नागपूर : भारताने पाकव्याप्त काश्मीर (पीओके) मधील पाकिस्तानातील दहशतवादी तळांवर हल्ला करण्यासाठी नागपुरात तयार करण्यात आलेल्या नागास्त्र-१ वापर प्रभावीपणे केला आहे, असे सांगण्यात येते.नागपूरच्या सोलर ग्रुपने बनवलेले नागास्त्र-१ युद्धसामग्री लष्कराने कमी अंतराच्या लक्ष्यांवर हल्ला करण्यासाठी तैनात केले होते. सोलर ग्रुपने इस्रायल आणि पोलंडच्या जागतिक उत्पादकांना मागे टाकून लष्कराकडून कंत्राट जिंकले होते, असे सूत्रांनी सांगितले.ऑपरेशन सिंदूरमध्ये सोलार समूहाद्वारे उत्पादित नागास्त्र-१ या स्वदेशी आत्मघाती ड्रोनचा वापर झाल्याची माहिती आहे. ‘सायलेंट किलर’ अशी ओळख या ड्रोनची आहे. ड्रोन अर्थात अनमॅन्ड एरियल व्हेइकल्सचे युद्धात प्रचंड महत्व वाढले आहे.
रडारला चकवा देण्याची क्षमता असलेल्या हे ड्रोन पाकिस्तानमध्ये खोलवर हल्ला करू शकतात आणि शत्रूला नकळत पकडू शकतात, असे एका सूत्राने सांगितले. या प्रणालीमध्ये एक्स-स्फोटकांनी भरलेले कामिकाझे ड्रोन समाविष्ट आहेत. नावाप्रमाणेच, ते लक्ष्याभोवती फिरते आणि योग्य क्षणी हल्ला करते. हे मानवरहित ड्रोन १.५ किलो पर्यंत स्फोटके वाहून नेऊ शकते.
नागास्त्र ड्रोन ५ हजार मीटर पर्यंत उंची गाठू शकते. हे शस्त्र २०२३ मध्ये वितरित करण्यात आले. गरज पडल्यास हल्ला थांबविण्याची उत्तम सुविधा असल्याने या दारूगोळ्याची निवड करण्यात आली. जर ड्रोनने शत्रूच्या अस्थिर साहित्य वर हल्ला करायचा असेल, तर लक्ष्य दिसत नसल्यास हल्ला थांबविता येतो. त्यानंतर ते ड्रोन सुरक्षितपणे मिळवता येते आणि दुसऱ्या हल्ल्यासाठी वापरता येते, असे सूत्रांनी सांगितले. नागास्त्र २५ ते ३० किमी पर्यंत जाऊ शकते, ज्यामुळे ते नियंत्रण रेषेपलीकडे जवळच्या लक्ष्यांवर मारा करण्यासाठी सर्वात योग्य बनते, असे सूत्रांनी सांगितले. कंपनीने बंगलोरच्या झेडमोशन ऑटोनॉमस सिस्टीम्ससह हे उत्पादन विकसित केले आहे.
नागास्त्र-१ या स्वदेशी बनावटीच्या आत्मघाती ड्रोनची स्ट्राइक रेंज ३० किलोमीटर आहे आणि ते दोन किलो दारूगोळा वाहून नेण्यास सक्षम आहे. या नव्या अस्त्रामुळे लष्कराची मारक क्षमता वाढली आहे. हे ड्रोन सोलार इंडस्ट्रिज नागपूरच्या इकॉनॉमिक्स एक्स्प्लोझिव्ह लिमिटेड युनिटने बनवले आहे. कंपनीने १२० नागास्त्र-१ लष्कराच्या सुपूर्द केले आहे.
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी गुडीपाडव्याला नागपूरला आले होते. त्यावेळी त्यांनी अमरावती मार्गावरील सोलार इंडस्ट्रिज नागपूरच्या इकॉनॉमिक्स एक्स्प्लोझिव्ह लिमिटेड युनिटला भेट दिली होती. यापूर्वी संरक्षण मंत्री राजनाथ सिंह देखील येथे येऊन गेले होते.
