राष्ट्रीय खेळ असलेल्या हॉकीची अधिकृत संघटना कोणती, या चर्चेला आता पूर्णविराम मिळाला. क्रीडा मंत्रालयाने हॉकी इंडियाला राष्ट्रीय क्रीडा संघटनेचा दर्जा दिला आहे. त्यामुळेच हॉकी इंडिया हीच आता देशातील हॉकीची राष्ट्रीय संघटना म्हणून ओळखली जाणार आहे. या निर्णयाद्वारे क्रीडा मंत्रालयाने प्रतिस्पर्धी भारतीय हॉकी महासंघाला (आयएचएफ) दणका दिला आहे.
मंत्रालयाने २८ फेब्रुवारी रोजी हॉकी इंडियाला याबाबत पत्र पाठविले आहे. त्यामध्ये हॉकी इंडिया हीच अधिकृत राष्ट्रीय संघटना असल्याचे त्यांनी कळविले आहे, असे बात्रा यांनी सांगितले.
ते पुढे म्हणाले की, ‘‘आमच्या संघटनेसाठी ही अतिशय अभिमानास्पद गोष्ट आहे. हे ध्येय साकार करण्यासाठी खेळाडू व प्रशिक्षकांनी केलेल्या प्रयत्नांना अखेर यश मिळाले आहे. देशात हॉकीला गतवैभव पुन्हा मिळवून देण्याचे आमचे मुख्य ध्येय आहे. आता भारतीय हॉकी संघाला ऑलिम्पिक स्पर्धेत व जागतिक स्तरावर चांगली कामगिरी करून अव्वल स्थान मिळवून देण्याचे लक्ष्य साध्य करण्यासाठी आम्ही अतोनात प्रयत्न करणार आहोत.’’
कोणत्याही संघटनेला राष्ट्रीय संघटनेचा दर्जा मिळण्यासाठी त्याला संबंधित खेळाच्या आंतरराष्ट्रीय महासंघाची तसेच भारतीय ऑलिम्पिक महासंघाची (आयओए) मान्यता आवश्यक असते. हॉकी इंडियाला २००९ मध्ये आंतरराष्ट्रीय हॉकी महासंघ व आशियाई हॉकी महासंघ यांची मान्यता मिळाली होती. आयओएच्या संलग्नतेचे निकषही त्यांनी पूर्ण केले होते व आयओएनेही त्यांना मान्यता दिली होती. हॉकी इंडियाने गेल्या तीन-चार वर्षांमध्ये ऑलिम्पिक पात्रता फेरी, जागतिक हॉकी लीगचे यशस्वी संयोजन केले आहे. भारतात कनिष्ठ जागतिक लीग अंतिम फेरी (२०१५), वरिष्ठ जागतिक लीग अंतिम फेरी (२०१७), पुरुषांची वरिष्ठ विश्वचषक स्पर्धा (२०१८) आदी आंतरराष्ट्रीय स्पर्धाचेही आयोजन केले जाणार आहे. या स्पर्धाचे संयोजन हॉकी इंडियातर्फेच केले जाणार आहे.
हॉकी इंडियाशी २७ संलग्न सदस्य, १९ सहयोगी सदस्य व दोन राज्य ऑलिम्पिक संघटना संलग्न आहेत. २०११ पासून वरिष्ठ पुरुष व महिला, कनिष्ठ पुरुष व महिला, सबज्युनिअर मुले व मुली या गटाच्या राष्ट्रीय स्पर्धा आयोजित केल्या जात आहेत.

आमच्या संघटनेला अधिकृत राष्ट्रीय संघटनेचा दर्जा मिळवून देण्यासाठी आम्ही गेली काही वर्षे प्रयत्न करीत होतो. आंतरराष्ट्रीय हॉकी महासंघाने आम्हाला अनेक आंतरराष्ट्रीय स्पर्धाच्या संयोजनपदाची जबाबदारी आमच्याकडे दिली होती आणि अजूनही देत आहेत हीच आमच्या कार्याची पावती आहे.
नरेंद्र बात्रा, हॉकी इंडियाचे सरचिटणीस

हॉकीच्या विकासाकरिता हा निर्णय अतिशय आनंदाचा व प्रेरणादायी आहे. हॉकीमधील दोन संघटनांच्या अस्तित्वामुळे केवळ खेळाडू नव्हे तर प्रायोजकांनाही बुचकळ्यात टाकले होते. खेळाडूंना आपण नेमके कोणाच्या स्पर्धेत भाग घ्यायचा ही समस्या वाटत होती. केंद्र शासनाच्या निर्णयामुळे ही समस्या दूर होणार आहे. पूर्वी केंद्र शासनही दोन्ही संघटनांना मदत करीत होते. आता एकच संघटना असल्यामुळे हॉकीच्या प्रगतीला चालना मिळेल. खेळाडू, संघटक व प्रायोजक यांना हॉकी इंडियाबाबत विश्वास वाटेल. हॉकीत आंतरराष्ट्रीय स्तरावर गमावलेला नावलौकिक पुन्हा मिळविण्यासाठी हे आश्वासक पाऊल आहे. हॉकी इंडियाने गेल्या तीन वर्षांमध्ये अनेक आंतरराष्ट्रीय स्पर्धाचे यशस्वी आयोजन केले होते व आंतरराष्ट्रीय हॉकी महासंघाने त्यांनाच मान्यता दिली होती. साहजिकच हॉकी इंडियाकडेच खेळाची सूत्रे देण्याची आवश्यकता होती.
मीररंजन नेगी, ज्येष्ठ आंतरराष्ट्रीय प्रशिक्षक

हा अतिशय स्वागतार्ह निर्णय आहे. हॉकीत पुन्हा आंतरराष्ट्रीय स्तरावर नावलौकिक मिळविण्यासाठी संघटनात्मक स्तरावर असलेले मतभेद मिटण्याची आवश्यकता होती. केंद्रीय क्रीडा मंत्रालयानेच हॉकी इंडियाला मान्यता दिल्यामुळे आता एकच संघटना भारतात खेळावर नियंत्रण ठेवणार आहे. त्याचा फायदा सर्व खेळाडू, प्रशिक्षक व संघटकांना होणार आहे.
संदीपसिंग, ऑलिम्पिकपटू.

ही अतिशय आनंदाची गोष्ट आहे. गेली काही वर्षे नरेंद्र बात्रा यांच्या मार्गदर्शनाखाली संघटनेने केलेल्या अथक प्रयत्नांना यश आले आहे. आम्हाला हॉकीत पुन्हा ऑलिम्पिकयुग निर्माण करायचे आहे. त्यासाठी एक खेळ एक संघटना हे तत्त्व अमलात आणण्याची गरज होती. केंद्र शासनाने आम्हाला अधिकृत संघटना म्हणून मान्यता दिल्यामुळे देशातील हॉकीच्या विकासाला चालना मिळेल. पुण्यातील खडकी येथे अ‍ॅस्ट्रो टर्फचे मैदान तयार करण्यासाठी आम्ही केंद्रीय क्रीडा मंत्रालयाकडे प्रस्ताव दिला आहे. त्याला आता मान्यता मिळेल अशी आशा आहे.
– मनोज भोरे, सहसचिव, हॉकी इंडिया