पालकांनी आपल्या स्क्रीन टाइमबद्दल जागरूक का असायला हवं? तज्ज्ञ काय सांगतात..

आताच्या काळात महत्त्वाच्या कामापासून ते अगदी मनोरंजनापर्यंत आपण मोबाइलचा वापर करतो. लहान मुलांपासून ते वयोवृद्ध व्यक्तींपर्यंत प्रत्येकालाच मोबाइल, सोशल मीडिया, इंटरनेटची भुरळ पडली आहे. (फोटो सौजन्य: Freepik) आपण नेहमी लहान मुलांच्या स्क्रीन टाइमबद्दल जागृक असतो. पण, लहान मुलांव्यतिरिक्त मोठ्यांनीदेखील आपल्या स्क्रीन टाइमवर लक्ष द्यायला हवे. एका संशोधनात असे समोर आले की, जे पालक स्क्रीनवर जास्त वेळ घालवतात ते नकळतपणे त्यांच्या मुलांमध्ये अशाच सवयींना प्रोत्साहन देतात. (फोटो सौजन्य: Freepik) लहान मुलांचा जास्त स्क्रीन वेळ ही संप्रेषण आणि समस्या सोडवण्यामध्ये विकसनशील विलंबाशी जोडला गेला आहे. एक स्पष्टीकरण असे आहे की, स्क्रीन टाइम पालक-मुलांच्या परस्पर संवादाला विस्थापित करतो, जे विकासासाठी महत्त्वपूर्ण आहे. (फोटो सौजन्य: Freepik) परंतु, जेव्हा त्यांचे पालक स्मार्टफोन खूप वापरतात, तेव्हा ते त्यांच्या मुलांकडे कमी प्रतिसाद आणि लक्ष देण्याशी संबंधित आहे, विशेषत: जेव्हा हा स्क्रीन टाइम जेवणाच्या वेळेत असतो. (फोटो सौजन्य: Freepik) पालकांना त्यांच्या मुलांबरोबर अधिक वेळ घालवण्यासाठी स्क्रीन टाइम कमी करण्याची गरज नाही. पालकांनी त्यांच्या मुलांसोबत त्यांच्या वयोमानानुसार उपलब्ध असलेले शो टीव्हीवर पाहिल्यास, याचा त्यांच्यावर सकारात्मक परिणाम होतो. (फोटो सौजन्य: Freepik) शक्यतो शोच्या आशयाबद्दलच्या संभाषणांमुळे, सकारात्मक रोल-मॉडेलिंग आणि विचारपूर्वक व्यवस्थापनाद्वारे कुटुंबात उत्तम स्क्रीन टाइम वाढवण्यासाठी पालक बरेच काही करू शकतात. (फोटो सौजन्य: Freepik) स्क्रीन टाइम म्हणजे अनेकदा एकाच जागी बराचवेळ बसणे, जे आपल्या शारीरिक आणि मानसिक आरोग्यासाठी वाईट असू शकते. एका संशोधनातून असे समोर आले आहे की, दीर्घकाळ एका जागी बसणे रक्तातील साखरेचे नियमन, रक्तदाब, मेंदूचा रक्त प्रवाह आणि संज्ञानात्मक कार्य बिघडवू शकते. (फोटो सौजन्य: Freepik) आपले डोळे आणि मेंदू सतत स्क्रीन टाइमसाठी डिझाइन केलेले नाहीत. स्क्रीनकडे जास्त वेळ टक लावून पाहिल्याने आपले डोळे कोरडे, डोकेदुखी आणि अंधूक दृष्टी येऊ शकते. स्क्रीनचा आपल्या मेंदूवरही परिणाम होतो. संशोधनात असे आढळून आले आहे की, स्क्रीनचा अतिरेक आणि अव्यवस्थित वापर हे संज्ञानात्मक कार्यातील कमतरतांशी जोडलेले आहे. (फोटो सौजन्य: Freepik) यावर उपाय म्हणून २०-२०-२० नियम पाळा. दर २० मिनिटांनी, २० सेकंदांसाठी २० फूट (६ मीटर) दूर असलेल्या वस्तूकडे पाहून तुमच्या डोळ्यांना ब्रेक द्या. नियमितपणे व्यायाम करा आणि चयापचय आणि संज्ञानात्मक फायद्यांसाठी दर ३० मिनिटांनी उठून हालचाल करा. (फोटो सौजन्य: Freepik) (फोटो सौजन्य: Freepik)