Castor Oil: एरंडेल तेल बद्धकोष्ठतेपासून मुक्त होण्यासाठी औषध म्हणून काम करते. खरं तर, योग प्रशिक्षक श्लोका जोशी बद्धकोष्ठतेवरील सर्वोत्तम उपायांपैकी एक म्हणून ते शिफारस करतात. त्यांच्या मते, हे तेल महिन्यातून एकदा रिकाम्या पोटी पाण्याबरोबर प्यावे. पण, हे पिणे योग्य आहे का?
“हे सर्वोत्तम घरगुती उपचारांपैकी एक आहे” असे सांगून, आहारतज्ज्ञ आणि पोषणतज्ज्ञ तन्वी सिंग आणि फॅटफ्रीच्या संस्थापक म्हणाल्या की, “एरंडेल तेल आतड्यांच्या स्नायूंना आकुंचन पावण्यास आणि पचनसंस्थेद्वारे मल हलविण्यासाठी उत्तेजित करते.”
एरंडेल तेल कसे कार्य करते आणि कसे वापरले जाते?
उत्तेजक प्रभाव : एरंडेल तेलामध्ये रिसिन ओलिक अॅसिड असते, जे आतड्यांमधील रिसेप्टर्सशी बांधले जाते आणि गुळगुळीत स्नायूंच्या आकुंचनास उत्तेजित करते, ज्यामुळे मल हलण्यास मदत होते.
स्नेहन : याचा सौम्य वंगण प्रभावदेखील असू शकतो, ज्यामुळे मल बाहेर पडणे सोपे होते.
बद्धकोष्ठतेसाठी एरंडेल तेल कसे वापरावे?
डोस : प्रौढांसाठी सामान्य डोस म्हणजे रिकाम्या पोटी १-२ चमचे (५-१० मिली) घेणे. त्याचे परिणाम २-६ तासांत सुरू होतात.
फॉर्म : चव लपवण्यासाठी एरंडेल तेल बहुतेकदा थेट घेतले जाते किंवा फळांच्या रसात मिसळले जाते.
अल्पकालीन वापर : एरंडेल तेलाचा वापर कमी कालावधीसाठी करावा, साधारणपणे १-२ दिवसांपेक्षा जास्त काळ नाही, कारण दीर्घकाळ वापरल्याने त्यावर अवलंबून राहण्याची सवय होऊ शकते. तुमचे आतडे नैसर्गिक उत्तेजनांना कमी प्रतिसाद देऊ शकतात, असे सिंग यांनी म्हटले आहे.
सुरक्षितता : सामान्यतः कमी डोसमध्ये सुरक्षित मानले जात असले तरी एरंडेल तेलामुळे अतिसार आणि डिहायड्रेशन होऊ शकते. हायड्रेटेड राहणे आणि अतिवापर टाळणे महत्त्वाचे आहे.
खबरदारी : सिंह यांच्या मते, गर्भवती महिलांनी एरंडेल तेल टाळावे, कारण ते गर्भाशयाच्या आकुंचनास उत्तेजन देऊ शकते आणि प्रसूती वेदनांना कारणीभूत ठरू शकते. “आतड्यांमधील अडथळा किंवा दाहक आतड्यांसंबंधी रोग यांसारख्या काही वैद्यकीय स्थिती असलेल्या लोकांसाठीदेखील याची शिफारस केलेली नाही.”
बाह्य वापर : काही प्रकरणांमध्ये बद्धकोष्ठता दूर करण्यासाठी एरंडेल तेल पोटावर गरम तेलाने मालिश म्हणून बाहेरून लावले जाते, ही पद्धत बहुतेकदा पोटाच्या व्यायामासोबत किंवा पचन सुधारण्यासाठी इतर आयुर्वेदिक उपचारांसोबत एकत्र केली जाते.
योग्य आहार आणि जीवनशैली : आयुर्वेद बद्धकोष्ठता टाळण्यासाठी संतुलित आहार आणि जीवनशैलीचे महत्त्व अधोरेखित करतो. “गरम, रसाळ आणि तेलकट अन्न तसेच पुरेसे पाणी सेवन पचनसंस्थेचे कार्य चांगले ठेवण्यास मदत करते,” असे सिंह म्हणाले. ताणतणाव, अपुरी झोप आणि खाण्याच्या चुकीच्या सवयी यांसारख्या जीवनशैली घटकांना संबोधित करणे हा उपचार पद्धतीचा एक आवश्यक भाग आहे.
हायड्रेशन : एरंडेल तेलाचा तीव्र शुद्धीकरण प्रभाव असल्याने, निर्जलीकरण टाळण्यासाठी त्याच्या वापरानंतर चांगले हायड्रेटेड राहणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे.