घराच्या छतावरील पाण्याची टाकी गोलच का असते? अन् त्यावर रेषा का असतात? ‘हे’ आहे यामागचं खरं कारण

पाण्याच्या टाकीचा आकार गोल का असतो?

तुमच्या लक्षात आले असेल की ज्या सरकारी पाण्याच्या टाकीतून घरांना पाणीपुरवठा केला जातो किंवा घराच्या छतावर ठेवलेली स्वतःची टाकी असो, दोन्हीचा आकार गोल असतो. आता प्रश्न असा आहे की असे का? यामागेही एक वैज्ञानिक कारण आहे. पाण्याच्या टाकीचा गोलाकार आकार दीर्घ कालावधीसाठी सुरक्षितपणे पाणी साठवण्यासाठी तयार करण्यात आला आहे. कारण जेव्हा जेव्हा एखाद्या खोल वस्तूमध्ये पाणी भरले जाते तेव्हा सर्व बाजूंनी जोरदार दाब येतो. त्यामुळे तो फुटण्याचा धोका वाढतो. परंतु पाण्याच्या टाकीच्या दंडगोलाकार आकारामुळे, दाब सर्व पृष्ठभागांवर सहजपणे समान रीतीने वितरीत केला जातो. शास्त्रानुसार टाकी चौकोनी असेल तर त्याच्या कोपऱ्यांवर पाण्याचा दाब जास्त असल्याने तो उघडण्याचा धोका जास्त असतो.

(हे ही वाचा : भारतात चंद्राला ‘चंदा मामा’ का म्हणतात? काका, भाऊ, बाबा असं का म्हणत नाही, माहितेय? जाणून घ्या रहस्य )

पाण्याच्या टाकीला रेषा का असतात?

पाण्याच्या टाकीचा गोल आकारच नाही तर त्यावर बनवलेल्या उंचावलेल्या पट्ट्यांचाही महत्त्वाचा वाटा आहे. अनेकांना असे वाटते की, टाकीवर बनवलेल्या या पट्ट्या डिझाइनसाठी बनवल्या जातात. पण यामागेही एक महत्त्वाचे कारण आहे. पाण्याच्या टाकीत बनवलेल्या या रेषा किंवा पट्ट्या टाकीला भक्कम बनवतात.  जेव्हा उष्णता त्याच्या शिखरावर असते, तेव्हा या पट्ट्या टाकीचे विस्तार आणि नुकसान होण्यापासून संरक्षण करतात. यासोबतच ते पाण्याचा दाब नियंत्रित ठेवण्यासही मदत करतात.