scorecardresearch

कोयना धरण

महाराष्ट्राची भाग्यदायिनी असे कोयना नदीला म्हटले जाते. या नदीवर कोयना धरण बांधलेले आहे. राज्यातील सर्वात मोठ्या धरणांपैकी एक असलेल्या या धरणाचे बांधकाम १९५६ मध्ये सुरु झाले होते. त्यानंतर आठ वर्षांनी १९६४ मध्ये धरण बांधून पूर्ण झाले. सातारा जिल्ह्यामध्ये असलेल्या कोयना धरणामुळे तयार झालेल्या जलाशयाला शिवसागर असे म्हटले जाते. या जलाशयाच्या काठावर कोयना अभयारण्य आहे. या धरणाची उंची १०३.२ मी (३३९ फूट) तर लांबी ८०७.२ मी (२,६४८ फूट) इतकी आहे. या धरणाचा वापर सिंचन आणि वीज निर्मिती यांसाठी केला जातो. २७९७.४ दशलक्ष घनमीटर क्षमता असलेल्या या धरणाची वीज निर्माण करण्याची क्षमता १,९२० मेगाव्हॉट इतकी आहे. १९६९ मध्ये झालेल्या कोयनानगर भूकंपाने या धरणाला काही भेगा पडल्या होत्या. तेव्हा झालेले नुकसान भरुन काढण्यात आले. १९७३ मध्ये धरणाचा ओव्हरफ्लो नसलेला भाग तयार करण्यात आला. त्यानंतर २००६ मध्ये स्पिलवे विभाग मजबूत करण्यात आला. आता हे धरण भविष्यामध्ये १९६९ पेक्षा जास्त तीव्रतेच्या भूकंपजन्य परिस्थितीचा सामना करु शकते असे म्हटले जाते.Read More
plenty of water in koyna dam
विश्लेषण : राज्य दुष्काळात, तरी कोयना धरणात सुरक्षित जलसाठा कसा?

महाराष्ट्रातील मोठ्या क्षमतेच्या धरणांमध्ये कोयना ऊर्फ शिवसागरचा समावेश होतो. सह्याद्रीच्या कुशीत वसलेले आणि महाराष्ट्रातील सर्वाधिक उंचीवरील हे धरण. वीजनिर्मिती, शेतीसाठी…

BJP vs Shinde group over Koyna
कोयनेतील पाणीवाटपावरून भाजप विरुद्ध शिंदे गटात संघर्ष

यंदा पर्जन्यमान कमी असल्याने राजकीय नेत्यांच्या पाण्याच्या प्रश्‍नी भावना तीव्रच राहणार आहेत. कोयनेवर केवळ शेतीच नव्हे तर अनेक गावांच्या पाणी…

Anvyarth Marathwada v Nagar Nashik over release of water in Jayakwadi Dam Water from Koyna Dam
अन्वयार्थ: पाण्यासाठी अशोभनीय भांडणे..

जायकवाडी धरणात पाणी सोडण्यावरून मराठवाडा विरुद्ध नगर-नाशिक असा कलगीतुरा रंगत असतानाच, कोयना धरणातील पाणी सोडण्याच्या प्रश्नावरूनही सत्ताधारी आघाडीतील दोन पक्षांमध्येच…

dcm ajit pawar on koyna river water, ajit pawar on koyna water
कोयनेचे पाणी शेती व पिण्यासाठी देण्याच्या मागणीवर सामोपचाराने तोडगा, उपमुख्यमंत्री अजित पवारांची ग्वाही

कोयना धरणाचे पाणी वीजनिर्मितीसाठी वापरण्याऐवजी सातारा, सांगली जिल्ह्यांतील नागरिकांना शेती आणि पिण्यासाठी देण्याची लोकप्रतिनिधींसह स्थानिक नागरिकांकडून मागणी होत आहे.

tourism development in koyna dam
कोयनेच्या कमी जलसाठय़ामुळे सिंचन, वीजनिर्मितीत कपात!

कोयनेच्या जलसाठय़ाची क्षमता १०५.२५ टीएमसी असून, यंदा कमी पावसामुळे धरण पूर्ण क्षमतेने भरले नसल्याने त्यातील पाणी वापराचा कटाक्ष महत्त्वाचा आहे.

tourism development in koyna dam
कोयना धरण परिसरात पर्यटन विकासाचा मार्ग  मोकळा; जलाशयसंबंधित कायद्यात बदल

स्थानिक युवकांना रोजगार संधी निर्माण होईल आणि स्थानिक अर्थव्यवस्था विकसित होऊ शकणार आहे.

businessman attempt to grab land project affected woman
डायघर येथील कोयना प्रकल्पग्रस्त महिलेची जमीन हडप करण्याचा दिवा येथील व्यावसायिकाचा प्रयत्न

पत्नीचे निधन झाल्याने तक्रारदार अंजना यांचे वारस म्हणून डायघर येथील सातबारा उताऱ्यावर नाव लागले.

water released from koyna
सांगली : कृष्णेचे पात्र कोरडे पडल्याने कोयनेतून पाण्याचा विसर्ग

कृष्णा नदीचे पात्र कोरडे पडल्याने पिण्याच्या व शेतीच्या पाण्याची स्थिती गंभीर झाल्याने कोयना धरणातून कृष्णा नदीत पाणी सोडण्यासाठी आमदार अरुण…

small and big dams of nashik district having 43 percent less water compared to last year
धरणांमध्ये गतवर्षीपेक्षा निम्म्याहून कमी जलसाठा; जिल्ह्यात आतापर्यंत केवळ ६२ टक्के पाऊस

गेल्या वर्षी याच काळात ६१२.१.१ मिलीमीटर म्हणजे सरासरीच्या दीड पट पाऊस झाला होता.

koyna dam
कोयना कोरडेठाक, सात टक्केच पाणीसाठा; पश्चिम महाराष्ट्रात टंचाईची भीती

यंदाचा कडक उन्हाळा आणि लांबलेल्या मोसमी पावसाने महाराष्ट्रातील महत्त्वाची मानली जाणारी कोयना आणि चांदोली धरणे कोरडीठाक पडण्याच्या उंबरठय़ावर आहेत.

water scarcity in 32 villages near koyna reservoir including chief minister village
कोयना जलाशयालगतच्या ३२ गावांत पाणीटंचाई; मुख्यमंत्र्यांच्या वरे गावाचाही समावेश

पर्यटनाला फटका दरम्यान धरणाचे पात्रच कोरडे पडल्याने या पाण्याच्या सौंदर्यातून या भागात येणाऱ्या पर्यटकांची संख्याही रोडावली आहे.

koyana project
प्रकल्पग्रस्तांच्या जागेस विरोध, कोयना प्रकल्पग्रस्तांना जागा न देण्याची मागणी

कोयना प्रकल्पग्रस्तांना मोबदल्यापोटी ठाणे जिल्ह्यातील विविध तालुक्यांमध्ये जागा वितरीत करण्यात आली असून अंबरनाथ तालुक्यातील चिखलोली येथील जागाही त्यांना देण्यासाठी हालचाली…

संबंधित बातम्या