आजच्या व्यस्त जीवनशैलीत आपल्याला अन्नातून सहज जास्त साखरचे सेवन केले जाते. मात्र या साखरेचा आपल्या हृदयावर गंभीर परिणाम होऊ शकतो. अनेकदा असे समजले जाते की जास्त साखर किंवा गोड पदार्थ खाल्यामुळे फक्त अतिरिक्त कॅलरीज मिळतात आणि वजन वाढते, पण अलीकडील संशोधन असे दाखवते की,”हे आपल्या फॅट मेटाबॉलिझम आणि कोलेस्ट्रॉल पातळीवरही गंभीर परिणाम करते”

जास्त साखर किंवा गोड पदार्थ खाल्यास LDL (खराब कोलेस्ट्रॉल) आणि ट्रायग्लिसराईड्स वाढतात, तर HDL (चांगला कोलेस्ट्रॉल) कमी होतो. हे पुढे जाऊन हृदयाचे रोग (Heart Disease) आणि एथेरोस्क्लेरोसिस (Atherosclerosis) सारख्या आजारांचे कारण बनू शकते. तसेच उच्च रक्तदाब, टाइप-२ डायबिटीज आणि इतर आजार उद्भवू शकतात. आपल्या दैनंदिन जीवनशैलीत योग्य बदल करून आणि शरीरातील साखरेचे प्रमाण नियंत्रित करून आपण आपल्या हृदयाचे संरक्षण करू शकतो आणि आरोग्यपूर्ण जीवन जगू शकतो.

जास्त साखर किंवा गोड पदार्थ खाण्याचे हृदयावर गंभीर परिणाम

ScienceDirect मध्ये प्रकाशित एका अभ्यासानुसार, जास्त साखर किंवा गोड पदार्थ खाल्यामुळे फक्त वजन वाढत नाही, तर LDL (खराब कोलेस्ट्रॉल) वाढतो आणि HDL (चांगला कोलेस्ट्रॉल) कमी होतो, ज्यामुळे हृदयाचे आजार उद्भवण्याचा धोका अनेक पटीने वाढतो.

जर आपण साखरेचे किंवा गोड पदार्थांचे सेवन कमी करण्यास सुरुवात केली, तर काही आठवड्यांत ट्रायग्लिसराईड्स आणि LDL ची पातळी कमी होऊ शकते, तर HDL वाढू शकतो.

हेही वाचा

साखर कशी वाढवते कोलेस्ट्रॉलचे प्रमाण (How sugar increases cholesterol levels)

जेव्हा आपण जास्त प्रमाणात अ‍ॅडेड शुगर जसे की चॉकलेट, कोल्ड ड्रिंक, पॅक केलेले ज्यूस, मिठाई आणि प्रोसेस्ड फूड्स खातो, तेव्हा शरीर ते ग्लुकोज आणि फ्रुक्टोजमध्ये विभाजित करते. त्यानंतर यकृत अतिरिक्त चरही (फॅट) आणि कोलेस्ट्रॉल तयार करू लागतो.

संशोधनानुसार, जास्त फ्रुक्टोज घेतल्यास ट्रायग्लिसराईड्स आणि LDL (खराब कोलेस्ट्रॉल) पातळी लवकर वाढते, जे थेट हृदयाचे रोग उद्भवण्यास कारणीभूत ठरू शकते.

कोलेस्ट्रॉलचे महत्त्व (The importance of cholesterol)

कोलेस्ट्रॉल पूर्णपणे हानिकारक नाही. शरीरातील संरचना आणि हार्मोन संतुलन राखण्यात कोलेस्ट्रॉल महत्त्वाची भूमिका बजावतो. प्रत्येक पेशीच्या ते प्रत्येक पेशी पडद्याचा एक भाग आहे आणि स्टेरॉइड हार्मोन, व्हिटॅमिन डी तसेच पचनासाठी आवश्यक पित्त आम्ल यासारख्या महत्त्वाच्या संयुगांच्या निर्मितीत मदत करतो.

परंतु, जेव्हा LDL (खराब कोलेस्ट्रॉल) जास्त आणि HDL (चांगला कोलेस्ट्रॉल) कमी होतो, तेव्हा रक्तवाहिन्यांमध्ये प्लाक जमा होऊ लागतो. यामुळे रक्तप्रवाह कमी होतो आणि हृदयविकाराचा किंवा स्ट्रोकचा धोका वाढतो.

हेही वाचा

साखरेची पातळी जास्त होते म्हणजे नक्की किती?

WHO च्या मार्गदर्शनानुसार, आपल्या एकूण कॅलोरीचे फक्त १०% पेक्षा जास्त अ‍ॅडेड साखर घेतली जाऊ नये. म्हणजेच २००० कॅलरी आहारात सुमारे ५० ग्रॅम, म्हणजेच अंदाजे १२ चमचे साखर ही जास्त आहे.

अमेरिकन हार्ट असोसिएशनच्या मते, फक्त ६% कॅलरी साखरेतून मिळते. म्हणजे महिलांसाठी अंदाजे ६–७ चमचे आणि पुरुषांसाठी ९ चमच्यापेक्षा जास्त साखर घेणे टाळावे.

हेही वाचा

लपलेले साखरेचे स्रोत (How high does it mean when your sugar level is high?)

आपल्या दैनंदिन आहारात अनेकदा आपण नकळतपणे जास्त साखर घेतो. यामध्ये सॉफ्ट ड्रिंक, पॅकेज्ड ज्यूस, स्पोर्ट्स ड्रिंक, मिठाई, केक, पेस्ट्री, डेसर्ट, फ्लेवर असलेले सीरियल आणि पॅकेज्ड स्नॅक्स, अल्कोहोलिक आणि फ्लेवर्ड ड्रिंक इत्यादींचा समावेश होतो. यांचे सेवन टाळल्यास कोलेस्ट्रॉलचे प्रमाण नियंत्रित करण्यात मदत होऊ शकते.

हेही वाचा

जास्त साखर खाल्याचे इतर नुकसान (Other harms of eating too much sugar)

कोलेस्ट्रॉलवर परिणाम करण्याशिवाय, जास्त साखर खाल्यामुळे शरीरावर अनेक नकारात्मक परिणाम होतात. यामुळे मोटापा, टाइप-२ डायबिटीज, उच्च रक्तदाब, हृदयाचे रोग, मेटाबॉलिक सिंड्रोम आणि इन्सुलिन रेसिस्टन्स सारख्या समस्या उद्भवू शकतात.