सास-बहू आणि कुटुंबकलहाच्या भीषण नाटय़ातून सुटका करून घेण्यासाठी प्रेक्षक विनोदी कार्यक्रमांकडे वळतो खरा, पण काही काळानंतर या कार्यक्रमांमध्येही तोच-तोचपणा यायला लागतो. मग प्रेक्षकानं जायचं कुठे?

lp22मराठीत स्टँड अप कॉमेडी शोज सुरू होऊन आता बरीच र्वष झाली. हिंदी-इंग्लिशकडून आलेली ही लाट मराठीतही रुळली आणि स्थिरावलीही. स्टँड अप कॉमेडीचं मग स्किट्समध्ये रूपांतर झालं. नवीन गोष्टींचं सुरुवातीला कौतुक असतंच. तसंच या शोजचंही झालं. हिंदीतही अशा शोजचं थाटामाटात स्वागत झालं होतं. ‘इंडियाज लाफ्टर चॅलेंज’ या शोने प्रेक्षकांना वेड लावलं. कार्यक्रम लोकप्रिय झाल्यामुळे त्याची एकामागे एक अशी पर्वही येऊ लागली. विशिष्ट एका टप्प्यानंतर या विनोदी बाजाच्या कार्यक्रमांमध्ये बदल झाला. ‘कॉमेडी सर्कस’ हा शो या बदलाचा पहिला प्रयोग. हाही कार्यक्रम लोकप्रिय झाला. दुसरीकडे मराठीत ‘हास्यसम्राट’ हा स्टँड अप कॉमेडी शो सुरू झाला. त्यालाही तुफान प्रतिसाद मिळाला. त्याचीही पुढे काही र्पव झाली. ही लाट पसरत चालली होती. हिंदीतल्या अशा कार्यक्रमांचा मराठी प्रेक्षक मराठीतल्या तशाच कार्यक्रमांमुळे मराठीकडे वळला. हे यश पाहता वेगवेगळ्या चॅनल्सवर असे शोज दिसू लागले. विशेष म्हणजे त्यांची लोकप्रियता भरपूर होती. ‘फू बाई फू’, ‘कॉमेडी एक्स्प्रेस’, ‘ढिंका चिका’, ‘ढाबळ एक तास टाइमपास’ असे एकेक कार्यक्रम येऊ लागले. सास-बहू ड्रामेबाजी असलेल्या मालिकांच्या भाऊगर्दीत अशा कार्यक्रमांनी प्रेक्षकांना थोडा दिलासा दिला. सध्या सुरू असलेले ‘चला हवा येऊ द्या’, ‘कॉमेडीची बुलेट ट्रेन’ हे कार्यक्रम लोकप्रिय आहेत. पण, लोकप्रियतेच्या दुसऱ्या बाजूला ‘कार्यक्रम एकसुरी होत चाललाय’, ‘तेच तेच होतंय’, ‘कलाकार काही नवीन का करत नाही?’ अशाही प्रतिक्रिया उमटताना दिसताहेत.

Namo Maharojgar Melava
धक्कादायक : नमो महारोजगार मेळाव्याच्या नावाखाली ३० हजार ‘ट्रेनीं’ची पदे
Kapil Dev Says Some people will suffer but no one is bigger than the country
Kapil Dev : “काही लोकांना त्रास होईल, परंतु देशापेक्षा कोणीही…”, कपिल देव यांनी बीसीसीआयच्या ‘त्या’ निर्णयाचे केले स्वागत
success story of ias saumya sharma
परीक्षेच्या दिवशीच बिघडली तब्येत, तरीही मानली नाही हार, वाचा IAS सौम्या शर्माचा प्रेरणादायी प्रवास
how much Rihanna charges to perform at a private event (1)
रिहाना एका कार्यक्रमासाठी किती मानधन घेते? अनंत अंबानी-राधिका मर्चेंटच्या प्री-वेडिंगमध्ये करणार परफॉर्म

