बहुराष्ट्रीय वाहतूक कंपनी उबर वाहतूक सेवेसाठी ग्राहकांच्या पसंतीची कंपनी आहे. उबर मुख्यतः टॅक्सी आणि रिक्षा सेवा पुरवते. परंतु, उबरद्वारे तुम्हाला बोट सेवाही बुक करता येणार आहे. उबरने नुकतंच ‘उबर शिकारा’लाँच केले, ज्यामुळे दल सरोवरात बोटिंग करण्यासाठी आता अॅपवरून बोट बुक करता येणार आहे. अनेक दशकांपासून जम्मू आणि काश्मीर खोऱ्यातील कोणत्याही पर्यटकांचा प्रवास शिकारा येथील दल सरोवरावरील जॉयराईडशिवाय पूर्ण होत नाही. या दल सरोवरातून एक सुशोभित लाकडी बोट प्रवाशांना घेऊन जाते. हा चार हजारांहून अधिक शिकारा ऑपरेटर किंवा शिकारावाल यांच्या उदरनिर्वाहाचा स्त्रोत आहे. या बोटीत दल सरोवरापासून निगेन तलावापर्यंत आणि मानसबल तलावापासून झेलम नदीपर्यंत प्रवास करता येतो. उबेर शिकारा दल सरोवरात व्यवसायात क्रांती घडवू शकेल अशी अपेक्षा आहे. मात्र, शिकारा क्षेत्रात बड्या कॉर्पोरेट संस्थांच्या प्रवेशाबद्दल अनेकांच्या मनात भीती आहे. काय आहे उबर शिकारा? ते कसे कार्य करेल? त्याचा नक्की काय फायदा होणार? त्याविषयी जाणून घेऊ.
दल सरोवर पर्यटकांच्या पसंतीचे ठिकाण असण्याचे कारण काय?
दल सरोवर हे श्रीनगर शहराच्या मध्यभागी १८ चौरस किलोमीटर पसरलेले गोड्या पाण्याचे सरोवर आहे. याचा किनारा सुमारे १६ किलोमीटर आहे आणि एका बाजूने झाबरवान पर्वतांनी वेढलेला आहे. तसेच या सरोवराच्या आजूबाजूला निशात आणि शालीमार यांसारख्या ऐतिहासिक मुघल बागा आणि त्याच्या बाजूला हजरतबल मंदिर आहे. चार चिनार नावाने ओळखल्या जाणाऱ्या रुपा लँक बेटावरही घर आहे, ज्यात चार जुनी आणि मोठी चिनार झाडे आहेत. याव्यतिरिक्त पर्यटक तरंगत्या बागा आणि भाजीपाला आणि फ्लॉवर मार्केटही बघण्यात स्वारस्य दाखवतात.
सध्याची शिकारा सेवा कशी आहे?
हा सरोवर शेकडो हाउसबोटींनी भरलेला आहे. संस्मरणीय अनुभव शोधणारे पर्यटक आणि उन्हाळ्याच्या कडक उन्हापासून आराम मिळवण्यासाठी येणारे पर्यटक, दोन्ही याला पसंती देतात. सरोवराच्या आत डॉक केलेल्या आणि रात्रीच्या मुक्कामासाठी पर्यटकांनी बुक केलेल्या हाउसबोट्सपर्यंत पोहोचण्याचा शिकारा हा एकमेव मार्ग आहे. शिकारा असोसिएशनचे अध्यक्ष वली मोहम्मद भट यांच्या म्हणण्यानुसार, दल सरोवरात तीन हजारांहून अधिक शिकारा आहेत आणि त्यांच्या प्रति तासाचा दर ८०० रुपये आकारणे सरकारने बंधनकारक केले आहे. परंतु, मागणी आणि पुरवठा यावर अवलंबून गोष्टी वेगळ्या पद्धतीने चालतात, त्यामुळे पर्यटकांकडून अनेकदा पूर्ण रक्कम आकारली जाते, तर स्थानिकांना सवलत दिली जाते. पर्यटकांना ऑफ-सीझन सवलतींचा फायदा होतो आणि ते कमी कालावधीसाठी जॉयराइड बुक करणे निवडू शकतात.
उबर शिकारा कसे कार्य करते?
‘उबर शिकारा’ हा उबरने सुरू केलेला एक नवीन प्रकल्प आहे. पहिल्या पंधरा दिवसांसाठी परिवहन सेवेने दल सरोवरातील घाट १६ या एकाच बंदरावरून पाच शिकारा तैनात केल्या आहेत. सरोवराच्या आत ३० घाट आहेत, त्यापैकी बहुतेक बुलेवर्ड रोडच्या बाजूने आहेत. ‘उबर शिकारा’ सेवा सध्या फक्त सकाळी १० ते संध्याकाळी ५ या वेळेतच दिली जाते. उबर जॉयराइड्स फक्त एक तासाच्या स्लॉटमध्ये ऑफर केली जाते आणि एका वेळी जास्तीत जास्त चार प्रवाशांना परवानगी देते.
हेही वाचा : पिझ्झा, केक आणि शीतपेयाच्या जाहिरातींवर बंदी; ‘या’ देशाने केली कारवाई, कारण काय?
भट म्हणाले की, उबर शिकारवालांना सध्याच्या सरकारी दराने भरपाई देईल आणि या शुल्कापेक्षा जास्त कमिशन देईल. भटांसह काही शिकारवालांचे म्हणणे आहे की, हा एक चांगला उपक्रम आहे आणि त्यामुळे पारदर्शकता येईल. भट म्हणतात, “शुल्क एकसमान राहील, जे व्यवसाय पारदर्शक ठेवण्यास मदत करेल.” समर्थकांचे म्हणणे आहे की, शिकाराच्या ऑनलाइन बुकिंगमुळे पर्यटकांना आराम मिळेल आणि त्यांचा व्यवसाय वाढण्यास मदत होईल. या निर्णयाला विरोध करणाऱ्यांचे म्हणणे आहे की, त्यांना भीती आहे की या निर्णयामुळे मोठ्या कॉर्पोरेट्स कंपन्या येतील; ज्यामुळे स्थानिक गरीब शिकारवाल्यांचा व्यवसाय संपुष्टात येईल. त्यांनी केरळच्या स्थानिक टॅक्सीचालकांचे उदाहरणही दिले.
