Pune Manapa Bridge History: छत्रपती शिवाजी महाराज यांच्यासंदर्भात मराठी माणसालाच नाही तर देशातील प्रत्येकाला कुतूहल आहे. आपल्या शौर्यानं आणि चातुर्यांनं मुघलांच्या सैन्याला हरवत आपल्या पदरी त्यांनी न भूतो न भविष्यती असे यश प्राप्त केले. आजही महाराजांची रणनिती, स्वराज्याबद्दलची ओढ, महिलांचा सन्मान, सकारात्मक यासारख्या असंख्य गोष्टी शिकण्यासारखं आहे. महाराजांचा संपूर्ण जीवनपटच आपल्या प्रत्येकासाठी प्रेरणादायी आहे. तसेच छत्रपती शिवाजी महाराजांनी बांधलेले किल्ले आज कित्येक वर्षं झाली तरी भक्कमपणे उभे आहेत. त्याप्रमाणेच पुण्यातील इतिहासकालीन अस्तित्व जपून ठेवणारा ‘छत्रपती शिवाजी महाराज पूल‘ आहे असे म्हणता येईल. या पुलाला अनेक जण मनपाचा पूल, नवा पूल किंवा इतर कुठल्या नावांनीही ओळखत असतील. आज याच पुलाचा इतिहास आपण जाणून घेणार आहोत. पुणे हे इतिहासातल्या महत्त्वाच्या शहरांपैकी एक. त्यामुळे इथली बरीचं ठिकाणं, इमारती या इतिहासकालीन आहेत. असाच इतिहासकालीन अस्तित्व जपून ठेवणारा ‘छत्रपती शिवाजी महाराज पूल‘. या पुलाला अनेक जण मनपाचा पूल, नवा पूल किंवा इतर कुठल्या नावानं ओळखत असतील. सध्याच्या टाय घातलेल्या अभियंत्यांनाही विचार करायला लावणारा असा हा आखीव-रेखीव पूल १०० वर्षांपूर्वी मराठी माणसाने बांधला होता. अशा त्या कर्तबगार मराठमोळ्या माणसाचं नाव आहे गणपतराव महादेव केंजळे ‘छत्रपती शिवाजी महाराज पूल' इतिहास विसाव्या शतकापर्यंत मुठा नदीच्या उजव्या तीरावर पुणे शहर विसावलं होतं. नंतरच्या काळात हळूहळू इथे गर्दी वाढू लागली. नदीकाठावरच वस्ती असल्यानं गर्दीमुळे साथरोगाची समस्याही वाढू लागली. त्यामुळे नदीच्या डाव्या बाजूला वस्तीचा विस्तार करणं गरजेचं होतं. पुढे शहराचा विस्तार वाढला आणि या बाजूलाही विस्तार वाढू लागला. मात्र, सुरुवातीपासून जीवनावश्यक वस्तू, संसाधने ही उजव्या बाजूला होती. त्यामुळे प्रत्येक वेळी नदी ओलांडावी लागायची. म्हणून यावर उपाय म्हणून नवीन पूल बांधण्याची कल्पना पुढे आली. १९२० च्या जानेवारी महिन्यामध्ये या पुलाचं काम सुरू झालं आणि १९२३ मध्ये हा पूल बांधून तयार झाला. १७ सप्टेंबर १९२३ साली मुंबईचे तत्कालीन गव्हर्नर जॉर्ज यांच्या हस्ते या पुलाचं उद्घाटन झालं. या पुलाबद्दल एक खास गोष्ट सांगितली जाते आणि ती म्हणजे या पुलाला जरी तत्कालीन गव्हर्नर जॉर्ज यांचं नाव असलं तरी या पुलाच्या रचनेमध्ये मराठमोळ्या माणसाचा मोठा वाटा आहे. हा मराठमोळा माणूस म्हणजे गणपतराव महादेव केंजळे. गणपतराव महादेव केंजळे हे तत्कालीन प्रमुख ठेकेदार होते. त्यांनीच शनिवार वाड्यासमोरील बटाट्या मारुतीचं मंदिर बांधलं. हेही वाचा >> ITR लवकर दाखल करा, नाहीतर भरावा लागेल पाच हजारांचा दंड; कसे भरावे आयटी रिटर्न? जाणून घ्या सोप्या स्टेप्स अशी अतिशय रंजक व क्वचितच कुणाला माहीत नसलेली माहिती लोकसत्ताच्या गोष्ट मुंबईची या यूट्यूब मालिकेद्वारे आपल्याला मिळते.
