International Civil Aviation Day 2023 : ‘विमान प्रवास’ वाहतूक व्यवस्थेचा एक महत्वाचा भाग झाला आहे. विमान प्रवास प्रवाशांना विविध देशात अगदीच कमी वेळात अनेक सोयीसुविधा उपलब्ध करून त्यांचा प्रवास सुखकर करतात. विमान प्रवास करण्यासाठी विमानतळावर प्रवेश करण्यापासून ते विमान लँडिंगपर्यंत अनेकांचा यात मोलाचा सहभाग असतो. देशातील अनेक छोट्या शहरांना हवाई वाहतुकीने जोडण्यासाठी उडान योजना सुद्धा राबवण्यात येत आहे. जगभरातील सामाजिक आणि आर्थिक विकासासाठी नागरी उड्डान विमान प्रवासाचे महत्व अधोरेखित करण्यासाठी आज जगभरात ७ डिसेंबर हा दिवस “आंतराष्ट्रीय नागरी विमान वाहतूक दिवस” (Civil Aviation Day) म्हणून साजरा केला जातो. जगभरातील विमानतळांवरील कर्मचारी, व्यवस्थापन, हवाई वाहतूक आदी नियंत्रणासाठी आजचा दिवस खूप महत्वाचा आहे. या खास दिवसानिमित्त आपण या दिवसाचा इतिहास आणि महत्व, पहिला नागरी विमान वाहतूक दिवस कधी साजरा करण्यात हे तर पाहणारच आहोत. पण, त्याचबरोबर तुम्हाला या क्षेत्रात करियर करायचं असेल तर तुमच्यात कोणते कौशल्य असले पाहिजे हे सुद्धा या लेखातून पाहू.
आंतरराष्ट्रीय नागरी उड्डाण दिवस का साजरा केला जातो?
भारतात नागरी विमान वाहतूक १८ फेब्रुवारी १९११ रोजी सुरू झाली होती. आंतरराष्ट्रीय नागरी विमान वाहतुकीच्या ५० व्या वर्धापन दिनानिमित्त १९९४ मध्ये आंतरराष्ट्रीय नागरी उड्डाण दिन साजरा करण्यात येऊ लागला. ७ डिसेंबर १९९४ पासून आंतरराष्ट्रीय नागरी विमान वाहतूक संघटनेतर्फे (ICAO) हा दिवस साजरा केला जातो. आंतरराष्ट्रीय नागरी विमान वाहतूक करारावर स्वाक्षरी केल्याच्या ५० व्या वर्धापन दिनानिमित्त हा दिवस साजरा केला जातो. १९९६ मध्ये कॅनडा सरकारच्या पुढाकाराने संयुक्त राष्ट्र (UN) प्रणालीमध्ये आंतरराष्ट्रीय नागरी उड्डाण दिवसाला याच दिवशी अधिकृतपणे मान्यता दिली होती.
हा दिवस साजरा करण्यामागचा उद्देश काय ?
इंटरनॅशनल सिव्हिल एव्हिएशन ऑर्गनायझेशन दरवर्षी ७ डिसेंबर रोजी जगाच्या विविध भागात हा दिवस साजरा करते. आंतरराष्ट्रीय नागरी उड्डाण दिनाचा उद्देश सामाजिक आणि आर्थिक विकासात आंतरराष्ट्रीय नागरी उड्डाणाचे महत्त्व, तसेच आंतरराष्ट्रीय हवाई वाहतुकीची सुरक्षा, कार्यक्षमता आणि नियमिततेला प्रोत्साहन देण्यासाठी त्याची भूमिका याविषयी जागतिक जागरूकता निर्माण करणे हा यामागचा उद्देश आहे.
आंतरराष्ट्रीय नागरी उड्डाण दिवस थीम म्हणजे नेमकं काय ? (Advancing Innovation for Global Aviation Development) :
आंतरराष्ट्रीय नागरी विमान वाहतूक संघटना दर पाच वर्षांनी (उदाहरणार्थ-२०१४/२०१९/२०२४/२०२९) वर्धापन दिनाबरोबर आंतरराष्ट्रीय नागरी उड्डाण दिनासाठी एक थीम ठरवते. या वर्धापन दिनादरम्यान, परिषदेचे प्रतिनिधी संपूर्ण चार वर्षांच्या मध्यवर्ती कालावधीसाठी एकच थीम निवडतात. तर या वर्षी २०२३ पर्यंत ही थीम ‘जागतिक विमान वाहतूक विकासासाठी नाविन्यपूर्ण प्रगती’ अशी असेल.
