आत्महत्येची जगात नेहमीच चर्चा होते. दरम्यान, युरोपीय देश स्वित्झर्लंडने आत्महत्या मदत यंत्राला कायदेशीर मान्यता दिली आहे. हे यंत्र अवघ्या काही मिनिटांत आत्महत्येची प्रक्रिया पूर्ण करते. यामुळे माणूस कायमस्वरूपी वेदनाशिवाय झोपू शकतो. यानंतर जगभरात या मशीनची चर्चा सुरू झाली आहे. एक मिनिटांत तुलनेने वेदनारहित आणि शांततापूर्ण मृत्यू देणारी अकोफिन-आकाराची कॅप्सूल स्वित्झर्लंडमध्ये कायदेशीर करण्यात आली आहे. कंपनीने या संदर्भात माहिती दिली आहे. एक्झिट इंटरनॅशनलने सार्को मशीन नावाचे सुसाइड पॉड विकसित केले आहे. पॉडमधील ऑक्सिजन गंभीर पातळीवर कमी करून हायपोक्सिया आणि हायपोकॅप्निया द्वारे व्यक्तीचा मृत्यू होतो.
हे यंत्र एखाद्या व्यक्तीला ऑक्सिजन आणि कार्बन डायऑक्साइडपासून वंचित ठेवून मरणास मदत करते. त्या व्यक्तीला कोणतीही वेदना किंवा भीती वाटत नाही. सार्को काही काळापासून स्वित्झर्लंडमध्ये प्रवेश करण्याचा प्रयत्न करत आहे. स्वित्झर्लंड अशा प्रकारची आत्महत्या कायदेशीर आहे.
मशीन वापरणार्‍या व्यक्तीला लॉक-इन सिंड्रोमचा त्रास असेल तर ते डोळ्याच्या पापण्या बंद करुन ती वापरता येते. या स्थितीमध्ये रुग्ण जागरूक असतो पण शरीरातील जवळजवळ सर्व स्नायू पूर्ण अर्धांगवायूमुळे चालत नाही किंवा तोंडी संवाद साधू शकत नाही. यामध्ये फक्त डोळ्यांची हालचाल करता येते. मशीनला वापरकर्त्याच्या पसंतीच्या ठिकाणी नेता येते आणि नंतर बायोडिग्रेडेबल कॅप्सूलपासून वेगळे केले जाते आणि शवपेटी म्हणून वापरली जाते.
सध्या जगात दोन सार्को उपकरणे आहेत आणि तिसरे नेदरलँडमध्ये तयार केले जात आहेत. स्विसइन्फोला दिलेल्या मुलाखतीत, ऑस्ट्रेलिया-नोंदणीकृत एक्झिट इंटरनॅशनलचे संस्थापक डॉ. फिलिप नित्शके म्हणाले, “कॅप्सूल एका उपकरणाच्या तुकड्यावर बसवले आहे जे आतील भाग नायट्रोजनने भरते आणि ऑक्सिजनची पातळी २१ ते १ टक्के वेगाने कमी करते. यामुळे व्यक्तीला किंचित विचलित झाल्यासारखे वाटते. या संपूर्ण गोष्टीला सुमारे ३० सेकंद लागतात.
माजी वैद्यकीय डॉक्टर, फिलिप यांनी १९९६ मध्ये ऑस्ट्रेलियाच्या राईट्स ऑफ द टर्मिनली इल ऍक्टचा वापर करून त्यांच्या गंभीर आजारी असलेल्या चार रूग्णांच्या मृत्यूस मदत केली होती.
स्वित्झर्लंडमध्ये सहाय्यक आत्महत्या कायदेशीर मानल्या जातात आणि गेल्या वर्षी आत्महत्या करण्यासाठी १३०० लोकांनी या सेवेचा वापर केला. मात्र या मशीनवरही प्रश्न उपस्थित होऊ लागले आहेत. लोक डॉक्टर डेथवरही टीका करत आहेत. ते म्हणतात की ते गॅस चेंबरसारखे आहे. हे यंत्र आत्महत्येला प्रोत्साहन देते, असेही काहींचे म्हणणे आहे.
मात्र “कोणत्याही अनपेक्षित अडचणी वगळता, आम्ही पुढील वर्षी स्वित्झर्लंडमध्ये वापरण्यासाठी सार्को उपलब्ध करून देण्यास तयार आहोत अशी आशा आहे. हा आतापर्यंतचा खूप खर्चिक प्रकल्प होता, पण आम्हाला वाटते की आम्ही आता अंमलबजावणीच्या अगदी जवळ आलो आहोत,” असे डॉ. फिलिप म्हणाले.
बायोडिग्रेडेबल लाकूड कंपोझिटसह विविध प्रकारच्या सामग्रीमधून सार्कोची निर्मिती करण्यात आली आहे. २०१८ मध्ये अॅमस्टरडॅम फ्युनरल फेअरमध्ये सार्कोचे पूर्ण आकाराचे, लाकडी मॉक-अपचे अनावरण करण्यात आले. सार्कोला ब्रिटनच्या टोनी निकलिन्सन या व्यक्तीकडून प्रेरणा मिळाली होती, ज्याला ‘लॉक-इन’ सिंड्रोम होता. टोनीच्या वकिलांनी डॉ. फिलीप नित्शके यांच्याशी संपर्क साधला की त्याला सन्मानाने मरण्यासाठी तंत्रज्ञानाचा वापर करणे शक्य आहे का असे विचारले होते.
