दरवर्षी ३१ मे रोजी जागतिक तंबाखू विरोधी दिन साजरा केला जातो. जागतिक आरोग्य संघटनेच्या सदस्य राष्ट्रांनी १९८७ मध्ये हा दिवस पाळण्यास सुरुवात केली. या दिवसाचे मुख्य उद्दिष्ट तंबाखूचे दुष्परिणाम, त्यामुळे होऊ शकणारे रोग आणि प्रतिबंधात्मक उपाय याविषयी जागरुकता निर्माण करणे हा आहे. या दिवशी, तंबाखू वापरण्याचे धोके, तंबाखू उत्पादकांच्या व्यवसाय पद्धती आणि तंबाखूच्या साथीचा सामना करण्यासाठी डब्लूएचओने उचललेल्या पावलांकडे जागतिक पातळीवर लक्ष वेधण्याचा प्रयत्न केला जातो. निरोगी जीवन जगण्यासाठी ते काय करू शकतात याबद्दल लोकांना शिक्षित करण्यासाठी योग्य महत्त्व दिले जाते.
या वर्षी, डब्लूएचओ अनेक हेल्थ चॅम्पियन्ससह तंबाखूमुळे आपण राहत असलेल्या पर्यावरणाला कोणत्या मार्गांनी हानी पोहोचवते यावर प्रकाश टाकण्यावर लक्ष केंद्रित करेल. या वर्षी तंबाखू दिनानिमित्त जागतिक मोहिमेमध्ये संपूर्ण तंबाखू चक्राच्या पर्यावरणीय परिणामांविषयी जागरूकता निर्माण करण्यावर भर दिला जाईल, ज्यामध्ये विषारी कचरा निर्मिती, लागवड, उत्पादन आणि वितरण यांचा समावेश आहे.
World No Tobacco Day 2022: धूम्रपान सोडताना येणाऱ्या तणावाचा सामना कसा करावा?
जागतिक तंबाखू विरोधी दिनाचे महत्त्व
डब्ल्यूएचओचे महासंचालक – टेड्रोस अ‍ॅधानोम गेब्रेयसस यांच्या मते, धूम्रपान करणार्‍यांना कोरोना व्हायरसमुळे गंभीर आजार होण्याचा आणि मृत्यू होण्याचा धोका ५० टक्क्यांपर्यंत जास्त असतो. आरोग्य आणि कुटुंब कल्याण मंत्रालयाच्या म्हणण्यानुसार, तंबाखूच्या वापरामुळे हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी रोग, कर्करोग, फुफ्फुसाचा जुनाट आजार आणि मधुमेह यासह चार प्रमुख असंसर्गजन्य रोग होऊ शकतात.
जागतिक तंबाखू विरोधी दिनाचा इतिहास
जागतिक आरोग्य सभेने १९८७ मध्ये डब्लूएचए ४०.३८ हा ठराव पास केला. या ठरावात ७ एप्रिल १९८८ हा ‘जागतिक धूम्रपान निषेध दिवस’ म्हणून घोषित करण्याचे आवाहन करण्यात आले. अखेर, डब्लूएचए ४२.१९ हा ठराव १९८८ मध्ये मंजूर करण्यात आला ज्यामध्ये दरवर्षी ३१ मे रोजी जागतिक तंबाखू विरोधी दिन साजरा करण्याचे आवाहन करण्यात आले.
जागतिक तंबाखू विरोधी दिनाची थीम
जागतिक तंबाखू विरोधी दिन दरवर्षी वेगळ्या थीमवर साजरा केला जातो. तंबाखूच्या कोणत्याही प्रकारचा वापर आणि निष्क्रिय धुम्रपानामुळे होणारे दुष्परिणाम याबद्दल जागरूकता निर्माण करणे हे या व्यक्तीचे उद्दिष्ट आहे.
यंदाच्या जागतिक तंबाखू विरोधी दिनाची संकल्पना ‘पर्यावरणाचे रक्षण करा’ अशी आहे.