अरुंधती देवस्थळे
परदेशातलं कुठलंही नामी कलासंग्रहालय पायाखाली घालताना एक विचार असतोच मनाच्या पाठीमागे.. इथे भारतातलं कोणी आहे का? हा शोध अर्थातच आशियाच्या दालनांत जाऊन घ्यायचा असतो. न्यू यॉर्कच्या सेंट्रल पार्कमधल्या ‘मेट्रोपॉलिटन म्युझिअम ऑफ आर्ट’मध्ये (मेट) तर ३५००० चित्रं, शिल्पं आणि कलावस्तू आहेत.. आपलं इथलं स्थान कमावलेल्या. एका दिवसात तुम्ही त्यातलं काय आणि किती बघू शकता, हा यक्षप्रश्न इथेही ठाकणार असतोच. अगदी तुम्हाला इथे परत येण्याची संधी मिळू शकली, तरीही! म्हणून जे हाती लागतं ते नीट बघून घ्यायचं असतं; सुटलेल्याचा विचार नाहीच करायचा. माझ्या पहिल्याच संधीत दुपारच्या वेळेला मला कात्सुशिका होकुसाई (१७६०-१८४९) भेटले!! त्यांच्या ‘दी ग्रेट वेव्ह ऑफ कानागावा’ म्हणून पडद्यावर दिसणाऱ्या भल्याथोरल्या चित्राच्या पार्श्वभूमीवर चर्चा चालू होती. त्सुनामीनंतरच्या पाचव्या वर्षांत मला प्रथमदर्शनी ते अस्सल जपानी वाणाचं आधुनिक चित्र वाटलं होतं. त्याचा त्सुनामीशी संबंध नाही, हे मागून कळणार होतं. बघावं जरा म्हणून जी बसले, ते प्रबोधन संपेस्तोवर २५ मिनिटं तिथेच ऐकत राहिले. खाली कॅफेत मैत्रिणीला दिलेली वेळ निघून गेली म्हणून ती १५ मिनिटं वाट बघून निघून गेलेली. एकीकडे तिची माफी मागणारा मेसेज आणि दुसरीकडे होकुसाईंचा शोध घ्यायचं ठरवलं होतं. नंतर कधीतरी सहज नेटवर शोधायला गेले तेव्हा होकुसाई हे प्रकरण काही असं-तसं नाही, ते जपानचे थोर चित्रकार असल्याचा बोध झाला. केवळ ‘मेट’मुळे बरंच काही हाती लागलं.. त्यांच्यावरल्या पुस्तकासकट!

या बातमीसह सर्व प्रीमियम कंटेंट वाचण्यासाठी साइन-इन करा

जपानी चित्रकलेच्या इतिहासात रिॲलिस्टिक आणि डेकोरेटिव्ह शैलीच्या मिश्रणातून सुरू झालेल्या ‘उकियो-ए’ (१६०३-६३ च्या दरम्यान) शैलीचं ठळक स्थान आहे. महत्त्वाचं म्हणजे या रिॲलिस्टिक शैलीत देशी (जपानी) आणि पाश्चिमात्य यथार्थवादाचा मिळताजुळता चेहरा समोर येतो. होकुसाईनी हॅन्ड-मेड पेपरवर उकियो-ए (शाब्दिक अर्थ : तरंगते जग) शैलीत काम करून तिला जगन्मान्यता मिळवून दिली. नंतरच्या वान गॉग (Starry Night) आणि मॉने (La Mer) प्रभृतींना स्फूर्ती देणारी ही जपानी कला. जीवनकाळापेक्षा त्यांच्या माघारी त्यांची चित्रं आणि कला जगभरात पोहोचली. विशेषत: ‘दी ग्रेट वेव्ह ऑफ कानागावा’ हे १० (१५ ) मध्ये (१८३०-३३) साकार केलेलं नाटय़, ‘थर्टीसिक्स वूज ऑफ माऊंट फुजी’ या त्यांच्या मालिकेतला मास्टरपीस ठरलं आणि जपानी चित्रकलेचं प्रतिनिधित्व या मालिकेकडे आपसूकच आलं. आंतरराष्ट्रीय कीर्ती वाटय़ाला आली ती मात्र शंभरेक वर्षांनंतर!

मराठीतील सर्व लोकरंग बातम्या वाचा. मराठी ताज्या बातम्या (Latest Marathi News) वाचण्यासाठी डाउनलोड करा लोकसत्ताचं Marathi News App.
Web Title: Article about central park metropolitan museum of art in new york city zws
First published on: 12-06-2022 at 00:04 IST