Breast Cancer Symptoms and Prevention: कॅन्सर हा जगातील एक गंभीर आजार आहे. जर याचे वेळेत निदान झाले नाही तर हा प्राणघातक ठरू शकतो. जागतिक आरोग्य संघटनेच्या (WHO) मते, वर्ष २०२० मध्ये सुमारे १ कोटी लोकांचा मृत्यू कॅन्सरमुळे झाला होता. कॅन्सरच्या रुग्णसंख्येत सतत वाढ होत आहे. त्यापैकी एक महत्त्वाचा प्रकार म्हणजे ब्रेस्ट कॅन्सर, जो स्त्रियांमध्ये सर्वात सामान्य कॅन्सर बनला आहे.
भारतामध्ये ब्रेस्ट कॅन्सरची रुग्णसंख्या गेल्या काही वर्षांत झपाट्याने वाढली आहे. आधी हा आजार जास्त करून ५० वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या महिलांमध्ये दिसायचा, पण आता ३० वर्षांखालील महिलादेखील या आजाराच्या धोक्यात आहेत. शहरी जीवनशैली, तणाव, असंतुलित आहार आणि शारीरिक हालचालींची कमतरता ही याची मुख्य कारणे मानली जात आहेत.
इंटरनॅशनल एजन्सी फॉर रिसर्च ऑन कॅन्सर (IARC) च्या अहवालानुसार, येत्या वर्षांत कॅन्सरचे रुग्ण अधिक वाढू शकतात. अहवालानुसार भविष्यात प्रत्येक ५ पैकी १ पुरुष आणि प्रत्येक ६ पैकी १ महिला कॅन्सरग्रस्त होऊ शकतात. तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की, जीवनशैली सुधारणे, नियमित तपासणी करणे आणि वेळेवर उपचार घेणे हे या आजारापासून बचाव करण्याचा सर्वात प्रभावी मार्ग आहे.
ब्रेस्ट कॅन्सर हा जगभरातील स्त्रियांमध्ये आढळणाऱ्या सर्वात सामान्य कॅन्सरपैकी एक आहे, त्यामुळे याची लवकर ओळख पटवणे आणि वेळेवर प्रतिबंध करणे खूप महत्त्वाचे आहे. बीपीएल मेडिकल टेक्नोलॉजीजच्या मॅनेजिंग डायरेक्टर डॉ. श्रवण सुब्रमण्यम यांनी ब्रेस्ट कॅन्सरपासून बचावासाठी काही खास टिप्स दिल्या आहेत. जर या टिप्स पाळल्या गेल्या तर वेळेत या आजारावर नियंत्रण मिळवता येऊ शकते. चला तर मग पाहूया, ब्रेस्ट कॅन्सरपासून बचावासाठी कोणते उपाय उपयोगी ठरू शकतात.
नियमितपणे तपासणी करत राहा
मॅमोग्राफी (Mammogram) आणि क्लिनिकल ब्रेस्ट तपासणी ही ब्रेस्ट कॅन्सर लवकर ओळखण्यासाठीची सर्वोत्तम पद्धत आहे. डॉक्टरांच्या सल्ल्यानुसार, ४० वर्षांपासून ही तपासणी दरवर्षी करणे आवश्यक आहे. जर कुटुंबात ब्रेस्ट कॅन्सरचा इतिहास असेल, तर ही तपासणी आधी किंवा जास्त वेळा करावी. कॅन्सर लवकर ओळखल्यास चांगले उपचार आणि पुनर्प्राप्तीची संधी जास्त मिळते, त्यामुळे दुर्लक्ष करू नका.
दर महिन्याला स्वतःची तपासणी करा
आपल्या ब्रेस्टचा सामान्य आकार आणि बदल ओळखणे महत्त्वाचे आहे. दर महिन्याला, मासिक पाळी संपल्यानंतर काही दिवसांनी, ब्रेस्टची स्वतःच तपासणी करा. जर तुम्हाला गाठ, सूज, जास्त बिघाड किंवा कोणताही स्राव जाणवला, तर लगेच डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.
तुमच्या कुटुंबाचा आरोग्य इतिहास जाणून घ्या
तुमच्या आई, आजी, मामी किंवा काकी यांच्याशी त्यांच्या आरोग्याबद्दल बोलणे गरजेचे आहे. जर कुटुंबातील कोणालाही ब्रेस्ट कॅन्सर झाला असेल, तर तुम्हाला लवकर आणि वारंवार तपासणी करावी लागू शकते. काही प्रकरणांमध्ये डॉक्टर BRCA जीन चाचणी किंवा आनुवांशिक सल्ला घेण्याची शिफारस करतात.
निरोगी जीवनशैली स्वीकारा
तुमचे अन्न आणि दिनचर्या तुमच्या ब्रेस्टच्या आरोग्यावर थेट परिणाम करतात. आहारात फळे, भाजीपाला आणि प्रथिनयुक्त अन्न घ्या. रोज किमान ३० मिनिटे व्यायाम करा. मद्यपान आणि धूम्रपान टाळा आणि वजन कमी ठेवा.
हार्मोनल आरोग्याकडे दुर्लक्ष करू नका
बर्थ कंट्रोल पील्स, गर्भधारणा किंवा रजोनिवृत्ती यांसारख्या परिस्थितींमध्ये हार्मोनल बदल ब्रेस्टच्या ऊतीवर परिणाम करतात. जर तुम्ही दीर्घकाळ हार्मोनल थेरपी घेत असाल, तर डॉक्टरांचा सल्ला घ्या आणि त्याचे धोके समजून घ्या. नियमितपणे गायनाकोलॉजिस्ट किंवा एंडोक्राइनोलॉजिस्टकडे तपासणी करत राहा.
कोणत्याही बदलांकडे दुर्लक्ष करू नका
जर ब्रेस्टमध्ये सतत दुखणे, सूज किंवा असामान्य बदल दिसत असतील, तर त्याकडे दुर्लक्ष करू नका. ही नेहमी कॅन्सरची लक्षणे नसली, तरी त्यासाठी नक्कीच डॉक्टरांकडे तपासणी करणे आवश्यक आहे.