lp23मर्यादा पाळावीच
विनोदी कार्यक्रमांमध्ये येणारा तोचतोचपणा अपरिहार्य आहे. कारण एखादा लेखक किंवा नट किती वेगवेगळ्या पद्धतीने सादरीकरण करणार हा शेवटी प्रश्नच आहे. भडकपणा टाळला पाहिजे. आमच्या वेळच्या विनोदांमध्ये वेगवेगळ्या गोष्टींची भर दिली जायची. त्यात अ‍ॅक्शनचीही भर मी दिली होती. पण, कालांतराने त्याचा अतिरेक व्हायला लागला. हीच अ‍ॅक्शन कॉमेडी विशिष्ट मर्यादेत केली तर योग्य आहे. विनोदनिर्मितीच्या पुनरावृत्तीला इलाज नाही. तरी त्यातही काय वेगळं देता येईल याचा प्रयत्न निश्चितच केला पाहिजे. आजची विनोदनिर्मिती हळूहळू वेगळ्या वळणावर जातेय. खरा विनोद सापडतच नाही. विनोद ही गोष्टच वेगळी आहे. तेच ते शब्द वापरून सतत शाब्दिक कोटय़ा होत असतात. पण, त्यात वैविध्य असून त्याला मर्यादाही असावी. शाब्दिक कोटय़ांच्या अतिरेकामुळे विनोदाचा दर्जा घसरतोय असं म्हणावं लागेल. अर्थात आजचे विनोदी कलाकार उत्तमच काम करताहेत, यात अजिबात वाद नाही. पण, कधीकधी मर्यादेच्या बाहेर जातात, हे त्यांनी टाळायला हवं.
– अशोक सराफ, ज्येष्ठ अभिनेते

कोणत्याही नव्या कार्यक्रमाबाबत कुतूहल हे असतंच. त्याचं कौतुकही होतं. कार्यक्रम खरंच चांगल्या आशय-विषयाचा असेल तर तो लोकप्रियही होतो. पण, विशिष्ट टप्प्यानंतर त्यातला एकसुरीपणा जाणवू लागतो. तेच तेच बघतोय, अशी भावना मनात रुजू लागते. वास्तविक असं मालिकांच्या बाबतीत वाटणं अगदी स्वाभाविक असतं. कारण एक घर, त्यातली नायिका, तिच्यापुढे आलेली संकटं, तिचा लढा, तिचं धैर्याने सामोरं जाणं, मग पुन्हा नवं संकट, नवा लढा वगैरे हे चक्र सतत सुरूच असतं. त्यामुळे मालिकेबाबत एकसुरीपणा येण्याची शक्यता जास्त असते. पण, एकसुरीपणा आता विनोदी कार्यक्रमांमध्येही अनेकदा दिसून येतोय. याचं नेमकं कारण काय? साचेबद्ध सादरीकरण, कलाकारांचा अभिनय, लेखकांची विचारक्षमता, की प्रेक्षकांचा बदलेला दृष्टिकोन हे महत्त्वाचे मुद्दे आहेत. ‘चला हवा येऊ द्या’ आणि ‘कॉमेडीची बुलेट ट्रेन’ हे सध्या सुरू असलेले दोन विनोदी कार्यक्रम. दोन्ही लोकप्रिय कार्यक्रम. तरी त्यातल्या विनोद किंवा सेगमेंटवर ‘हे होऊन गेलंय’ किंवा ‘तेच तेच दाखवताहेत’ अशा प्रकारच्या प्रतिक्रिया उमटू लागल्या आहेत.
याचा सगळ्यात आधी अनुभव येत असेल तो त्या कार्यक्रमात काम करणाऱ्या कलाकारांना. सतत काही वेगळं करू पाहण्याची प्रत्येक कलाकाराची इच्छा असतेच. त्यामुळे कलाकाराला सतत तेच ते करायला लागलं तर सहाजिकच कंटाळा येऊ शकतो. याबाबत भालचंद्र ऊर्फ भाऊ कदम सांगतात की, ‘विनोदी कार्यक्रमांमध्ये तोचतोचपणा येतच नाही असं मी म्हणणार नाही. पण, यामागचं सगळ्यात महत्त्वाचं कारण विनोदी लेखन करणाऱ्यांची संख्या हे असू शकतं. ती कमी आहे. एका लेखकाच्या डोक्यातून येणाऱ्या संकल्पनांनाही काही मर्यादा असू शकते. तो दहा गोष्टी लिहील पण, अकारावी गोष्ट लिहिताना त्याची विचार करण्याची क्षमता साथ देईलच असं नाही. त्यामुळे लेखकांची संख्या वाढायला हवी. आम्ही कलाकार फक्त सादरीकरण करतो. तोचतोचपणा टाळण्यासाठी आम्ही एखादं वाक्य चार वेगवेगळ्या प्रकारे बोलू शकतो. पण, पाचव्यांदा पुनरावृत्ती होणारच. आताच्या विनोदी कार्यक्रमांचं, विनोदांचं भवितव्य ठरवणारे लेखक आहेत. लेखकाला प्रेक्षकांची आवडनिवड कळायला हवी.’ तर भारत गणेशपुरे म्हणतात की, ‘टीव्ही हे मनोरंजनाचं साधन आहे. त्याकडे तशाच दृष्टिकोनातून बघावं. काही गोष्टी सातत्याने तशाच दाखवल्या जातात हे मान्य आहे. पण, तो त्या-त्या कार्यक्रमाचा पॅटर्न असतो. त्या पॅटर्नमधले शब्दांचे अनेक प्रयोग होत असतात. एखादी गोष्ट चालली की, त्याचे समर्थकही असतात आणि विरोधकही असतात. सध्या प्रेक्षकांवर विविध गोष्टींचा ताण आहे. तो कमी करण्यासाठी ते विनोदी कार्यक्रमांचा आधार घेतात.’

