29
मॅकरोनी

कुठल्या प्रकारचं जेवण कसं घ्यावं? कटलरी कुठली, कशी वापरावी? चांगला होस्ट किंवा गेस्ट बनण्यासाठीचे डायनिंग एटीकेट. पास्त्याच्या प्रकारांविषयी आणि ते खायचे कसे याविषयी..
फ्रेंच क्लासिक मीलमध्ये अंडय़ानंतरचा कोर्स असतो पास्ता. जरी इटालियन असला तरी फ्रेंचांनी तो आपल्या जेवणात सामावून घेतला आहे. पास्ता मद्यापासून बनविला जातो. जास्त प्रमाणात ग्लुटीन (गव्हात असलेला एक पदार्थ, ज्यामुळे मदा लवचीक होतो) असलेल्या गव्हाचा वापर पास्त्यासाठी केला जातो. मद्यात तेल आणि मीठ घालून त्याचा गोळा बनविला जातो आणि लाटून निरनिराळे आकार बनविले जातात. आकार बदलला की त्या पास्त्याचं नाव बदलत. भारतात मॅकरोनी हा सर्वात लोकप्रिय पास्ता आहे. पास्त्याचे विविध प्रकार कोणते आहेत ते आता आपण पाहू.
पास्त्याचे मुख्यत: दोन प्रकार असतात एक म्हणजे फ्रेश पास्ता आणि दुसरा ड्राय पास्ता. फ्रेश पास्ता म्हणजे मद्याचा भिजवलेला गोळा लाटून लगेच वापरला जातो तो. तो अधिक रुचकर बनवायचा असेल तर त्यात मदा भिजवताना अंडं घातलं जातं आणि काही वेळा रंगीत करण्यासाठी पालकची प्युरी, बीटरूट प्युरी आदी घातली जाते. ड्राय पास्ता म्हणजे कडक होईपर्यंत वाळवला जातो तो. अर्थात हा बरेच दिवस टिकतो. पास्ता कोणताही असो फ्रेश किंवा ड्राय – तो नेहमी भरपूर उकळत्या पाण्यात शिजवला जातो आणि मगच त्यापासून विविध डिशेस बनविल्या जातात. आपल्याकडे जशी सुगरणीची परीक्षा साबुदाण्याच्या खिचडीवरून होते, तशी बहुतेक इटालियन बायकांची पास्त्यावरून होत असावी! कारण पास्ता असा शिजला पाहिजे की, तो अति शिजून मऊ गिच्च होता काम नये आणि कमी शिजला तर कच्चा लागतो, तसा लागता कामा नये. यातल्या सुवर्णमध्याला  al dente (to the teeth)  म्हणतात म्हणजेच दातांना थोडा त्यातला कणखरपणा (कच्चटपणा नव्हे!) जाणवला पाहिजे.

राविओली
राविओली

मद्याचा गोळा लाटून त्याचे तळहाताएवढे चौकोनी तुकडे कापून, शिजवून वापरले की त्याला ‘लसाऽन्या’ (lasagna)  म्हणतात. याच शिजवलेल्या चौकोनी तुकडय़ावर एका बाजूला सारण भरून त्याची गुंडाळी केली की तयार होते ‘कॅनेलोनी’ (canneloni). त्याच चौकोनी तुकडय़ाचे दोन भाग करून, त्या आयातीत एका बाजूला सारण भरून दुसरी बाजू त्यावर दुमडली आणि पाणी लावून बंद केली (अगदी करंजीसारखं) की त्याची होते ‘राविओली’ (ravioli) आणि तोच मद्याचा गोळा लाटून त्याच्या लांब फिती कापल्या की आपल्याला मिळते ‘फेतुचिनी’ (fettuccine) ! एका मद्याच्या गोळयापासून किती प्रकार! ड्राय पास्ताचे प्रकार आहेत मॅकरोनी(macaroni- अगदी छोटा नळीचा आकार), स्पगेत्ती (spaghetti  – जाडसर, गोल अति लांब शेवयांचा प्रकारच समजू या), फारफाले (farfalle – फुलपाखराच्या पंखांच्या आकार), पेन्ने (penne  – म्हणजे चक्क बोरूच्या टोकाचा आकार! म्हणजे ते कसं लिहिण्यास तिरकं कापलं जायचं तसच पेन्नेपण तिरकी कापलेल्या बारीक नळीचे तुकडे, होय!)

लसाsन्या
लसाsन्या

पास्ता इन फाइन डाइन
खायला सोपे असलेले पास्ता फाइन डाइनच्या जेवणात सव्‍‌र्ह करतात. स्पगेत्तीसारखा पास्ता सहसा सव्‍‌र्ह होत नाही. कारण तो खायला कठीण असतो. हा एक पदार्थ आहे जो खाताना काटा उजव्या हातात आणि चमचा डाव्या हातात धरला जातो. काटा स्पगेत्तीमध्ये उभा धरून तो स्पगेत्तीत गोल-गोल गुंडाळून, स्पगेत्तीवर काढून खाल्ली पाहिजे. हे सर्व करताना त्या बरोबरचा सॉस प्लेटच्या बाहेर किंवा कपडय़ांवर सांडायची शक्यता खूप असते आणि तोंडाबाहेर ओघळपण येऊ शकतात. तोंडाबाहेर ओघळणारी स्पगेत्ती काटय़ानेच तोंडात टाकावी. ओठांचा चंबू करून फुर्र्रकन तोंडात खेचू नये. कोणत्याही जाहिरातीत तसं सांगितलं असलं तरी!

कॅनेलोनी
कॅनेलोनी

पास्त्याचे ढोबळ प्रकार :
* मिनी पास्ता – हे अगदी छोटे असतात आणि जास्त करून सूपमध्ये वापरले जातात.
* स्मॉल एक्सटड्रेड पास्ता – हे विविध प्रकारच्या साच्यातून काढलेले निरनिराळ्या आकारांचे असतात. भरपूर सॉसबरोबर खाल्ले जातात. मॅकरोनी, पेन्ने फारफाले इत्यादी.
* लाँग पास्ता – हे नावाप्रमाणे लांब असतात आणि खायला थोडे किचकट असतात. भरपूर सॉसबरोबर खाल्ले जातात – स्पगेत्ती, फेतुचिनी इत्यादी
* स्टफ्ड पास्ता – सारण भरलेले पास्ता – राविओली, कॅनेलोनी इत्यादी.