बहुतेक Windows डेस्कटॉप आणि लॅपटॉप तुम्हाला तुमचा संगणक वापरात नसताना विश्रांतीसाठी सोडण्याचे तीन मार्ग देतात. यात स्लीप मोड, हायबरनेट आणि शट डाउन असे तीन पर्याय आहेत. तथापि, या तीन पर्यायांचा काय अर्थ आहे, तुम्ही हे पर्याय का वापरत आहात आणि जर यांचा चुकीचा वापर करत असाल तर यामागचं कारण काय आहे? असे काही प्रश्न तुम्हाला नक्कीच पडले असतील. आज आपण या प्रश्नांची उत्तरे जाणून घेऊया. तथापि, या लेखात पूर्णपणे विंडोजच्या इकोसिस्टीम संबंधी माहिती देण्यात आली आहे. अ‍ॅपल (Apple) किंवा मॅक ऑपरेटिंग सिस्टीमवर (macOS) वापरकर्त्यांकडे आपला मॅक शट डाउन, स्लीप आणि रीस्टार्टचा पर्याय असतो. शट डाउन - स्लीप - हायबरनेट : काय आहे यांचा अर्थ ? शट डाउन (Shut down) : जसे या पर्यायाचे नाव आहे तसेच हा पर्याय काम करतो. शटडाउन सर्व सक्रिय प्रोग्राम बंद करते आणि तुमची ऑपरेटिंग सिस्टम आणि संगणक अशा स्थितीत बंद करते ज्यामध्ये जवळजवळ कोणतीही उर्जा वापरली जात नाही. तुम्ही तुमची सक्रिय कामे सेव्ह केली असो व नसो, मशीन बंद केल्याने आपली चालू असलेली सर्व कामे तात्काळ बंद होतात. तथापि, जर तुम्ही एखादे काम सेव्ह केले नसेल तर मशीन बंद होण्याआधी तुम्हाला ते काम सेव्ह करण्यासंबंधी स्क्रीनवर एक नोटिफिकेशन दिसेल. ‘हे’ अ‍ॅप वापरून दुसऱ्या ठिकाणाहूनही नियंत्रित करू शकता आपला फोन आणि लॅपटॉप तुम्हाला वीज/चार्जिंग वाचवायची असेल तर शट डाउन हा सर्वात उत्तम पर्याय आहे. जर तुम्ही तुमचा संगणक थोड्याच वेळात पुन्हा सुरु करणार असाल, तर हा पर्याय कमी कार्यक्षम आहे. कारण हा पर्याय ऑपरेटिंग सिस्टिमसह संपूर्ण संगणक बंद करतो. जेव्हा तुम्ही रिस्टार्ट कराल तेव्हा तुम्ही संपूर्ण सिस्टीम सुरुवातीपासून सुरु करावी लागेल. हा आपल्या मशीनच्या स्पेसिफिकेशनच्या आधारावर जलद किंवा मंद होऊ शकते आणि रीस्टार्ट वेळेमुळे तुम्हाला कदाचित त्रास होईल किंवा नाही. परंतु याची पर्वा न करता पुढे नमूद केलेल्या इतर दोन पर्यायांच्या तुलनेत शट डाउनची प्रक्रिया अधिक मंद आहे. स्लीप (Sleep) : जेव्हा तुम्ही आपला डेस्कटॉप किंवा लॅपटॉप स्लीप मोडवर ठेवता तेव्हा मशीन कमी पॉवर घेते. या स्थितीत, प्रत्येक सक्रिय कार्य आणि चालू प्रोग्राम सिस्टमच्या रॅममध्ये जतन केला जातो, परंतु उर्जा वाचवण्यासाठी इतर हार्डवेअर घटक बंद केले जातात. कोणतेही चालू असलेले काम, जसे की एमएस वर्डमधील एखादा दस्तऐवज जो तुम्ही अजूनही टाइप करत आहात, ते मशीन चालू करण्यापूर्वी सेव्ह करण्याची गरज नाही. डिव्हाईस स्लीप मोडमधून लगेच सक्रिय मोडमध्ये येऊ शकते. शट डाउन करून डिव्हाईस सुरु करण्याच्या तुलनेत स्लीप मोडमधून बाहेर येणे अधिक जलद असते. Facebook आणि Instagram वर येणार नवीन फिचर; खरेदी-विक्रीसाठी उपलब्ध होणार आकर्षक पर्याय