lp24एखादी गोष्ट प्रेक्षकांना आवडली की तेच दिलं जातं. तसंच सगळ्या विभागांमधल्या प्रेक्षकांचा विचार करावा लागतो. साधे-सोपे विनोद कळणारे प्रेक्षक अधिक आहेत. त्याच त्या गोष्टी सतत केल्या की कलाकारालाही सॅच्युरेशन येतं. पण, यातून ब्रेक मिळावा यासाठी कलाकारच मार्ग काढू शकतो.
– भालचंद्र ऊर्फ भाऊ कदम

lp26सातत्याने एकच गोष्ट केल्यामुळे कलाकाराला सॅच्युरेशन येणं स्वाभाविक आहे. पण, त्यातून मार्ग काढणं हेही कलाकाराचंच काम असल्याचं अनेकांचं म्हणणं आहे. अशातून ब्रेक मिळण्यासाठी भाऊ ‘रानभूल’सारखं गंभीर नाटक करतात तर कधी वेगळ्या धाटणीचा सिनेमा करतात. तर ‘सॅच्युरेशन आलं तर कलाकाराने त्यातून विश्रांती मिळावी यासाठी वेगळ्या वाटा शोधून काढाव्या’, असं भारत गणेशपुरे यांचं स्पष्ट मत आहे.
विनोदी कार्यक्रम लोकप्रिय आहेत. पण, त्याच वेळी त्यावर टीका करणाऱ्यांची संख्याही आहे. मुळात अलीकडे सिनेमा-नाटकांचं प्रमोशन हा महत्त्वाचा मुद्दा झालाय. त्यामुळे अशा कथाबाह्य़ कार्यक्रमांचा प्रमोशनच्या वेळी फार उपयोग होतो हे चॅनलही जाणून असतात. त्यामुळे नवनवीन सिनेमा-नाटकांमधले कलाकार-तंत्रज्ञ अशा कार्यक्रमांमध्ये आल्याने कार्यक्रम आणि आगामी सिनेमा अशा दोघांनाही फायदा होतो. हे साटंलोटं चांगल्या दिशेने पसरताना दिसतंय. पण, कार्यक्रमाचा विशिष्ट साचा त्यात वैविध्य आणत असला तरी ठरावीक काळानंतर त्यात एकसुरीपणा येतोच. शाब्दिक कोटय़ा, सुमार विनोद, अंगविक्षेप यांच्या पुनरावृत्तीमुळे कार्यक्रमाचा कंटाळा येणं स्वाभाविक आहे. ही विनोदनिर्मिती शेवटी कलाकारांना कुठवर घेऊन जाणार हा महत्त्वाचा मुद्दा आहेच. विनोदी कलाकार अशी कलाकारांची प्रतिमा तयार होते. सिनेइंडस्ट्रीत कलाकाराची एक प्रतिमा यशस्वी झाली की, त्या कलाकाराला तशाच प्रकारच्या भूमिकांची विचारणा होते. कलाकारही चांगल्या ऑफर्स म्हणून त्या स्वीकारतो. पण, एका टप्प्यानंतर त्यालाही त्या प्रतिमेतून बाहेर पडणं गरजेचं वाटू लागतं. श्रेया बुगडे सांगते, ‘एकीकडे ‘फू बाई फू’ आणि दुसरीकडे ‘तू तिथे मी’ ही मालिका मी करत होते. एकात वेगवेगळी पात्रं