गुजरातमध्ये आशियाई सिंहांच्या गणनेला सुरुवात… अचूक गणनेसाठी यावेळी ‘डायरेक्ट बीट व्हेरिफिकेशन’…

सिंहगणनेचा पहिला टप्पा दहा आणि ११ मे रोजी, तर अंतिम टप्पा १२ आणि १३ मे रोजी पार पडणार आहे. जुनागढ, गिर सोमनाथ, भावनगर, राजकोट, मोरबी, सुरेंद्रनगर, देवभूमी द्वारका, जामनगर, अमरेली, पोरबंदर आणि बोटाड यासह ५८ तालुक्यांमध्ये ही गणना होणार आहे. शेवटची गणना २०१५ साली झाली होती. त्यावेळी ५२३ सिंहांची नोंद करण्यात आली. दर पाच वर्षांनी होणारी ही गणना २०२० मध्ये करोना प्रादुर्भावामुळे होऊ शकली नाही. मात्र, ‘पूनम अवलोकन’ पद्धतीचा म्हणजेच पूर्ण चंद्र निरीक्षणातून ६७४ ही संख्या निश्चित करण्यात आली. शनिवारपासून सुरू झालेल्या आशियाई सिंहगणनेत आधुनिक तंत्रज्ञानाचा समावेश करण्यात आला आहे. यात उच्च-क्षमतेचे कॅमेरे, कॅमेरा ट्रॅप, प्रत्यक्ष वेळेचा मागोवा घेण्यासाठी रेडिओ कॉलर, त्या जागेवरील जीपीएस-आधारित तपशील नोंदवण्यासाठी ई-गुजफॉरेस्ट मोबाइल ॲप तसेच तपशीलवार अधिवास आणि हालचाली नकाशे तयार करण्यासाठी जीआयएस सॉफ्टवेअर समाविष्ट आहे.

‘डायरेक्ट बीट व्हेरिफिकेशन’ म्हणजे काय?

डायरेक्ट बीट व्हेरिफिकेशन’ ही पद्धत तीन दशकांहून अधिक काळापासून ‘ जंगले, गवताळ प्रदेश, किनारी क्षेत्रे आणि महसुली जमिनी अशा विविध भूभागांमध्ये विशेषतः प्रभावी आहे. संपूर्ण प्रदेश विभाग, उपविभाग यात विभागला जातो. यात सिंहांचे दर्शन, हालचालीची दिशा, वय, लिंग आणि गट गतिशीलता यासह पद्धतशीर स्वरूपात क्षेत्रीय निरीक्षणे नोंदवण्यासाठी प्रत्येकी एक चमू असते.

सरकारी निवेदनात काय?

सरकारी निवेदनात म्हटले आहे की, “मुख्यमंत्री भूपेंद्र पटेल यांच्या नेतृत्वाखाली आणि वनमंत्री मुलू बेरा आणि राज्यमंत्री मुकेश पटेल यांच्या मार्गदर्शनाखाली, वनविभागाने सिंहांच्या संवर्धन आणि अधिवास विस्ताराचे प्रयत्न तीव्र केले आहेत, ज्यामुळे संख्येत हळूहळू वाढ होताना दिसत आहे.