एक लोकप्रिय म्हण आहे की जी सर्वांनी अनेकदा ऐकली आहे ती म्हणजे ‘एक फोटो हजार शब्दांप्रमाणे असते’ ही म्हण जागतिक फोटोग्राफी दिनामागील मूळ कल्पना चांगल्या प्रकारे समजून सांगू शकते. हा दिवस दरवर्षी १९ ऑगस्ट रोजी साजरा केला जातो. फोटोग्राफी उत्साही जगभरातून एकत्र येऊन फोटो काढण्याची कला साजरा करतात. फोटोग्राफीच्या विज्ञानाने संपूर्ण मानवी इतिहासात महत्वाची भूमिका बजावली आहे. आज आपल्याकडे ऐतिहासिक क्षणांच्या नोंदी आहेत कारण ते छायाचित्रांमध्ये टिपले गेले आहेत आणि ते कायमचे पाहिले जाऊ शकतात. फोटोग्राफी अभिव्यक्ती, भावना, कल्पना आणि क्षण ताबडतोब कॅप्चर करू शकते आणि भावी पिढ्यांसाठी साठवून ठेवता येऊ शकते.

जागतिक फोटोग्राफी दिनाचा इतिहास

जागतिक छायाचित्रण दिनाचे मूळ शोधले तर फ्रान्समध्ये १८३७ पर्यंत जाऊ शकते. जोसेफ नीसफोर निपसे आणि लुईस डॅगुएरे नावाच्या दोन फ्रेंच लोकांनी ‘डॅगुएरोटाइप’ चा शोध लावून प्रथमच छायाचित्रण प्रक्रिया विकसित केली. फ्रेंच अॅकॅडमी ऑफ सायन्सने १९ जानेवारी १८३७ रोजी अधिकृतपणे डॅग्युरिओटाइपचा शोध जाहीर केला. असे मानले जाते की घोषणा झाल्यानंतर १० दिवसांनी, फ्रेंच सरकारने आविष्काराचे पेटंट खरेदी केले आणि ते जगाला भेट म्हणून दिले कॉपीराइट न ठेवता दिले.

loksatta readers reactions loksatta readers opinions loksatta readers response
लोकमानस : श्रमिक ऊर्जा भांडवलाइतकीच महत्त्वाची
Bombay high court, verdict, Compensation, acid attack victims
अ‍ॅसिड हल्ल्यातील जुन्या पीडितांना नवीन योजनेचा लाभ मिळणार
kanyadan, valid marriage,
वैध लग्नाकरता कन्यादान नाही, तर सप्तपदी महत्त्वाची !
wife
पत्नीने तक्रार दाखल करणे क्रुरता नाही…

फ्रेंच आविष्कार व्यावसायिक फोटोग्राफीची सुरुवात असल्याचे मानले जात असताना, १८३९ मध्ये विल्यम हेन्री फॉक्स टालाबॉटने छायाचित्र काढण्याची प्रक्रिया सुलभ केली. श्री टालाबॉट यांनी कागदावर आधारित मीठ प्रिंट वापरून एक अधिक अष्टपैलू छायाचित्रण प्रक्रिया शोध लावला. ही अधिक बहुमुखी प्रणाली धातूवर आधारित डॅग्युरोरियोटाइपला स्पर्धा म्हणून आली.

जागतिक फोटोग्राफी दिनाचे महत्त्व

कॅमेराचा शोध आणि त्यानंतरच्या तंत्रज्ञानाची उत्क्रांती जी आपल्याला आज छायाचित्रे टिपण्यास सक्षम करते तिच आपल्या सर्व जीवनात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते. सेल्फी काढण्यापासून ते युद्ध आणि निषेधाचे दस्तऐवजाचे फोटोपर्यंत जागतिक फोटोग्राफी दिन फोटो काढण्याची कला साजरा करतो. हा दिवस उत्साही वन्यजीव फोटोग्राफर, फोटो जर्नलिस्ट, फॅशन फोटोग्राफर आणि अगदी हौशी फोटोग्राफर देखील मोठ्या उत्साहाने साजरा करतात. ते या दिवसाबद्दल कल्पना शेअर करण्यासाठी आणि जनजागृती करण्यासाठी एकत्र येतात.