२०२५ मधील जगातील टॉप १० स्मार्ट शहरे: यादीत एकही भारतीय शहर का नाही?

इंटरनॅशनल इन्स्टिट्यूट फॉर मॅनेजमेंट डेव्हलपमेंट (IMD) ने जारी केलेल्या IMD स्मार्ट सिटी इंडेक्स २०२५ रँकिंगमध्ये स्विस शहरांचे वर्चस्व कायम असल्याचे दिसून आले आहे. आरोग्य आणि सुरक्षा, गतिशीलता, मोबिलिटी, संधी आणि प्रशासन यासारख्या प्रमुख क्षेत्रांमध्ये विद्यमान पायाभूत सुविधा आणि टेक्नोलजिकल अॅप्लिकेशन यांच्याबद्दलच्या रहिवाशांच्या धारणांवर आधारित IMD स्मार्ट सिटी इंडेक्स २०२५ जगभरातील १४६ शहरांची क्रमावारी ठरवते. २०२५ मध्ये जागतिक क्रमवारीत सामील होणाऱ्या नवीन शहरांमध्ये अल उला (सौदी अरेबिया), अस्ताना (कझाकस्तान), कराकस (व्हेनेझुएला), कुवेत सिटी (कुवैत), मनामा (बहरीन) आणि सॅन जुआन (प्वेर्तो रिको) यांचा समावेश आहे. (छायाचित्र स्रोत: कॅनव्हा) रँक १: झुरिच (स्वित्झर्लंड) या निर्देशांकात अव्वल स्थानावर आहे. रहिवाशांना कार्यक्षम सार्वजनिक वाहतूक, कचरा व्यवस्थापन आणि शाश्वत पायाभूत सुविधा यासारख्या क्षेत्रात या शहराची भरारी खूप उंच आहे. हे शहर डिजिटलायझेशन, इनोव्हेशन आणि स्मार्ट हेल्थ उपक्रमांवर भर देते. (छायाचित्र स्रोत: कॅनव्हा) रँक २: ओस्लो (नॉर्वे) दुसऱ्या क्रमांकावर कायम आहे. हे शहर शाश्वत शहरी विकास आणि हवामान कृतींवर लक्ष केंद्रित करण्यासाठी प्रसिद्ध आहे, ज्यामध्ये हरितगृह वायू उत्सर्जन कमी करण्यासाठी आणि इलेक्ट्रिक वाहनांचा वापर वाढवण्यासाठी घेण्यात आलेल्या पुढाकारांचा समाविष्ट आहे. (छायाचित्र स्रोत: कॅनव्हा) तिसरी रँक : जिनेव्हा (स्वित्झर्लंड) २०२४ च्या क्रमवारीतून एका स्थानाने वर आले आहे. शहरी नियोजन आणि पायाभूत सुविधांमुळे ही वाढ नोंदवली गेली आहे, या सुविधा रहिवाशांना नागरिक-केंद्रित वाटतात. (छायाचित्र स्रोत: कॅनव्हा) रँक ४ : दुबई (यूएई) या शहराने गेल्या वर्षीच्या क्रमवारीत १२ व्या स्थानावरून मोठी झेप घेतली आहे. हा बदल शाश्वत पायाभूत सुविधा आणि डिजिटल सेवांमधील प्रगतीमुळे झाला आहे. दुबईच्या स्मार्ट सिटी धोरणाचा उद्देश विविध क्षेत्रांमध्ये सरकारी सेवा वाढवणे आहे. (छायाचित्र स्रोत: कॅनव्हा) पाचवा क्रमांक: अबू धाबी (यूएई) ने २०२४ च्या क्रमवारीत पाच स्थानांनी प्रगती केली. शहराच्या डिजिटल धोरणात सरकारी कामकाज आणि सार्वजनिक सेवांमध्ये एआयचा समावेश करण्याच्या योजनांचा समावेश आहे.(छायाचित्र स्रोत: कॅनव्हा) रँक ६ : लंडन (युनायटेड किंग्डम) ने २०२४ च्या क्रमवारीत दोन स्थानांनी प्रगती केली आहे. लंडन मानवी भांडवल, आंतरराष्ट्रीय प्रोफाइल आणि शहरी नियोजन यावर लक्ष केंद्रित करते. त्याच्या स्मार्ट सिटी धोरणे समावेशक गृहनिर्माण, वाहतूक आणि आरोग्य व्यवस्थापन प्रणालींना प्रोत्साहन देण्यासाठी देखील प्रसिद्ध आहेत. (छायाचित्र स्रोत: कॅनव्हा) ७ वा क्रमांक: कोपनहेगन (डेन्मार्क) मध्ये गेल्या वर्षीच्या तुलनेत एका स्थानाची किंचित घसरण झाली आहे. कार्बन न्यूट्रॅलिटी साध्य करण्यासाठी आणि शहरी संसाधनांचे व्यवस्थापन करण्यासाठी आयओटीचा वापर करण्यासाठी प्रयत्न करत या शहराकडून शाश्वततेवर जोरदार लक्ष केंद्रित केले आहे. (छायाचित्र स्रोत: कॅनव्हा) आठवा क्रमांक: कॅनबेरा (ऑस्ट्रेलिया) ची २०२४ च्या रँकिंगच्या तुलनेत पाच स्थानांनी घसरण झाली आहे. तंत्रज्ञानाचे एकत्रीकरण आणि जीवनमान राखण्यात जोरदार कामगिरी करणाऱ्या शहरांमध्ये याचा समावेश आहे. (छायाचित्र स्रोत: कॅनव्हा) ९ वा क्रमांक: सिंगापूर (सिंगापूर) २०२४ च्या स्थानावरून चार स्थानांनी घसरले आहे. सिंगापूरच्या स्मार्ट सिटी प्रयत्नांमध्ये शहरी राहणीमान सुधारण्यासाठी आणि आर्थिक संधी निर्माण करण्यासाठी डेटा आणि माहिती तंत्रज्ञानाचा वापर करणे याचा समावेश आहे. (छायाचित्र स्रोत: कॅनव्हा) १० वा क्रमांक: लॉसा (स्वित्झर्लंड) मागील क्रमांकापेक्षा तीन स्थानांनी घसरले आहे. हे शहर आरोग्यसेवा आणि शिक्षणाकडे पाहण्याच्या दृष्टिकोनासाठी तसेच संशोधन आणि तंत्रज्ञानातील गुंतवणुकीसाठी ओळखले जाते. (छायाचित्र स्रोत: कॅनव्हा)