पगारदार व्यक्तींनी धकाधकीच्या जीवनातून बदल आणि ताजेतवाने होण्यासाठी सहकुटुंब सहपरिवार सहलीचा आनंद घ्यावा, त्या संबंधाने मोबदलाही मिळवावा आणि तोही करमुक्त स्वरूपात.. प्राप्तिकर कायद्यान्वये पगारदारांना मिळणाऱ्या अनेक करमुक्त भत्त्यापैकी सर्वाधिक पसंतीच्या ‘एलटीए’संबंधाने..एप्रिलमध्ये मुलांच्या परीक्षा संपतील. अभ्यासाच्या आणि परीक्षेच्या व्यापामुळे शीण आलेल्या मुलांना आणि त्यांच्याबरोबर त्यांचा अभ्यास घेणाऱ्या पालकांना कुठे तरी दूर प्रवासाला जावे असे वाटणे साहजिक आहे. नोकरी-व्यवसाय करणाऱ्या आई-वडिलांनासुद्धा रोज त्याच चाकोरीबद्ध दैनंदिनीमधून काही दिवस कुठे तरी बाहेरगावी जाऊन ‘फ्रेश’ व्हावे असे वाटते.याच कारणास्तव अनेक पगारदार व्यक्तींना त्यांच्या कंपनीतून ‘लिव्ह ट्रॅव्हल कन्सेशन’ (एलटीसी) नावाचा लाभ (Perquisite) दिला जातो. पगारदार व्यक्तीने त्याला उपलब्ध असलेल्या रजेच्या दिवसांत त्याच्या कुटुंबीयांसोबत एखाद्या ठिकाणी प्रवास केला तर अशा प्रवासासाठी जी रक्कम त्याला दिली जाते त्याला ‘लिव्ह ट्रॅव्हल कन्सेशन’ (एलटीसी) असे म्हणतात. अशा प्रवासाचे करदात्यांनी पूर्वनियोजन केले तर कलम १०(५) प्रमाणे मिळणारे ‘लिव्ह ट्रॅव्हल कन्सेशन’ संपूर्णपणे करमुक्त मिळते. कलम १०(५) प्रमाणे मिळणाऱ्या या करमुक्त सवलतीची वैशिष्टय़े कोणती ते सर्वप्रथम पाहू :१. ही सवलत त्या पगारदार व्यक्तीने भारतात कुठेही प्रवास केला तरी मिळेल.२. त्या पगारदार व्यक्तीबरोबर त्याच्या पत्नी, मुलांनी तसेच त्या व्यक्तीवर अवलंबून असणाऱ्या त्याच्या आई-वडिलांनी आणि भाऊ-बहीण यांनी केलेल्या प्रवासासाठीसुद्धा ही सवलत मिळते.३. १ ऑक्टोबर १९९८ नंतर जन्मलेल्या मुलांच्या बाबतीत ही सवलत जास्तीत जास्त दोन मुलांपर्यंतच मर्यादित आहे. कुटुंब नियोजनाचे भान ठेवून पगारदार व्यक्तींनी या सवलतीचा लाभ घ्यावा असा हेतू या तरतुदीमागे असावा असे वाटते.४. ही सवलत सध्याच्या मालकाकडून मिळताना करमुक्त मिळतेच; पण ती पगारदार व्यक्ती निवृत्त झाल्यावर जे देय सवलत आहे ते सुद्धा करमुक्त मिळते.ही करमुक्त सवलत मिळण्यासाठी आवश्यक नियम कोणते ते पाहू :१. नियम २ बी प्रमाणे प्रत्यक्ष प्रवास करणे आवश्यक आहे. अन्यथा अशी सवलत करमुक्त न मिळता करपात्र पगार म्हणून गणले जाईल.२. करमुक्त सवलत प्रवास खर्चापुरतेच मर्यादित असते. हॉटेलमध्ये राहण्याच्या- जेवणाच्या खर्चाबाबत ही सवलत मिळत नाही. ३. ही सवलत चार कॅलेंडर वर्षांच्या टप्प्यांमध्ये दोन वेळा केलेल्या प्रवास खर्चासाठी करमुक्त मिळते. सध्या २०१४-२०१७ असा टप्पा सुरू आहे. ही सवलत मिळण्यासाठी प्रवासाचे पूर्वनियोजन करणे का महत्त्वाचे आहे हे या माहितीवरून तुमच्या लक्षात येईल.कलम १०(५) प्रमाणे करमुक्त सवलत किती मिळेल ते पाहू :करमुक्त सवलतीची रक्कम त्या पगारदार व्यक्तीने प्रवास करण्यासाठी जे माध्यम (Mode of Transport) वापरले यावर अवलंबून आहे. करमुक्त सवलतीची जास्तीत जास्त रक्कम खालील कोष्टकात दिली आहे. पण करमुक्त सवलतीची रक्कम त्या व्यक्तीने केलेल्या प्रत्यक्ष प्रवास खर्चापर्यंत मर्यादित आहे.उदा. समजा मुंबई ते हैदराबाद ‘बिझिनेस क्लास’चे विमान भाडे आहे रु. ८,००० आणि ‘इकॉनॉमी क्लास’चे भाडे आहे रु. ५,०००. जर एखादी व्यक्ती ‘बिझिनेस क्लास’ने हैदराबादला गेली तर त्याला रु. ५,००० पुरतीच करमुक्त सवलत मिळेल.तेव्हा पगारदार व्यक्तींनी धकाधकीच्या जीवनातून बदल मिळवून पुन्हा ताजेतवाने होण्यासाठी कलम १०(५) आणि नियम २ बी प्रमाणे मिळणाऱ्या करमुक्त ‘लिव्ह ट्रॅव्हल कन्सेशन’चा लाभ घ्यावा. म्हणून म्हणतो माऊली,।। करूनि देशाटन, मिळवावे करमुक्त ‘कन्सेशन’।।।। मनासि मिळेल समाधान, कर बचतीचे ।। मग काय, सहकुटुंब सहपरिवार प्रवासाचा बेत आखताय ना?गुंतवणूक व प्राप्तीकर नियोजन सल्लागार प्रवासाचे माध्यम मिळणारे करमुक्त कन्सेशन* विमान प्रवास इकॉनॉमी श्रेणीच्या तिकिटाचे भाडे* रेल्वे प्रवास वातानुकूलित पहिल्या वर्गाचे भाडे* रेल्वेने जाता येत नसल्यास मान्यताप्राप्त सार्वजनिक वाहतूक सुविधा उपलब्ध असल्यास पहिल्या वर्गाचे किंवा डिलक्स वर्गाचे भाडे आणि मान्यताप्राप्त सार्वजनिक वाहतूक सुविधा उपलब्ध नसल्यास रेल्वेच्या वातानुकूलित पहिल्या वर्गाचे भाडे.dattatrayakale9@yahoo.in