उभी करत विनोदी अभिनय करायचा होता. तर मालिकेत दादा होळकर या खलनायकाची बायको म्हणजे अतिशय साधी, गरीब, बुजरी अशी स्त्री साकारायची होती. त्यामुळे माझी विशिष्ट अशी प्रतिमा न होण्याला एकाअर्थी मदतच झाली. काही वेळा तोचतोचपणा येतो हे खरंय. पण, तो कुठवर न्यायचा हेही खरंय. हा तोचतोचपणा फक्त कथाबाह्य़ कार्यक्रमांमध्येच असतो असं नाही तर मालिकांमध्येही असतो. टीव्ही हे माध्यम असं आहे जिथे जितकं नवीन द्याल तितकं प्रेक्षकांना ते आवडतं. सातत्याने अनेक र्वष चालणाऱ्या कार्यक्रमाला ब्रेक मिळणं आवश्यक असतं. म्हणूनच ‘फू बाई फू’ची आठ र्पव झाल्यानंतर त्याच्या क्रिएटीव्ह टीमने ‘चला हवा येऊ द्या’ हा कार्यक्रम सुरू केला. ‘फू बाई फू’पासून ब्रेक हवा म्हणूनच नव्या शोचं पाऊल त्यांनी उचललं.’
टीव्हीवरच्या कार्यक्रमांशिवाय इतर अनेक इव्हेंट्समध्ये विनोदी कलाकारांना अलीकडे मोठी मागणी आहे. विनोदी स्किट हा पुरस्कार सोहळ्यांचा एक अविभाज्य घटक झालाय. कोणताही सोहळा अशा स्किट्सशिवाय पूर्ण झालेला दिसणार नाही. त्यामुळे ते सादर करणाऱ्या कलाकारांची मागणीही वाढली आहे. कलाकारही अशा अनेक कार्यक्रमांचा स्वीकार करतात. इंडस्ट्रीच्या भाषेत अशा कार्यक्रमांची ‘सुपारी’ घेतात. याबाबत नम्रता आवटे-सुंभेराव म्हणते, ‘प्रत्येक कलाकार आर्थिकदृष्टय़ा विचार करणारच. मालिकेत आजही पुरेसं मानधन मिळत नाही. मग साहजिकच कलाकार दुसऱ्या ठिकाणी पैसे कमवायचा वाव असेल तर तिथे जाणार. तिथे कलाकारांना हवं तितकं मानधन मिळतं. मग कलाकारांनी असे कार्यक्रम केले तर त्यात गैर काहीच नाही. काही इव्हेंट्ससाठी आम्ही पैसे घेतही नाही. त्यामुळे कुठून पैसे घ्यायचे आणि कुठून नाही याचं भान कलाकाराला असतं.’ तर टीव्हीमुळे ओळख, लोकप्रियता मिळते या मुद्दय़ावर भारत म्हणतात की, ‘टीव्ही ही एकाअर्थी कलाकाराची आर्थिक गरज आहे. शिवाय लोकप्रियता हाही एक मुद्दा आहेच. टीव्हीमधून लोकप्रियता लवकर मिळते. ते क्षणिक असतं हे मान्य केलं तरी आता चिरकाल असं टिकणारंही फार काहीच नाही. एखादं प्रोजेक्ट कलाकाराने स्वीकारलं तर तो त्याला बांधील असतो.’

