अशा अनेक भाज्या आहेत ज्यामध्ये बिया असतात आणि बहुतेक वेळा त्या त्यांच्या बिया फेकून देतात. अशीच एक भाजी म्हणजे कारले, ज्याच्या बिया बहुतेक लोक फेकून देतात, परंतु फार कमी लोकांना माहिती आहे की कारले आरोग्यासाठी फायदेशीर आहे, त्याचप्रमाणे त्याच्या बिया देखील आरोग्यासाठी खूप फायदेशीर आहेत. कारले फक्त त्याच्या कडूपणासाठी कुप्रसिद्ध नाही, तर तो त्याच्या औषधी गुणधर्मांसाठी खूप प्रसिद्ध आहे. कारल्याच्या बियांमध्ये आरोग्याचा खजिना लपलेला आहे.
आरोग्य तज्ञांच्या मते, कारल्याच्या बियांमध्ये असलेले पोषक घटक केवळ शरीराची प्रतिकारशक्ती मजबूत करत नाहीत तर साखर नियंत्रणापासून ते यकृताच्या डिटॉक्सपर्यंत प्रत्येक गोष्टीत अत्यंत फायदेशीर ठरू शकतात. डायट एन क्युअरच्या आहारतज्ज्ञ आणि पोषणतज्ञ दिव्या गांधी कारल्याच्या बियांचे फायदे आणि तोटे स्पष्ट करतात.
कारल्याच्या बियांचे पोषक घटक
पोषणतज्ञ दिव्या गांधी यांच्या मते, कारल्याच्या बियांमध्ये भरपूर पोषक तत्वे असतात. कारल्याच्या बियांमध्ये जीवनसत्त्वे अ, क, ई, बी१, बी२, बी३, कॅल्शियम, मॅग्नेशियम, पोटॅशियम, लोह, प्रथिने, फॅटी अॅसिड, अँटिऑक्सिडंट्स आणि फायबर भरपूर प्रमाणात असतात. जर कारल्याच्या बिया योग्य वेळी आणि योग्य पद्धतीने खाल्ल्या तर त्या आरोग्यासाठी खूप फायदेशीर ठरू शकतात.
रक्तातील साखर नियंत्रण
रक्तातील साखर कमी करण्यासाठी कारल्याचे सेवन अनेकदा केले जाते. त्याचप्रमाणे, कारल्याच्या बियांचे सेवन देखील साखर नियंत्रित करण्यासाठी प्रभावी ठरू शकते, कारण कारल्या आणि त्याच्या बियांमध्ये चॅरंटिन नावाचा घटक आढळतो, जो शरीरातील इन्सुलिनचा प्रभाव वाढवतो. यामुळे रक्तातील साखरेची पातळी नियंत्रित राहण्यास मदत होऊ शकते.
यकृत डिटॉक्स
यकृत हे आपल्या शरीरातील एक महत्त्वाचे अवयव आहे, कारण यकृत शरीरात जमा झालेले विषारी पदार्थ काढून टाकण्यास मदत करते. कारल्याच्या बियांमध्ये अँटीऑक्सिडंट्स असतात, जे यकृत स्वच्छ करण्यास मदत करतात. हे शरीरातील विषारी पदार्थ बाहेर काढते, ज्यामुळे यकृताचे कार्य सुधारते. यामुळे यकृताशी संबंधित समस्यांचा धोका देखील कमी होऊ शकतो.
पचनसंस्था मजबूत करते
कारले आणि त्याच्या बियांमध्ये भरपूर फायबर असते. शरीरात फायबरचे प्रमाण चांगले असल्याने पचनसंस्था मजबूत राहते आणि बद्धकोष्ठता आणि गॅस सारख्या समस्यांपासून आराम मिळतो. कारल्याचे बीज आतडे स्वच्छ करण्यासाठी आणि पचनसंस्था निरोगी ठेवण्यासाठी प्रभावी आहेत.
रोगप्रतिकारशक्ती वाढवते
कारल्याच्या बिया रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवणारे म्हणून ओळखल्या जातात. कारल्याच्या बियांमध्ये असलेले व्हिटॅमिन सी आणि इतर अँटीऑक्सिडंट्स शरीराची रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवतात. त्याच्या बिया मुक्त रॅडिकल्सशी लढण्यास मदत करतात, ज्यामुळे संक्रमण(संर्सग) आणि हंगामी आजारांचा धोका कमी होतो.
त्वचा आणि केसांसाठी फायदेशीर
कारल्याच्या बिया त्वचा आणि केसांसाठी देखील फायदेशीर आहेत. त्याच्या बियांमध्ये असलेले अँटी-बॅक्टेरियल आणि अँटीफंगल गुणधर्म मुरुम, पुरळ आणि कोंडा यासारख्या त्वचेच्या समस्यांपासून मुक्त होण्यास मदत करतात. तसेच, कारल्याच्या बियांचे नियमित सेवन केल्याने त्वचा सुधारते आणि केसही मजबूत होतात.
कारल्याच्या बिया कशा वापराव्यात (How to use bitter gourd seeds)
कारल्याला कडू चव असते. त्याचप्रमाणे, त्याच्या बिया देखील कडू असतात, कारल्याच्या बिया अनेक प्रकारे खाऊ शकतात. कारल्याच्या बिया भाजून, पावडर बनवून किंवा भाज्या किंवा रसात मिसळून सेवन करता येते, ज्यामुळे त्याचा कटुता काही प्रमाणात कमी होऊ शकतो.