संदीप धुरत
स्वप्नातील घर खरेदी करण्यासाठी एखादी व्यक्ती आपल्या आयुष्याची कमाई वाचवते, परंतु काही बिल्डर्स आणि विकासकांनी मालमत्ता खरेदीदाराची फसवणूक केल्याच्या कथा त्यांना तसे करण्यास परावृत्त करतात. जीएसटी आणि रेरासारख्या नवीन नियम आणि नियमांच्या अंमलबजावणीमुळे खरेदीदारांना अधिकार मिळाले असले तरी मालमत्ता फसवणुकीच्या अनेक घटनांमुळे अनेक शहरांतील बहुसंख्य खरेदीदार घर खरेदी करण्यास घाबरतात. यासाठी काही सूचना –
अधिक मालमत्तांना भेट द्या- तुम्ही अधिक पर्याय तपासण्यासाठी प्रयत्न केले पाहिजेत. मालमत्तेची माहिती एकत्रित केल्याने तुम्हाला तुमच्या बजेटमध्ये येणारी मालमत्ता शोधण्यात मदत होईल. शिवाय, बऱ्याच मालमत्तांना भेट दिल्यानंतर आपण घरांची रचना, मांडणी याबाबत आढावा घ्या.
ऑनलाइन चर्चामध्ये सहभागी व्हा- भारतातील अनेक रिअल इस्टेट वेबसाइट्सचे माहिती देणारे विभाग आहेत, जिथे घर खरेदीदार आणि विक्रेते सहभागी होऊ शकतात आणि त्यांचे अनुभव शेअर करू शकतात. ऑनलाइन शॉपिंग प्रमाणेच जिथे तुम्ही खरेदी करण्यापूर्वी या मंचांवरून निवासी प्रकल्पांबद्दल बरोच काही जाणून घेता येईल.
सर्व बाबी विचारात घ्या- मालमत्ता तुमच्या बजेटमध्ये बसते म्हणून खरेदी करण्याची चूक करू नका. मालमत्तेमुळे तुमच्या राहणीमानावर प्रभाव टाकणाऱ्या संबंधित घटकांचा विचार करा. जर तुम्ही नकळत अशा मालमत्तेसाठी व्यवहार केला तर तुम्हाला त्याचे परिणाम पुढील अनेक वर्षे भोगावे लागतील. त्यामुळे, घर निवडण्यासाठी किमतीला जास्त महत्त्व देऊ नका.
बनावट कागदपत्रे देणे, मालमत्तेवर कर्ज मिळवणे, मुखत्यारपत्र देणे, बनावट लेआउट दाखवणे, दुहेरी नोंदणी, संशयास्पद करार इ. अशा असंख्य मार्गानी काही विक्रेते खरेदीदारांची फसवणूक करत असल्याने खरेदीदारांनी खरेदी करताना अधिक दक्ष राहणे
आवश्यक आहे.
मालमत्ता हस्तांतरित करणे, तुमच्या नावावर मालमत्ता मिळवताना काळजीपूर्वक तपासल्या जाणाऱ्या अत्यंत महत्त्वाच्या दस्तऐवजांची या लेखाद्वारे आपण माहिती घेऊ या.
विक्री करार
कोणत्याही भारतीय शहरात मालमत्ता खरेदी करताना तपासले जाणारे सर्वात महत्त्वाचे दस्तऐवज विक्रीपत्र आहे. हे कायदेशीर दस्तऐवज आहे, जे विक्रेत्याच्या नावावरून तुमच्या नावावर मालमत्तेचे मालकी, शीर्षक आणि इतर सर्व अधिकारांचे हस्तांतरण सांगते. कागदपत्रांवर स्वाक्षरी करण्यापूर्वी एखाद्याने नेहमी डीडवर सूचीबद्ध केलेली प्रत्येक माहिती तपासली पाहिजे, मालमत्तेचे शीर्षक पुन्हा तपासून पाहिले पाहिजे आणि इतर प्रत्येक अटी वाचून, त्या समजून मग व्यवहारात पुढे जावे.
मंजुरी योजना
अधिकार क्षेत्रीय आयुक्त किंवा त्यांनी नियुक्त केलेल्या इतर कोणत्याही अधिकाऱ्याद्वारे मंजुरी योजना जारी केली जाते. जेव्हा बिल्डर किंवा विकासक खालील कागदपत्रे अधिकाऱ्याकडे सादर करतात तेव्हा ही योजना मंजूर केली जाते:
शीर्षक डीड शहर/ पंचायत सर्वेक्षण स्केच
कर पावत्या फाउंडेशन प्रमाणपत्र
जमीन वापराचे प्रमाणपत्र
मालमत्ता मूल्यांकन
मालमत्ता ढकऊ क्रमांक मंजूर योजना
मालमत्तेची रेखाचित्रे डीड
डीड हा आणखी एक महत्त्वाचा कायदेशीर दस्तऐवज आहे, जो तुम्हाला तुमची मालमत्ता पुढे विकू इच्छित असल्यास तुम्हाला मदत करेल. हे दस्तऐवज असल्याने तुम्हाला मालमत्तेच्या पूर्वीच्या मालकांचा शोध घेण्यात आणि तुमच्या सध्याच्या मालकीचा सशक्त पुरावा प्रस्थापित करण्यात मदत होईल. कालक्रमानुसार सर्व मालमत्तेची मालकी कोणाकडे आहे हे जाणून घेण्यात ते खूप उपयुक्त ठरू शकते.
