कार्यवाही आणि कारवाई हे शब्द कधी वापरले जातात? दोन्ही शब्दांमधला नेमका फरक काय?

कार्यवाही आणि कारवाई या शब्दांचा अर्थ आणि त्यातला फरक काय?

कार्यवाही या शब्दाचा अर्थ होतो तो म्हणजे एखादी योजना आखणे, नियोजन करणे आणि त्या योजना किंवा नियोजनाप्रमाणे अमलबजावणी करणे म्हणजे कार्यवाही करणे. तर अशी अमलबजावणी करण्यात कुणी कसूर करत असेल, हयगय किंवा दुर्लक्ष करत असेल तर त्याला केली जाणारी शिक्षा किंवा दंड ठोठावणे या क्रियेला कारवाई असं म्हणतात. त्यामुळेच गुंडावर काय कारवाई केली असा प्रश्न विचारला जातो. तर वेळापत्रक लावलं आहे त्यानुसार कार्यवाही होते आहे की नाही? हे शाळेबाबत शाळा प्रमुखांनी पाहायचे असते. कार्यवाही आणि कारवाई हे दोन शब्द एकाच अर्थाने वापरले गेले तर अर्थाचा अनर्थ होतो. अनेकदा नको त्या ठिकाणी कार्यवाही आणि कारवाई हे शब्द चुकीच्या किंवा एकाच वापरले जातात. त्यामुळे या शब्दांचा अर्थ आणि फरक समजून घ्या.

हे पण वाचा- श्रद्धांजली आणि आदरांजली हे शब्द कधी वापरतात? दोन्ही शब्दांमधला नेमका फरक काय?

सदानंद कदम लिखित ‘कहाणी शब्दांची-मराठी भाषेच्या जडणघडणीची’ या पुस्तकात या शब्दांचा अर्थ आणि फरक समजावून सांगण्यात आला आहे. कार्यवाही आणि कारवाई हे शब्द योग्य पद्धतीने कसे वापरले जातात याची काही उदाहरणं आपण पाहू.

उदाहरणे

सदनाची कार्यवाही २ वाजेपर्यंत स्थगित करण्यात आली आहे

सदनात गोंधळ घालणाऱ्या सदस्यांवर अध्यक्षांनी कारवाईचे आदेश दिले आहेत.

सर्वोच्च न्यायालयाने पत्रकारांना सांगितले न्यायालीन कार्यवाहीचं वार्तांकन करताना ते योग्य रितीने करण्याचं भान ठेवावं.

औषधांची भेसळ रोखण्यासाठी सरकारने संबंधितांविरोधात कारवाईचे आदेश दिले आहेत.

तर ही आपण काही उदाहरणं पाहिली. कार्यवाही आणि कारवाई हे दोन शब्द अगदी एकमेकांच्या विरोधातले आहेत. एकसारखे नाहीत. त्यामुळे अशा प्रकारे एकाच अर्थाने कुणी हे शब्द लिहित असेल तर त्यांनी योग्य ते शब्दच वापरले पाहिजेत. त्यासाठी प्रत्येकाने आग्रही असलं पाहिजे यात शंका नाही.