कुतूहल : स्मार्ट शहरातील कृत्रिम बुद्धिमत्ता आधारित सुविधा

हेही वाचा >>> कुतूहल: स्मार्ट शहरे आणि नागरिकांची सुरक्षितता

वैज्ञानिकांनी यंत्र शिक्षण वापरून निर्मिती केलेले तंत्रज्ञान खास प्रकारे विश्लेषण करून आता किती व कोणती प्रदूषके आहेत आणि अगदी पुढील दोन तासांत ती प्रदूषके किती वाढतील याचा अंदाज देतात. या विश्लेषक पद्धतीने प्रशासनाला आधीच प्रदूषण नियंत्रित ठेवता येते.

प्रदूषण करणारा शहरातील आणखी एक घटक म्हणजे ओला आणि सुका कचरा. कचरा व्यवस्थापनातही आता कृत्रिम बुद्धिमत्ता वापरली जाते. कोणत्या कचऱ्याचा प्रक्रिया करून पुन्हा वापर करता येईल, यंत्र शिक्षण प्रणालीचा वापर करून उपलब्ध कचऱ्यापासून कोणत्या उपयुक्त वस्तू मिळवता येतील हेही जाणून घेता येते. सिडनी शहरात कचरा वेगळा करण्याचे काम कृत्रिम बुद्धिमत्ताचालित रोबॉट करतात. न्यूझिलंडच्या काही शहरांत तलावातील पाण्याचे निरीक्षण व विश्लेषण करण्याचे काम हंस पक्षाच्या आकारातील स्वयंचलित रोबॉट करतात. प्राप्त विश्लेषणाप्रमाणे पाण्याची गुणवत्ता निर्धारित केली जाते आणि योग्य ती कार्यवाही केली जाते. स्मार्ट शहरे, कृत्रिम बुद्धिमत्तेच्या मदतीने स्थानिक पर्यावरणात होत असलेले किंवा होऊ घातलेले बदल, वैश्विक तापमान वाढीचे संभाव्य दुष्परिणाम यांचा अभ्यास नोंदवून उपाय अमलात आणण्याच्या सूचना देतात. आताचा व भविष्यातील वाढीव प्रदूषण स्तर यावर नियंत्रणासाठी काय उपाय आहेत त्यांचा अवलंब, तसेच किती ऊर्जा खर्च होणार आहे यांचे अंदाज घेऊन यंत्र शिक्षण प्रारूप आढावा समोर ठेवते.

– डॉ. किशोर कुलकर्णी

मराठी विज्ञान परिषद

ईमेल : office@mavipa.org

संकेतस्थळ : http://www.mavipa.org