डॉ. तुषार पारीख
सध्याच्या काळात अनेक लहान बालकांचा जन्म वेळेपूर्वीच म्हणजेच सातव्या किंवा आठवड्या महिन्यांमध्ये होतो. या मुलांना ‘प्री-मॅच्युअर’ असं म्हटलं जातं. मात्र या मुलांची योग्य वाढ होईपर्यंत त्यांची नीट काळजी घ्यावी लागते. त्यांच्या आहाराकडे लक्ष द्यावं लागतं. त्यामुळे या मुलांना कोणत्याही प्रकारचा संसर्ग होऊ नये किंवा त्यांची नेमकी काळजी कशी घ्यावी याविषयी डॉक्टर काही सल्ला किंवा मार्गदर्शन करतात. तसंच या मुलांनी टीपीएन दिलं जातं. मात्र हे टीपीएन म्हणजे काय किंवा त्याचा वापर कसा होतो हे जाणून घेऊयात.

‘टीपीएन’ म्हणजे काय?

लहान मुले तोंडावाटे नियमित आहार घेऊ शकत नाहीत. त्यावेळी त्यांनी टीपीएनने पोषक आहार दिला जातो. टीपीएन म्हणजे टोटल पॅरेस्ट्रारल पोषण. यात सर्व दैनंदिन पोषक द्रव्ये बाळाच्या शरीरात मोठ्या शिरांद्वारे पुरविली जातात. जसे की, प्रथिने, कार्बोहायड्रेटस, मल्टीव्हिटॅमिन आणि खनिजे. अशाप्रकारे, पोषक थेट रक्तप्रवाहात पंप केले जातात. या पद्धतीत, पोषक तत्वांचा पुरवठा थेट ट्यूबद्वारे पोट किंवा लहान आतड्यात होतो. जेव्हा नवजात मुलं तोंडाने दूध पिऊ शकत नाही, तेव्हा ही पद्धत वापरली जाते.

‘टीपीएन’ चा पर्याय का निवडला जातो?

अकाली जन्मलेल्या बाळांना खूप अपरिपक्व गॅस्ट्रोइंटेस्टाइनल ट्रॅक्ट असते जे अन्न पचविण्यात अक्षम आहे. या अत्यंत अकाली बाळांमध्ये पोषणद्रव्ये फारच मर्यादित असतात. जन्मापूर्वी बाळ प्रत्यक्षात नाळेच्या माध्यमातून आईकडून ‘टोटल पॅरेंटलल न्यूट्रिशन’ घेत असतो. एकदा बाळ जन्माला आलं की बाळ नाभीसंबधीचा पोषक पुरवठा कापला जातो. अशावेळी बाळाची पोषक तत्वांची वाढती मागणी लक्षात घेता बाळाला अंतःस्रावी मार्गाद्वारे सर्व आवश्यक पोषक आहार दिले जाते. हे पोषक संतुलित प्रमाणात मिसळलेल्या शुद्ध वैद्यकीय स्वरूपात दिले जातात. ज्याद्वारे बाळाचे शारीरिक पोषक द्रव्यांना पचवते आणि वाढीस मदत करते.

आजारी नवजात बाळांना ‘टीपीएन’ कसा दिला जातो?

तुम्हाला माहिती आहे का? बाळाच्या हात, पाय किंवा टाळूच्या शिरामध्ये आयव्ही लाइन ठेवली जाते. त्याचप्रमाणे, पोटातील बटनामध्ये (नाभीसंबंधी शिरा) असलेली एक मोठी शिरा सुद्धा वापरली जाते. या आयव्हीद्वारे नवजात शिशूंना आहारातील पोषक द्रव्य शरीराला पुरवली जातात. जेणेकरून बाळाची शारीरिक वाढ योग्य पद्धतीनं होण्यात मदत मिळेल, हा यामागील मुख्य उद्देश असतो.

(डॉ. तुषार पारीख,हे खराडी, पुणे येथे मदरहूड हॉस्पिटलमध्ये सल्लागार निओटोलॉजिस्ट आणि बालरोग तज्ज्ञ आहेत.)