lp25बलस्थानंही असतात आणि त्रुटीही
अभिजात लिखाणाला, सादरीकरणाला जेवढा विचार करावा लागतो तेवढाच विनोदी प्रहसन करताना करावा लागतो. त्यासाठीही तेवढेच कष्ट घ्यावे लागतात. प्रेक्षकांना हसवणं हे कठीण आहे. प्रत्येक गोष्टीला त्याचं स्वत:चं बलस्थान आहे आणि काही त्रुटीही आहेत. ज्या प्रेक्षकांना रोज मनोरंजनाची गरज असते ते अशा कार्यक्रमांना चांगला प्रतिसाद देतात. त्यात एकसुरीपणा येऊ नये म्हणून आम्ही प्रयत्नशील असतोच. एखाद्या कार्यक्रमाचा विशिष्ट फॉरमॅट असतो. त्याला काही मर्यादाही असतात. त्या मर्यादेत राहून वेगळं काही शोधायचं असतं. कोणताही शो एकसुरी झाला की आपोआपच त्याचं रेटिंग कमी होऊन तो शो बंद होतो.
– सचिन गोस्वामी, निर्माता-दिग्दर्शक,
कॉमेडीची बुलेट ट्रेन, कलर्स मराठी

एखाद्या स्किटची सुरुवात धमाकेदार गाण्याने करणं, स्त्री-व्यक्तिरेखा साकारणं, कार्यक्रमातल्या स्पर्धकांवरच विनोद करणं, स्वत:वर विनोद करणं, एखाद्याच्या जाडेपणा-रंगावर विनोद करणं हे सुपरहिट स्किट्सचे काही हिट फंडे. ‘स्किट हिट करायचाय मग यापैकी कोणतीही एक गोष्ट करा’ असा अलिखित फतवाच जणू अशा कार्यक्रमांमध्ये असतो. यातला नंबर एकचा फंडा म्हणजे पुरुष कलाकाराने स्त्री-व्यक्तिरेखा साकारणे. खरंतर ही गोष्ट तशी जुन्या काळापासून आलेली. पण, ‘अशी ही बनवाबनवी’ या अजरामर सिनेमापासून ती आणखी प्रकाशझोतात आली. त्या सिनेमात पुरुष कलाकाराने साकरलेल्या स्त्रिया केवळ बघूनच प्रेक्षकांमध्ये हशा उमटतो. त्यामुळे हा सगळ्यात हिट फॉम्र्युला असल्याचा समज आजही इंडस्ट्रीत आहे. पण, त्याचा अतिरेक झाला की ते वेगळ्या वळणावर जाऊन पोहोचतं. ‘चला हवा येऊ द्या’ या शोमध्ये सागर कारंडे वेगवेगळ्या स्त्री-व्यक्तिरेखा साकारतो. त्याला प्रेक्षकांची पसंतीही मिळते. पण, त्याचबरोबर त्याच्यावर टीकाही होते. याबाबत तो स्पष्ट व्यक्त होतो, ‘मी स्त्री-व्यक्तिरेखा साकारतो यावर चांगल्या प्रतिक्रियाही येतात आणि टीकाही होते. पण, कलाकार ज्या प्लॅटफॉर्मवर विशिष्ट व्यक्तिरेखा साकारतोय तो प्लॅटफॉर्म लक्षात घेणं जरुरी आहे. जर एखाद्या गंभीर नाटक किंवा सिनेमात पुरुष कलाकाराने स्त्री-व्यक्तिरेखा साकारली तर त्याकडे गांभीर्याने बघितलं जातं. पण, जर एखाद्या विनोदी कार्यक्रमात ती साकारली तर त्याकडे फक्त मनोरंजन म्हणूनच बघितलं जातं. त्यामुळे विविध प्लॅटफॉर्मनुसारच दृष्टिकोन बदलत जातो. मी एकच स्त्री-व्यक्तिरेखा न साकारता विविध स्वभाववैशिष्टय़ांच्या स्त्रिया साकारतो.’
lp29टीव्ही हे माध्यम लेखकांचं माध्यम आहे असं दिसून येतं. मालिकेची कथा असो किंवा कथाबाह्य़ कार्यक्रम असो, सगळी मदार लेखकावरच असते. टीव्ही हे माध्यम दिवसेंदिवस मोठं होतंय. मालिकांचं ‘डेली’ लिखाण तर कधी त्यांच्या महाएपिसोडचं लिखाण असा महाताण लेखकांवरच असतो. या ताणामुळेच इथं वळणाऱ्या लेखकांची संख्या कमी दिसून येते. याला दुजोरा देतात कलर्स मराठीच्या ‘कॉमेडीची बुलेट ट्रेन’ या कार्यक्रमाचे निर्माते-दिग्दर्शक सचिन गोस्वामी. ते म्हणतात, ‘विनोदी लेखनासाठी वेगळा सेन्स असावाच लागतो. कमी वेळात विनोदी प्रहसन करणं हे कठीण काम असतं. एकसुरीपणा हा फक्त आशयाचा नसतो; तो दिसण्याचा, सेटचा, जोडय़ांचाही असतो. पण प्रेक्षक या सगळ्या घटकांचा