Amazing benefits of neem leaves: निसर्गाने आपल्याला काही मौल्यवान औषधी वनस्पती दिल्या आहेत, ज्या आपण आपले शरीर तंदुरुस्त आणि निरोगी ठेवण्यासाठी सेवन करू शकतो. अशीच एक औषधी वनस्पती म्हणजे कडुलिंब, ज्याचे वैज्ञानिक नाव आझादिरच्टा इंडिका आहे. कडुलिंब प्रामुख्याने भारतात आढळते. उबदार देशांमध्ये हे मुबलक प्रमाणात तयार होते. आपण टूथपेस्ट, जंतुनाशक उत्पादने व इतर आरोग्य उपचारांमध्ये कडुलिंबाचा वापर करतो. या पानांचा वापर पोकळींवर उपचार करण्यासाठी आणि तोंडाचे आरोग्य सुधारण्यासाठी केला जाऊ शकतो.
कडुलिंबाच्या पानांमध्ये औषधी गुणधर्म असतात, जे मधुमेह नियंत्रित करतात.
कडुलिंबाची पाने, कडुलिंबाची साल, रस किंवा पावडरमध्ये यकृताचे कार्य सुधारण्यास मदत करणारे गुणधर्म असतात. आयुर्वेदिक तज्ज्ञ आचार्य बाळकृष्ण यांच्या मते, कडुलिंबाची पाने, त्याची साल, रस किंवा पावडरमध्ये असे गुणधर्म असतात, जे यकृताचे कार्य सुधारण्यास मदत करतात. सकाळी रिकाम्या पोटी कडुलिंबाचा रस, पावडर किंवा पानांचे सेवन केल्याने यकृताची जळजळ नियंत्रित होण्यास मदत होते आणि यकृत निरोगी राहते.
अ‍ॅलोपॅथीमध्येही कडुलिंबाची पाने अत्यंत फायदेशीर मानली जातात. एम्सचे माजी सल्लागार, प्रसिद्ध हृदयरोग तज्ज्ञ, सौल हार्ट सेंटरचे संस्थापक व संचालक डॉ. बिमल झांजर यांच्या मते, कडुलिंब खूप आरोग्यदायी मानले जाते. पण, काही खबरदारी लक्षात ठेवणे आवश्यक आहे. तज्ज्ञ कडुलिंबाची पाने कमी प्रमाणात खाण्याची शिफारस करतात; अंदाजे १०-१५ पाने किंवा १-२ चमचे कडुलिंबाची पावडर पुरेशी आहे. कडुलिंब खाण्याचे आरोग्यदायी फायदे काय आहेत ते जाणून घेऊया.
कडुलिंब रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवण्यासाठी प्रभावी
अ‍ॅलोपॅथीच्या मते, कडुलिंबामध्ये अनेक अँटीऑक्सिडंट्स आणि बायोअॅक्टिव्ह संयुगे असतात, जी आपली रोगप्रतिकारक शक्ती मजबूत करतात. ती त्वचेच्या संसर्गापासूनदेखील बचाव करतात. कडुलिंबाची पाने कापलेल्या भागावर किंवा जखमांवर लावल्याने जखमा बरे होण्यास गती मिळते. कडुलिंबामध्ये अँटीफंगल आणि अँटीबॅक्टेरियल गुणधर्म असतात, जे घसा खवखवणे आणि इतर संसर्ग टाळण्यास मदत करतात.
हृदय आणि मेंदूच्या आरोग्यासाठी कडुलिंब
कडुलिंबामध्ये व्हिटॅमिन सी आणि अॅस्कॉर्बिक अॅसिड असते, जे मेंदू आणि हृदयाच्या आरोग्यासाठी फायदेशीर असते. त्याचे अँटीऑक्सिडंट्स मुक्त रॅडिकल्सविरुद्ध काम करतात आणि कर्करोगासारख्या समस्या टाळण्यास मदत करतात.
मधुमेहासाठी कडुलिंबाचा वापर
कडुलिंबाचा सर्वांत महत्त्वाचा फायदा म्हणजे त्याचे मधुमेहविरोधी गुणधर्म. कडुलिंबाची पाने, पावडर किंवा रसाचे सेवन केल्याने रक्तातील साखर नियंत्रित होण्यास मदत होते आणि इन्सुलिन उत्पादन वाढते. दररोज दोन चमचे कडुलिंबाचे सेवन केल्याने रक्तातील साखर नियंत्रणात राहते आणि शरीराला अनेक प्रकारे फायदा होतो.
तोंडाच्या आरोग्यासाठी कडुलिंब
कडुलिंब दातांसाठीदेखील खूप फायदेशीर आहे. कडुलिंबाच्या काड्या किंवा कडुलिंबाच्या टूथपेस्टने ब्रश केल्याने जंतू नष्ट होतात आणि तोंडाची दुर्गंधी दूर होते. तोंडाची दुर्गंधी कमी करण्यासदेखील ते मदत करते.
पचन आणि व्रणांसाठी कडुलिंब
कडुलिंब पचनसंस्था स्वच्छ करते आणि पचन सुधारते. ते पोटातील व्रण बरे करण्यास मदत करते आणि पोटातील संसर्ग रोखते. कडुलिंबाच्या पानांचा रस लावल्याने किंवा सेवन केल्याने पोटदुखी लवकर बरी होते. कडुलिंबामध्ये दाहकविरोधी गुणधर्मदेखील आहेत. कोणत्याही सुजलेल्या किंवा वेदनादायक भागात कडुलिंबाची पेस्ट लावल्याने वेदना कमी होऊ शकतात. जखमा, कट आणि पेप्टिक अल्सरसाठीही कडुलिंबाची पाने फायदेशीर आहेत.