विमान प्रवासात विमानतळावरील पासपोर्ट चेक करणे, तिकीट, कागदपत्रं चेक करणे, सुरक्षा निरीक्षण, पायलट, एअरहोस्टेस, विमानतळावरील विविध कामांसाठी नेमून दिलेले कर्मचारी आदी बऱ्याच गोष्टींमध्ये तुम्हालाही १०-१२ वी नंतर करियर करण्याची आवड असेल किंवा तुम्हाला यासंबंधित माहिती हवी असेल तर आंतरराष्ट्रीय नागरी विमान वाहतूक संघटनेची अधिकृत वेबसाइट (ICAO) तुम्हाला आवश्यक असलेल्या पात्रता आणि अनुभवासंबंधित माहिती तसेच आंतरराष्ट्रीय नागरी विमान वाहतूक संघटनेत काम करण्याचे फायदेसुद्धा सांगते.
तर आंतरराष्ट्रीय नागरी विमान वाहतूक संघटनेत काम करण्याचे फायदे पाहू :
शिकागो करारात सहभागी देशांमध्ये सुरक्षित विमान वाहतुकीसाठी ICAO ही संस्था कार्यरत असते. विमानांना विविध देशाच्या सीमा ओलांडतेवेळी पाळावे लागणारे कायदे व विमान अपघाताचे वेळी मार्गदर्शनपर कार्य व नियोजन ICAO ही संस्था पाहते. विमान प्रवासातील सुरक्षा व त्याची क्रमवारीने वाढ यावरही संस्थेचे नियंत्रण आहे. नागरी विमान वाहतूक देशांना जोडण्यासाठी समन्वयाची भूमिका बजावत आहे जेणेकरून लोकांना या सुविधेचा फायदा पुन्हा जोडण्यासाठी आणि पुन्हा एकत्र येण्यासाठी करता येईल.
तसेच आंतरराष्ट्रीय नागरी विमान वाहतूक संघटना ३००० पेक्षा जास्त तज्ज्ञांचे आयसीएओचे (ICAO) तांत्रिक सहकार्य कार्यक्रम रोस्टर विविध कामांमध्ये करार करणाऱ्या राज्यांना सल्ला आणि सहाय्य प्रदान करते, जसे की; नागरी विमान वाहतूक मास्टर प्लॅन, हवाई वाहतूक नियंत्रण सेवा, विमानतळ आधुनिकीकरण, सुरक्षा निरीक्षण, फ्रेमवर्क, एमआरटीडी आणि ई-पासपोर्ट आणि बरेच काही. संघटनेचे तज्ज्ञ राष्ट्रीय तज्ञांसह त्यांचे ज्ञान इतरांना देण्यासाठी एकत्र काम करतात आणि त्याच वेळी इतरांना नोकरीवर प्रशिक्षण सुद्धा देत असतात.
आंतरराष्ट्रीय नागरी विमान वाहतूक संघटनेत यशस्वी करिअरसाठी आवश्यक असलेल्या पात्रता आणि अनुभव :
आंतरराष्ट्रीय नागरी विमान वाहतूक संघटनेमध्ये उत्साही, प्रेरणादायी आणि निष्ठावान माणसांच्या शोधात असतात.
या पदासाठी कसे उमेदवार पाहिजेत ?
१. उच्च पातळीचे तांत्रिक ज्ञान.
२. आयसीएओची (ICAO) धोरणे आणि कार्यक्रम वितरित करण्यासाठी दृढ वचनबद्धता.
३. विश्लेषणात्मक कौशल्ये आणि विमान वाहतूक क्षेत्रात धोरणात्मक समस्यांबद्दल समज असणे.
४. एकाच वेळी विविध चमूंमध्ये काम करण्याची तयारी.
५. आंतरराष्ट्रीय नागरी विमान वाहतूक संघटनेच्या कामाशी संबंधित क्षेत्रात राष्ट्रीय आणि/किंवा आंतरराष्ट्रीय स्तरावर काम करण्याचा अनुभव.
६. संस्थेच्या अधिकृत (इंग्रजी) भाषांपैकी किमान एका भाषेचे ज्ञान असावे.
भरतीचे सामान्य नियम :
१. कर्मचार्यांमध्ये विविधतेला प्रोत्साहन देणे.