पॉवर ऑफ ॲटर्नी
कोणत्याही मालमत्तेचे मुखत्यारपत्र ही कायदेशीर प्रक्रिया आहे जी एखाद्या व्यक्तीला त्यांच्या नावावर मालमत्ता विकण्याचा, भाडय़ाने किंवा गहाण ठेवण्याचा आणि त्यातून आर्थिक लाभ मिळवण्याचा अधिकार देते. तुम्हाला सर्व कायदेशीर अधिकार देण्यासाठी पॉवर ऑफ अटर्नी रीतसर नोंदणीकृत आहे हे पाहणे महत्त्वाचे आहे.
रूपांतरण प्रमाणपत्र
शेतजमीन किंवा शेतजमीन घरांसाठी जमिनीत बदलण्याची परवानगी देण्यासाठी भारतीय प्राधिकरणाद्वारे रूपांतरण प्रमाणपत्र जारी केले जाते. या प्रमाणपत्राशिवाय, जमीन अजूनही शेतजमीन मानली जाऊ शकते आणि तेथे घर बांधणे बेकायदेशीर असू शकते. शिवाय, ना हरकत प्रमाणपत्र उर्फ एनओबी देखील तहसीलदारांनी जारी केले पाहिजे.
पूर्णत्वाचे प्रमाणपत्र
फएफअ अंमलबजावणीनंतर भारतात मालमत्ता खरेदी करण्यासाठी अनिवार्य करण्यात आलेले आणखी एक प्रमाणपत्र म्हणजे पूर्णत्वाचे प्रमाणपत्र. हे प्रमाणपत्र तपासल्याने तुम्ही खरेदी करत असलेले घर किंवा तुम्ही खरेदी करत असलेली इमारत नियामक प्राधिकरणाच्या विहित नियमांचे पालन करून पूर्ण झाली आहे आणि मंजूर योजनेनुसार आहे याची खात्री होईल.
भोगवटा प्रमाणपत्र
निरीक्षकाने इमारतीची तपासणी केल्यानंतर आणि ती मंजूर केल्यानंतर हे प्रमाणपत्र इमारतीला दिले जाते. हे प्रमाणपत्र प्रमाणित करते की इमारत हलवण्यास तयार आहे आणि कोणीही ती जागा घेऊ शकते.
भार प्रमाणपत्र
कोणत्याही प्रकारच्या गृहकर्जामध्ये संपाश्र्विक म्हणून धरले असल्यास मालमत्तेच्या मालकीतील बदलासंबंधीचे सर्व तपशील तुम्हाला एक भार प्रमाणपत्र देते. हे तुम्हाला सर्व टायटल ट्रान्सफर किंवा तुम्ही खरेदी करणार असलेल्या मालमत्तेसाठी कायदेशीररित्या नोंदणीकृत व्यवहार पाहण्याची परवानगी देईल. ही काही कागदपत्रे आहेत जी मालमत्ता कायदेशीर आहे आणि तुम्हाला त्यावर कायदेशीररित्या हक्क मिळू शकतो याची खात्री करण्यासाठी एखाद्याने नेहमी तपासले पाहिजे. या कागदपत्रांची तपासणी केल्याने तुम्हाला हे कळण्यास मदत होईल की तुम्ही कायदेशीर व्यवहार करत आहात आणि कोणत्याही प्रकारच्या फसव्या व्यवहारात अडकत नाही. तरी याद्वारे आपली गृहखरेदी सुरक्षित होईल अशी अपेक्षा.
sdhurat@gmail.com
(लेखक हे स्थावर मालमत्ता विशारद आहेत.)

या बातमीसह सर्व प्रीमियम कंटेंट वाचण्यासाठी साइन-इन करा
मराठीतील सर्व वास्तुरंग बातम्या वाचा. मराठी ताज्या बातम्या (Latest Marathi News) वाचण्यासाठी डाउनलोड करा लोकसत्ताचं Marathi News App.
Web Title: Buy safe home earnings life property buyer builders rules amy
First published on: 30-04-2022 at 00:01 IST