अकोला : खरीप हंगामातील पेरणीवर पाऊस लांबणीचा गंभीर परिणाम झाला आहे. आता कापूस उत्पादक शेतकऱ्यांना लवकर परिपक्व होणारे वाण वापरावे लागणार आहे. याशिवाय इतर पिकांसाठीही डॉ. पंजाबराव देशमुख कृषी विद्यापीठाकडून आपत्कालीन पीक नियोजन शिफारसी करण्यात आल्या आहेत.
मोसमी पाऊस यंदा चांगलाच लांबला आहे. जून महिना संपत आला तरी दमदार पावसाची प्रतीक्षा आहे. शेतकऱ्यांनी मशागत करून खरीप हंगामासाठी शेत तयार केले. त्यानंतर बी-बियाणे खरेदीसाठी बाजारपेठेत शेतकऱ्यांची लगबग दिसून आली. जून महिन्याच्या सुरुवातीला मोसमी पावसाचे आगमन होते. यावर्षी देखील वेळेवर मोसमी पावसाचे आगमन होईल, अशी बळीराजाला आशा होती.मात्र, जुलै महिना आला तरी अनेक ठिकाणी जोरदार मोसमी पावसाचे आगमन झाले नाही. पाऊस आगमन विलंबाच्या पार्श्वभूमीवर डॉ. पंजाबराव देशमुख कृषी विद्यापीठाने आपत्कालीन पीक नियोजनासंदर्भात शेतकऱ्यांसाठी शिफारसी जारी केल्या आहेत.
अशा आहेत शिफारशी
२ ते १५ जुलै दरम्यान पावसाचे आगमन होण्याची शक्यता व्यक्त केली आहे. या कालावधीत कापूस पिकासाठी अमेरिकन तसेच देशी कपाशीचे लवकर परिपक्व होणारे वाण वापरावे. साधारणत: २० टक्के जादा बियाणे वापरावे. सुधारित व संकरित वाणांच्या बाबतीत दोन झाडांमधील अंतर कमी करावे. मूग, उडीद, सोयाबीन या पिकांचा आंतरपीक म्हणून आंतर्भाव करावा. कापूस, ज्वारी, तूर, ज्वारी या त्रिस्तरीय आंतरपीक पद्धतीचा (सहा:एक:दोन:एक) अवलंब करावा. ज्वारी पिकासाठी संकरित ज्वारीचा सी.एस.एच-९ किंवा सी.एस.एच-१४ वाण वापरावा.
२० ते २५ टक्के जादा बियाणे पेरणी करावी. सोयाबीन पिकासाठी सोयाबीन टी.ए.एम.एस-३८, ती.ए.एमएस-९८-३१ किंवा जे.एस-३३५ यापैकी उपलब्ध वाण वापरावे.सोयाबीनच्या दोन, सहा किंवा नऊ ओळींनंतर तुरीची एक ओळ पेरावी. मूग, उडीद, तूर नेहमीप्रमाणे पेरणी करावी, अशा शिफारशी कृषी विद्यापीठातील तज्ज्ञांनी केल्या आहेत.यंदा मोसमी पाऊस लांबणीवर पडला आहे. त्यामुळे चांगले पीक येण्यासाठी विद्यापीठाने केलेल्या या शिफारशींचा अवलंब शेतकऱ्यांनी करावा.- शंकर किरवे, जिल्हा अधीक्षक कृषी अधिकारी, अकोला.