तथापि, स्लीप मोडसाठी सर्व डेस्कटॉप आणि लॅपटॉपवर अधिक पॉवरची आवश्यकता असते. या मोडमध्ये जोपर्यंत वीज पुरवठा स्थिर आहे तोपर्यंत मशीन सर्वकाही मेमरीमध्ये ठेवतील. उदाहरणार्थ, जर तुमचा डेस्कटॉप स्लीप मोडमध्ये असेल आणि तुमचा अचानक पॉवर कट झाला असेल, तर तुम्ही मशीनला स्लीप मोडमधून सक्रिय करण्याऐवजी शटडाउनमधून बूट करत असाल. त्यामुळे, स्लीप पर्यायाचा अर्थ असा आहे की तुमचे मशीन पॉवर आउटेज होण्यास असुरक्षित आहे, कारण गोष्टी लक्षात ठेवण्यासाठी सतत वीजपुरवठा आवश्यक आहे. अन्यथा सुरु असलेली कामे जर सेव्ह केली नसतील तर नष्ट होतील. हायबरनेट (Hibernate) : आपल्या सिस्टमला हायबरनेटवर ठेवणे हे मुळात सिस्टमला स्लीप मोडवर टाकण्यासारखेच आहे. परंतु हे पॉवरशिवायही निरंतर उपयोगात येते. हायबरनेशनमध्ये असताना, तुमचा संगणक मेमरी किंवा रॅमऐवजी हार्ड ड्राइव्हवर त्याची वर्तमान स्थिती जतन करतो. यामुळे स्लीपपेक्षा हायबरनेशनच्या स्थितीतून पुन्हा सुरू होण्यास जास्त वेळ लागतो. तथापि, हा मोड स्लीपपेक्षा कमी उर्जा वापरतो. हायबरनेशन आपल्या मशीनला बंद करणे आणि त्याला स्लीप मोडवर टाकण्याच्या मधला मार्ग आहे. हा पर्याय शट डाउन पर्यायाप्रमाणेच आहे फक्त यामध्ये मशीन बंद होण्याआधी चालू असणाऱ्या कामाचा सर्व डेटा सेव्ह होतो. हायबरनेटिंगमध्ये नगण्य प्रमाणात पॉवर वापरली जाते. या वेळेस डेटा हार्ड डिस्कवर सेव्ह केल्यामुळे पॉवर कट झाल्यानंतरही काही हरकत नसते. कधी कोणता मोड वापरणे उपयुक्त ठरते? एकदा आधार कार्ड लॉक झाल्यानंतर करता येणार नाही बायोमेट्रिक; जाणून घ्या अनलॉक करण्याच्या सोप्प्या स्टेप्स शट डाउन (Shut down) : जेव्हा तुम्ही तुमची मशीन एक दिवसापेक्षा जास्त काळ बंद ठेवणार असाल तेव्हा हा पर्याय वापराने अधिक सोयीचे असते. शट डाउन केल्याने तुमची चालू असलेली कामे मेमरीमध्ये सेव्ह करणे किंवा जलद पुन्हा सुरू करणे यासारखे कोणतेही फायदे मिळत नसले तरी, ते तुमचे संगणक एकावेळी बंद करण्यात मदत करते. हायबरनेट (Hibernate) : जर तुम्ही लॅपटॉप किंवा डेस्कटॉपला रात्री बंद करून सकाळी पुन्हा चालू करणार असाल तर या पर्यायाचा वापर करा. हे आपल्याला बूट करण्यासाठी लागणाऱ्या वेळेची बचत करेल आणि विजेची बचतही करेल. तथापि, हायबरनेशनला काही कार्यक्रमांसोबत समस्या असण्यासाठी ओळखले जाते. म्हणूनच जर तुम्ही आधी कधी हा पर्याय वापरला नसेल तर तर याचा वापर सुट्टीच्या दिवशी करावा. स्लीप (Sleep) : तुम्ही तुमच्या डेस्कटॉप किंवा लॅपटॉपला छोट्या ब्रेकसाठी किंवा अधिक काळासाठी स्लीप मोडवर ठेवू शकता. स्लीप व मशीन लगेचच सुरु होते. ऑफिसमध्ये जेवणाच्या सुट्टीला जाताना हा अतिशय योग्य पर्याय आहे. पण जर तुम्ही विजेची अथवा चार्जिंगची बचत करू इच्छित तर हायबरनेशन किंवा शट डाउन हा उत्तम पर्याय असेल.