३. प्रत्येक व्यक्तीचे योगदान मोलाचे ठरेल असे वातावरण प्रदान करण्याचा प्रयत्न करणे
तंत्रशिक्षण मंडळाच्या परीक्षा (Technical Examination Board) :
टीसीबी (TCB) फील्ड प्रोजेक्ट्स प्रॉस्पेक्टिव्ह जॉब्स वेबसाइटवर सूचीबद्ध केलेल्या नोकऱ्या आयसीएओ (ICAO) वेबसाइटवर पोस्ट केलेल्या रिक्त जागांच्या समान आहेत. इच्छुक उमेदवारांनी नोकरीच्या संदर्भात सूचीबद्ध केलेल्या किमान पात्रता आवश्यकता रिक्त पदांसाठी अर्ज करावा. काही उमेदवार एक किंवा अधिक पदांसाठी सुद्धा अर्ज करू शकतात. उमेदवाराने त्यांचा अर्ज सबमिट केल्यानंतर, भरती तज्ज्ञाद्वारे त्याचे मूल्यमापन केले जाईल आणि योग्य वाटल्यास, त्यांचे नाव या विशिष्ट क्षेत्रातील तज्ञामध्ये त्यांच्या टीसीबी (TCB) रोस्टरवर ठेवले जाईल. उमेदवारांना त्यांच्या अर्जाच्या मूल्यांकनावर ईमेलद्वारे सल्ला दिला जाईल. मोठ्या प्रमाणात अर्ज प्राप्त झाल्यामुळे, तुमच्या अर्जाच्या मूल्यमापनात उशीर देखील होऊ शकतो. तसेच कालांतराने आयसीएओ (ICAO) रोस्टरवर ठेवलेल्या उमेदवारांना त्यांच्या शिक्षण आणि कामाच्या अनुभवाबद्दल अर्ज द्यावे लागतील.
अर्ज कसा करावा ?
तुम्ही नोंदणी करून उमेदवारीसाठी रिक्त जागा शोधू शकता. तथापि, नोंदणी करण्यासाठी तुम्ही ऑनलाइन प्रोफाइल तयार करा आणि तुमच्या कागदपत्रांसह ते तुम्ही सेव्ह करा. तुम्ही रिक्त जागेसाठी अर्ज करताना याचा उपयोग करू शकता. नोकरीसाठी अर्ज करताना नोंदणी करणे आवश्यक आहे.कृपया लक्षात ठेवा: आयसीएओ (ICAO) कागदावर आधारित अर्ज स्विकारत नाही.
आयसीएओ (ICAO) आपली ई-रिक्रूटमेंट प्रणाली सुधारत आहे. या कालावधीत दोन भरती यंत्रणा समांतर चालणार आहेत. म्हणून, तुम्ही अर्ज करत असलेल्या रिक्तपदाची सूचना कोणत्या प्रणालीवर जाहीर केली होती त्यानुसार तुम्हाला दोन प्रोफाइल भरण्यास सांगितले जाऊ शकते. जुन्या ई-रिक्रूटमेंट सिस्टममध्ये तुमचे प्रोफाइल असल्यास, ते नवीन ई-रिक्रूटमेंट मान्य केले जाणार नाही.
प्रशिक्षण :
इच्छुक उमेदवारांनी जागतिक विमान वाहतूक प्रशिक्षणाशी कनेक्ट होण्यासाठी, आंतरराष्ट्रीय नागरी विमान वाहतूक संघटनेच्या (ICAO) एव्हिएशन ट्रेनिंग अँड एज्युकेशन डिरेक्टरी (ATED) ला भेट द्या. जो ट्रेनर प्लस प्रोग्रामचा एक आवश्यक घटक आहे. ही वापरकर्ता-अनुकूल आणि एकात्मिक शोध यंत्रणा आंतरराष्ट्रीय नागरी विमान वाहतूक संघटनेच्या प्रशिक्षण पोर्टफोलिओचा शोध घेऊ इच्छिणाऱ्या विमान व्यावसायिकांसाठी डिझाईन केलेली आहे. तसेच उमेदवार अधिक प्रशिक्षण संधींसाठी आंतरराष्ट्रीय नागरी विमान वाहतूक संघटनेच्याच्या ट्रेनर प्लस प्रोग्राम अंतर्गत सदस्य आणि कॉर्पोरेट कर्मचारी यांच्याबद्दल देखील जाणून घेऊ शकतात. यामध्ये कोर्स, ट्रेनिंग प्रोग्राम, ट्रेनर प्लस मेंबर, कॉर्पोरेट पॅटनर आदी गोष्टींचा समावेश आहे.
आज नागरी उड्डाणाच्या महत्त्वाबद्दल जागरुकता वाढवण्याचा दिवस आहे. त्यामुळे आज आंतराष्ट्रीय नागरी विमान वाहतूक दिनाच्या दिवशी जगभरातील विमानतळांवरील कर्मचारी, व्यवस्थापन, हवाई वाहतूक आदी नियंत्रणाला आपल्या सगळ्यांच्या सेवेत कार्यरत राहण्यासाठी धन्यवाद म्हणूयात…
