Page 8 of अद्वयबोध

एकदा का ‘स्व’चे उच्चाटन झाले की ‘पर’ची भावना अंकुरित होण्याचा प्रश्नच उद्भवत नाही.

वास्तविक या दोन बाबींचा परस्परांशी असणारा संबंध तसा फार मर्यादित आहे.

भवताली दिसणारा वस्तू-जीवमात्रांचा यच्चयावत पसारा हा वस्तुत: ‘स्व’चाच विस्तार होय,

संतविचार आणि मूल्यांचा प्रदीर्घ वारसा लाभलेल्या मराठीच्या व्यावहारिक स्वरूपामध्ये बोचरी प्रखरता कशामुळे फोफावली असावी,

एकदा भल्या रात्री मोठय़ाने आरोळी ठोकली नाथोबांनी आणि त्या हाकेने दचकून- घाबरून गेला सारा गाव.

पशूबळीचा आग्रह धरत होता इंद्र, तर त्याऐवजी धान्यबीजांची आहुती द्यावी असे मत मांडत होता ऋषीवर्ग.

रात्रंदिवस बळजोर बनत राहणाऱ्या स्पर्धाळूपणाच्या त्या विळख्यातून कोणीही सुटत नाही.

प्रपंचामध्ये अनंत गोष्टींची गरज लागतेच.

अंतर्बाह्य शुचित्व हा ठरतो सत्याचरणाचा गाभा.

पडिली तुटी असत्यासी अशा अनुभवसिद्ध शब्दांत ‘एकनाथी भागवता’च्या सतराव्या अध्यायात करतात नाथराय.

योगदुर्गाच्या रूपकाद्वारे ‘ज्ञानदेवी’च्या नवव्या अध्यायात ही बाब अधोरेखित करतात ज्ञानदेव. ‘बाहेरी यमनियमांची कांटी लाविली

नामजपाची परिणती सत्याच्या प्रतिष्ठापनेमध्ये घडून येणे अपेक्षित आहे नाथांना.