स्त्रियांना मासिक पाळीत वेदना होणे सामान्य आहे. मासिक पाळी दरम्यान स्नायू दुखणे आणि क्रॅम्पिंग होणे हे सामान्य मानले जाते, परंतु काही महिलांना मासिक पाळी दरम्यान तीव्र वेदना होतात. या वेदनेची तीव्रता सामान्य वेदनांच्या तुलनेत पूर्णपणे वेगळी असते. या दुखण्याला डिसमेनोरिया (dysmenorrhea) म्हणतात. डिसमेनोरिया किंवा क्रॅम्पस हे खालच्या ओटीपोटात होणाऱ्या तीव्र वेदना असतात जे अनेक मुलींना त्यांच्या मासिक पाळीच्या आधी किंवा मासिकपाळी दरम्यान होतात. डॉ. करिश्मा डाफळे, फर्टिलिटी कन्सल्टंट, नोव्हा आयव्हीएफ फर्टिलिटी, पुणे यांच्या मते, मासिक पाळीत तीव्र वेदना होणे हे अनेक आजारांच्या धोक्याचे लक्षण आहे ज्याकडे दुर्लक्ष करणे महागात पडू शकते. डिसमेनोरिया किंवा मासिक पाळीत पेटके हे खालच्या ओटीपोटात तीव्र वेदना किंवा पेटके असतात जे अनेक मुलींना त्यांच्या मासिक पाळीच्या आधी किंवा दरम्यान अनुभवतात. डॉ. करिश्मा डाफळे, फर्टिलिटी कन्सल्टंट, नोव्हा आयव्हीएफ फर्टिलिटी, पुणे यांच्या मते, पीरियड वेदना हे अनेक आजारांचे धोक्याचे लक्षण आहे ज्याकडे दुर्लक्ष केले जाऊ नये. तज्ञांच्या मते, जर तुम्हाला गर्भधारणा करायची असेल आणि तुम्हाला मासिक पाळीत तीव्र वेदना होत असतील, तर तुम्ही तुमच्या शरीरातील ही चिंताजनक दिसणारी चिन्हे लगेच समजून घेऊन नंतरच गर्भधारणेबद्दल विचार केला पाहिजे. मासिक पाळीच्या दरम्यान होणाऱ्या या वेदना तुमच्या प्रजनन क्षमतेवर परिणाम करू शकतात. मासिक पाळीच्या दरम्यान तीव्र वेदना कोणते रोग दर्शवितात आणि त्याचा तुमच्या प्रजनन क्षमतेवर कसा परिणाम होतो ते जाणून घ्या. जर तुम्हालाही मासिक पाळीदरम्यान तीव्र वेदना होत असतील तर ही परिस्थिती तुमच्यासाठी गंभीर असू शकते. ही समस्या जास्त वाढण्याआधी आपण ताबडतोब स्त्रीरोगतज्ञाचा सल्ला घेणे गरजेचे आहे. ( हे ही वाचा: हळदीच्या सेवनाने झपाट्याने विरघळेल युरिक ॲसिड? फक्त डॉक्टरांनी सांगितलेली वापरण्याची पद्धत एकदा जाणून घ्या) काही आरोग्य समस्यांमुळे वेदना होऊ शकतात (What are these underlying health issues?) जुनाट आजार प्रजननक्षमतेवर परिणाम करतो. ही समस्या काळानुसार वाढत जाते. जुनाट आजारामुळे वंध्यत्व येते. फायब्रॉइड्समुळे वेदना होऊ शकतात: (Fibroids) फायब्रॉइड्स हा एक प्रकारचा ट्यूमर आहे जो गर्भाशयाच्या आत विकसित होतो, जो मासिक पाळीच्या दरम्यान वेदनादायक असतो आणि वेदनेसाठी कारणीभूत असतो. यामुळे, गर्भपाताचा धोका वाढतो आणि प्रजनन क्षमतेवर परिणाम होतो. एंडोमेट्रिओसिस: (Endometriosis) एंडोमेट्रिओसिसमध्ये, गर्भाशयाच्या ऊती गर्भाशयाच्या बाहेर पसरतात आणि इतर पेल्विक अवयवांवर परिणाम करतात. यामुळे गर्भाशयाची कार्य करण्याची क्षमता कमी होऊ शकते. तसेच प्रजननक्षमतेवर परिणाम करू शकते. एंडोमेट्रिओसिसच्या अनेक प्रकरणांवर उपचार केले जात नाहीत. संशोधकांचा असा विश्वास आहे की सर्व वंध्यत्वाच्या अर्ध्या महिलांमध्ये एंडोमेट्रिओसिस हे वंध्यत्वाचे कारण असू शकते. एडिनोमायोसिस: (Adenomyosis) एडिनोमायोसिसमध्ये गर्भाशयाच्या स्नायूमध्ये एंडोमेट्रियमची वाढ होते. जास्त अस्वस्थता आणि वारंवार मासिक पाळी हे एडिनोमायोसिसचे दुष्परिणाम आहेत. याचा प्रजननक्षमतेवर परिणाम होत असल्याचा कोणताही पुरावा नसला तरी त्यामुळे धोका वाढू शकतो. ( हे ही वाचा: भारत बायोटेकच्या नेझल लसीची किंमत जाहीर! जाणून घ्या सरकारी आणि खासगी रुग्णालयात किती रुपये मोजावे लागणार) इन्फ्लॅमेटरी पेल्विक रोग: मासिक पाळी वेदना बहुतेकदा पेल्विक इन्फ्लॅमेटरी रोगामुळे होते, जे फॅलोपियन ट्यूब, गर्भाशय आणि अंडाशयांभोवती उद्भवते. या समस्येमुळे देखील वेदना होत असल्याची तक्रार होते.