विचार करीत नाही. लेखन एकसुरी होऊ नये यासाठी विषयांमध्ये वैविध्य आणण्याचा आम्ही प्रयत्न करतो. पण टीव्हीसाठी लिहिणाऱ्या लेखकांची संख्या कमी आहे. कारण टीव्हीची मागणी मोठी आहे. त्यामानाने लेखक कमी आहेत. श्रेयाचंही असंच म्हणणं आहे. ती म्हणते, ‘लेखकाच्या विचारशक्तीलाही काही मर्यादा आहेत. त्याला त्याची स्पेस मिळाली नाही तर लिखाणातून वेगळं येण्याची शक्यता कमी असते. विनोदनिर्मिती आजूबाजूच्या घटनांवरून होत असते. त्यामुळे त्यातून काही तरी अद्भुत, अभूतपूर्व घडेल अशी अपेक्षा करणं चुकीचं आहे. कलाकाराने स्पष्ट बोलायला शिकलं पाहिजे. एखादं वाक्य खटकलं तर नाही पटलं म्हणून बिनधास्त सांगितलं पाहिजे.’ सागर श्रेयाच्या म्हणण्याला दुजोरा देतो.
‘मराठी सिनेमांना चांगले दिवस आलेत की नाहीत’ यावर ज्याप्रमाणे चर्चासत्र सुरू असतात त्याचप्रमाणे ‘टीव्हीवर सुरू असलेल्या कार्यक्रमांमध्ये विनोदाचा दर्जा घसरतोय का?’ यावरही ठिकठिकाणी चर्चा सुरू असतात. मध्यंतरी कमरेखालचे विनोद, शिवीसदृश भाषा यांनी पुढची पातळी गाठली होती. हिंदीतली ही परंपरा मराठीकडेही वळली होती. पण कालांतराने चॅनल्सनी लगाम लावत अशा गोष्टी थांबवल्या. पण आजही कमरेखालच्या विनोदांच्या बाजूने जाणारे विनोद घडताना दिसतात. तसेच शिवराळ भाषेचा थेट वापर केला जात नसला तरी प्रेक्षक ते कळण्याइतके हुशार नक्कीच आहेत. तसेच आजच्या विनोदी कार्यक्रमांचा प्रेक्षकवर्ग सर्व वर्गातला आणि सर्व वयोगटांतला आहे. त्यामुळे विनोद करताना तारतम्य ठेवणं गरजेचं असतंच. ‘अनेकदा विनोदाच्या दर्जावर बोललं जातं. पण हा दर्जा नेमकं ठरवतं कोण? तो ठरवण्याची अशी कोणती समिती आहे का? कोणी एक अशा प्रकारे दर्जा ठरवू शकत नाही. एखादी व्यक्ती विशिष्ट विनोदावर किंवा कार्यक्रमावर बोलत असेल तर ते त्याचं वैयक्तिक मत असतं’, असं सागर कारंडे स्पष्ट सांगतो. प्रेक्षक जसा वेगवेगळ्या वयोगटातला असतो तसाच तो वेगवेगळ्या विचारसरणीचाही असतो. कार्यक्रम आवडणारे जसे असतात तसेच न आवडणारेही असतात. हाच मुद्दा सचिन गोस्वामी मांडतात, ‘दर्जा घसरत चाललाय ही सापेक्ष गोष्ट आहे. प्रेक्षकांमध्ये दोन वर्ग आहेत. साधं, सोपं, सरळं कळणारा एक वर्ग आहे आणि मेंदूला सतत आव्हान देत राहा असं म्हणणारा एक वर्ग आहे. साधं, सरळ कळणारा वर्ग अमुक एक विनोद त्याच्या पद्धतीने आवडतो. पण तोच विनोद मेंदूला आव्हान दे सांगणाऱ्या वर्गाची भूक नाही भागवू शकत. अशा वर्गाची एकसुरीपणाबद्दल ओरड असते. विनोदाचा वेग बदललाय हे मात्र मी नक्की सांगेन.’
नाण्याच्या दोन बाजू असतात. दोन्ही बाजूंना तितकंच महत्त्व दिलं पाहिजे. विनोदी कार्यक्रमांचं तसंच काहीसं आहे. विनोदी मालिकांव्यतिरिक्त विनोदी बाजाचे कथाबाह्य़ कार्यक्रम मराठीमध्ये आहेत ही जमेची बाजू आहे. त्यातले कलाकारही प्रामाणिकपणे काम करताहेत. कार्यक्रमाची टीम त्यांच्या परीने वैविध्य देण्याचाही प्रयत्न करीत असते. पण अनेकदा विनोदांची पुनरावृत्ती, सुमार विनोद, रटाळपणा अशा गोष्टींचा कळत-नकळत समावेश भासतो. कलाकारांनाही कुठे थांबावं हे कळायला हवं. असे विनोदी कार्यक्रम प्रेक्षकांचं मनोरंजन करतात हे खरंय. पण ते निखळ मनोरंजन असणं आवश्यक आहे. तेचतेच न दाखवता कार्यक्रमाला पूर्णविराम देणं केव्हाही चांगलं.

