टाळेबंदीमुळे प्रेक्षकवर्गात सहा टक्क्यांनी वाढ झाल्याचा ‘बार्क’ आणि ‘नेल्सन’चा दावा मुंबई : देशभरातील लॉकडाऊनच्या परिस्थितीमुळे एकीकडे चित्रपट उद्योगाचे, चित्रपटगृह व्यवसायाचे कं बरडे मोडले असले तरी छोटय़ा पडद्यासाठी काही अंशी ही पर्वणी ठरली असल्याचे बार्क आणि नेल्सन यांनी सादर के लेल्या अहवालातून दिसून येते आहे. बाहेर जाण्यावर र्निबध आले असल्याने घरातच अडकू न पडलेल्या मंडळींचे टीव्ही पाहण्याचे प्रमाण ६ टक्क्यांनी वाढले आहे. तर सरासरी टीव्ही पाहण्याची जी कालमर्यादा आहे, त्यातही प्रत्येक व्यक्तीमागे २ टक्यांनी वाढ झाल्याचे दिसून आले आहे. ब्रॉडकास्ट ऑडियन्स रिसर्च कौन्सिल (बार्क) आणि नेल्सन यांनी संयुक्तरित्या अहवाल प्रकाशित के ला आहे, यात करोनामुळे छोटय़ा पडद्याचे जे प्रेक्षक आहेत, त्यांच्यावर नेमका कशाप्रकारे परिणाम झाला आहे हे अभ्यासण्यात आले आहे. जानेवारी-फे ब्रुवारी महिन्यांतील प्रेक्षकसंख्या आणि देशभरात लॉकडाऊनचा निर्णय जाहीर झाल्यानंतरची प्रेक्षकसंख्या यांचा तुलनात्मक अभ्यास करण्यात आला आहे. विशेषत: २१ दिवसांचे लॉकडाऊन जाहीर झाल्यानंतर टीव्ही पाहणाऱ्यांच्या संख्येत जास्त वाढ झाली असल्याचे हा अहवाल सांगतो. सर्वाधिक प्रमाण हे वृत्तवाहिनी पाहणाऱ्या प्रेक्षकांचे आहे. वृत्तवाहिन्यांच्या प्रेक्षकसंख्येत आठ टक्यांनी वाढ झाली असून सध्या सर्वाधिक पाहिल्या जाणाऱ्या वाहिन्यांमध्ये वृत्तवाहिन्या आघाडीवर आहेत. वृत्तवाहिन्यांची प्रेक्षकसंख्या ५७ टक्के इतकी आहे, त्यापाठोपाठ लहान मुलांच्या वाहिन्यांना वाढता प्रतिसाद मिळत असून त्यांची प्रेक्षकसंख्या ३३ टक्के इतकी आहे. चित्रपट वाहिन्यांच्या प्रेक्षकसंख्येत १४ टक्के इतकी वाढ झाली आहे तर एकू णच जीईसी अर्थात मनोरंजन वाहिन्यांच्या प्रेक्षकसंख्येत के वळ एक टक्काच वाढ झाली आहे. याचाच अर्थ हिंदी-मराठी मनोरंजन वाहिन्यांचा प्रेक्षकवर्ग फारसा वाढलेला नाही. मनोरंजनवाहिन्यांचा प्रेक्षकवर्ग प्राइम टाइममध्ये जास्त जोडलेला असतो, मात्र सध्या टीव्ही पाहण्याचे प्रमाण हे प्राइम टाइम नसलेल्या वेळेत जास्त आहे. सकाळी ८ वाजल्यापासून संध्याकाळी ५ वाजेपर्यंत टीव्ही जास्त पाहिला जातो, असे हा अहवाल सांगतो. मराठीतही वृत्तवाहिन्या पाहण्याच्या वेळेत झालेली वाढ ही १०१ टक्के इतकी आहे. लॉकडाऊनच्या काळात वाढणारी प्रेक्षकसंख्या लक्षात घेता छोटय़ा पडद्यावरच्या जाहिरातींच्या संख्येतही आधीपेक्षा वाढ झालेली दिसून आली आहे. जाहिरातींचे प्रमाण आधीपेक्षा १३ टक्क्यांनी वाढले असून यात सामाजिक जाहिरातींचा वाटा मोठा आहे. पाठोपाठ बँकिं ग-अर्थविषयक जाहिराती ४७ टक्के तर खाद्यपदार्थ आणि संबंधित जाहिरातींचे प्रमाण ३६ टक्के इतके आहे. स्मार्टफोनचा वापर दीड तास अधिक टीव्हीच्या तुलनेत स्मार्टफोनचा प्रेक्षकवर्ग ६ टक्यांनी वाढला आहे, तर नेहमीपेक्षा दीड तास अधिक वेळ लोक स्मार्टफोनवर घालवतात, असे निरीक्षण अहवालात नमूद करण्यात आले आहे. यातही वृत्तआधारित अ‍ॅप्सना जास्त मागणी आहे, त्या तुलनेत गेमिंग अ‍ॅपच्या प्रेक्षकसंख्येत २ टक्के वाढ झाली आहे. टीव्ही-स्मार्टफोनवरचा आशय यापेक्षाही सर्वाधिक वेळ हा समाजमाध्यमांवर व्यतीत के ला जातो आहे. सोशल डिस्टन्सिगच्या काळात फे सबुक, इन्स्टाग्राम, टिकटॉक आणि चॅट अ‍ॅप सगळ्यांना एकत्र जोडणारा दुवा ठरली आहेत. त्यामुळे समाजमाध्यमांच्या प्रेक्षकसंख्येत अधिक वाढ झाली असल्याचेही या अहवालात नमूद करण्यात आले आहे.
