* मी सध्या एलएल.बी.च्या तृतीय वर्षांला आहे. माझे एम.कॉम. झाले आहे. पुढे नोकरी करायची इच्छा आहे. त्यासाठी काय करावे लागेल? कोणते डिप्लोमा कोर्स उपयोगी पडतील? - श्रेयस जोशी सध्या तुझ्याकडे असणाऱ्या दोन्ही पदव्या या उत्तम करिअर करण्यासाठी उपयुक्त आहेत. अशा स्थितीत तू पुन्हा एखादा नवा डिप्लोमा करून वेळ व्यतीत करणे योग्य ठरणारे नाही. तू सनद प्राप्त करून वकिली सुरू करू शकतोस. अनुभव आणि तुझे कौशल्य यावर या क्षेत्रात मोठी उंची गाठणे शक्य आहे. मात्र त्यासाठी तुला तुझ्या विषयाचे संपूर्ण आकलन होणे आवश्यक ठरते. शिवाय इंग्रजी आणि मराठी या दोन्ही भाषांमध्ये लेखनकौशल्य आणि संवादकौशल्य प्राप्त केल्यास तुला वकिली करताना त्याचा खूप फायदा होईल. या दोन कौशल्यांच्या बळावर अनेक वकील यशाचे धनी झाले आहेत. ज्यांच्याकडे असे कौशल्य कमी असते त्यांच्या प्रगतीत अडथळे येऊ शकतात. एम.कॉम. केल्यामुळे तू कॉर्पोरेट टॅक्स, आयकर, संपत्ती कर अशासारख्या विषयांना कायद्याची जोड देऊन संबंधित ग्राहकांना सेवा देऊ शकतोस. एमपीएससी आणि यूपीएससी हे पर्यायसुद्धा उपलब्ध आहेत. लष्कराच्या विधी शाखेतही लघू सेवा कमिशन तुला मिळू शकते. तुझ्या विधीविषयक ज्ञानाला अधिक सक्षम करणारे पुढील काही पदविका अभ्यासक्रम करिअरची वेगळी उंची गाठण्यासाठी उपयुक्त ठरू शकतात. डिप्लोमा इन १) लेबर लॉज अँड लेबर वेल्फेअर २) आर्ब्रिटेशन, काउन्सिलिएशन अँड अल्टरनेटिव्ह डिस्प्युट रिझोल्युशन सिस्टिम, ३) टॅक्सेशन लॉज, ४) इंटरनॅशनल बिझिनेस लॉज अँड कोऑपेरिटव्ह लॉज इन इंडिया, ५) सायबर लॉज, ६) इंटेलेक्च्युअल प्रॉपर्टी लॉज, ७) ह्य़ुमन रिसोर्स मॅनेजमेंट अँड लेबर लॉज, ७) टॅक्स मॅनेजमेंट अ‍ॅण्ड अ‍ॅडमिनिस्ट्रेशन. याचसोबत काही प्रमाणपत्र अभ्यासक्रम पुढीलप्रमाणे आहेत - सर्टिफिकेट इन १) ट्रान्झिशनल लीगल प्रॅक्टिस, २) सिक्युरिटीज लॉज, ३) स्पोर्ट्स एन्टरटेनमेंट लॉ, ३) परॉलीगल सव्‍‌र्हिसेस, ४) न्युक्लिअर लॉज, ५) मीडिया अँड टेलिकम्युनिकेशन लॉ, ६) इंटेलेक्च्युअल प्रॉपर्टी लॉ ७) मेरिटाइम अँड शिपिंग लॉ, ७) इन्शुरन्स लॉ, ७) जेन्डर अँड लॉ, ८) जेन्डर, ह्य़ुमन राइट्स अँड लीगल लिटरसी, ९ ) एनर्जी लॉ, १०) सायबर लॉ, ११) कॉर्पोरेट अँड बिझिनेस लॉ, १२) बँकिंग लॉ, १३) एअर अँड स्पेस लॉ संपर्क - सिम्बॉयसिस लॉ स्कूल, पुणे - www.symlaw.ac.in/diploma-programme (ब) इंदिरा गांधी राष्ट्रीय मुक्त विद्यापीठाच्या स्कूल ऑफ लॉ या संस्थेने डिप्लोमा इन पॅरालीगल प्रॅक्टिस हा अभ्यासक्रम सुरू केला आहे. संपर्क - (क) एशियन स्कूल ऑफ सायबर लॉज - डिप्लोमा इन सायबर लॉ, संपर्क - (ड) शासकीय विधी महाविद्यालय, मुंबई - पोस्ट ग्रॅज्युएट डिप्लोमा इन सिक्युरिटीज लॉ, पोस्ट ग्रॅज्युएट सर्टिफिकेट इन ह्य़ुमन राइट्स , पोस्ट ग्रॅज्युएट डिप्लोमा इन इंटेलेक्च्युअल प्रॉपर्टी लॉज, संपर्क - * मी नुकतेच शिक्षणशास्त्र या विषयात एम.एड. केले आहे. मला वरिष्ठ अधिव्याख्याता गट अ, गट ब, जिल्हा शिक्षण व प्रशिक्षण संस्था, महाराष्ट्र शिक्षण सेवा, ही परीक्षा द्यायची आहे, तरी यासाठी काय करावे लागेल? - राजेश गावीत, महाराष्ट्र शिक्षण सेवेसाठी तुला राज्य लोकसेवा आयोगामार्फत घेण्यात येणारी परीक्षा द्यावी लागेल. वरिष्ठ अधिव्याख्याता होण्यासाठी तुला नेट / सेट ही परीक्षा उत्तीर्ण करावी लागेल. ही परीक्षा उत्तीर्ण झाल्यावर लगेच नोकरी मिळत नाही. ही पात्रता परीक्षा आहे. ही परीक्षा उत्तीर्ण उमेदवारांनाच अधिव्याख्यात्याच्या निवडप्रक्रियेत प्राधान्य दिले जाते.