lp27मनोरंजन ही न संपणारी गोष्ट आहे. विनोदनिर्मितीचे कार्यक्रम पुढेही असेच येतील. फरक झालाच तर तो कलाकारांच्या मानधनात होईल. विनोदाचा दर्जा आम्ही ठरवू शकत नाही. कमरेखालचे किंवा अश्लील विनोद होणार नाहीत याचीही काळजी लेखक, कलाकार, दिग्दर्शक सगळ्यांनीच घेतली पाहिजे.
नम्रता आवटे-सुंभेराव

lp28विनोदाच्या दर्जाबद्दल अनेकदा खूप बोललं जातं. कमरेखालचे विनोद किंवा शाब्दिक कोटय़ा करतानाही शिवराळ भाषा या गोष्टी आम्ही टाळतो. पण, कधी कधी ओघात निघून गेलेलं आहे. पण, आमचा प्रेक्षकवर्ग सगळ्या वयोगटातला आहे हे आम्हाला जाणवलं. त्यामुळे आता असे प्रकार टाळण्याकडे आम्ही अधिक लक्ष देतो. तसंच टीव्ही हे खूप प्रभावी माध्यम आहे. त्यामुळे कलाकार, लेखक, क्रिएटिव्ह टीम अशा सगळ्यांनीच सतर्क राहावं.
– श्रेया बुगडे

lp30कमरेखालच्या, अश्लील विनोदांना मीही विरोध करतो. त्यामुळे प्रासंगिक विनोदांना प्राधान्य दिलं जातं. विशिष्ट टप्प्यावर कलाकारालाही सॅच्युरेशन येतं. मी माझ्या परीने वेगवेगळी माध्यमं शोधण्याचा प्रयत्न करतो. सिनेमा, नाटकांमध्ये काम करतो.
– भारत गणेशपुरे

lp31शहरी आणि ग्रामीण अशा दोन्ही प्रेक्षकांचा विचार केला जातो. गावाकडच्या लोकांना साधे वाटणारे विनोद  शहराकडील लोकांना तेचतेच वाटू शकतात. म्हणून दोन्ही भागांमधल्या प्रेक्षकांमध्ये समतोल साधावा लागतो.
– सागर कारंडे

 

-चैताली जोशी