श्रीकांत कुवळेकर

कमॉडिटी मार्केटच्या चढ-उताराबाबत आणि लहरीपणाबद्दल आपण बरेच वेळा चर्चा केली आहे.

एकदा, दोनदा नव्हे तर मागील १७ वर्षांत आपल्याकडे पाच-सहा वेळा कृषी वायद्यांवर बंदी घातली गेली आहे.

वार्षिक ४० टक्के नाशवंत शेतमाल किंवा अन्न या अकार्यक्षम आणि तोकडय़ा गोदाम आणि वाहतूक व्यवस्थेमुळे नाश पावते.

व्यापाऱ्यांना आपले नुकसान भरून काढणे शक्य होत असले तरी उत्पादकाला झालेले नुकसान भरून काढणे तुलनेने फारच कठीण असते.

एकामागोमाग दोन्ही हंगाम लहरी हवामान आणि खतांच्या टंचाईमुळे बाधित झाले तर अन्नधान्य उत्पादनाला ३०० दशलक्ष टनांची पातळी गाठणेही कठीण होईल.

युद्धामुळे विस्कटलेल्या जागतिक पुरवठा साखळीचे दुष्परिणाम अजूनही महागाईमध्ये पूर्णत: उतरलेले नाहीत.

कापसाच्या बाबतीत तर बाजी मारली म्हणणे थोडे कमीपणाचे वाटावे इतकी मर्दुमकी या पांढऱ्या सोन्याने गाजवली आहे.

सुमारे पाच वर्षांपूर्वी तेव्हाचे अर्थव्यवहार सचिव आणि सध्याचे रिझव्‍‌र्ह बँक गव्हर्नर शक्तिकांता दास यांनी देशामध्ये ‘स्पॉट गोल्ड एक्स्चेंज’ असावे असे…