कुतूहल : समुद्रजल पातळीत वाढ

हवामान बदलाचे भीषण परिणाम विविध स्वरूपांनी समोर येत असूनही अजूनही काही लोकांचा या कल्पनेला विरोध आहे. यांना ‘क्लायमेट डीनायर्स’ असे म्हटले जाते. त्यांच्या मते समुद्रजलाची पातळी वाढत नाही. मात्र यासाठी लागणारे पुरावे त्यांना देता येत नाहीत. परंतु खात्रीलायक संशोधन करणाऱ्या निरनिराळय़ा संस्थांतील विदा हे दाखवून देते की समुद्राची पातळी नियमितपणे वाढत चालली आहे. केवळ निरीक्षणावर नाही तर संगणकाच्या साहाय्याने प्रारूप तयार करून ही जलपातळी कशी आणि किती वाढत चालली आहे याचे नेमके अंदाज देण्यात येत आहेत. मिठागराच्या खाजणात आणि अवसादाच्या आत अडकलेले सूक्ष्म जीवाश्म अभ्यासल्यावर हजारो वर्षांपूर्वी जी समुद्रजलाची पातळी होती त्याचा अंदाज लावता येतो. त्यावरून गेल्या तीन हजार वर्षांत ही पातळी विशेष बदलली नव्हती. परंतु औद्योगिक क्रांतीनंतरच्या कालखंडात याच समुद्र पातळीत झालेले लक्षणीय बदल गॉजेसच्या साहाय्याने आणि १९९० नंतर सॅटेलाइटच्या मदतीने शास्त्रज्ञांच्या लक्षात आले आहेत. सुरुवातीला प्रतिवर्षी केवळ ३ सेंटिमीटरने वाढणारी पातळी गेल्या २५ वर्षांत ७ सेंटिमीटरवर गेलेली आढळली. या वाढीचा वेग प्रतिवर्षी अधिकाधिक असल्याचे वूड्स होल सागरविज्ञान संस्थेच्या वैज्ञानिकांचे मत आहे. आपणदेखील हे मुंबईसारख्या शहरात गेल्या ३०-३५ वर्षांत अनुभवले आहे. एके काळाची सुंदर दादर चौपाटी आता जवळजवळ नष्ट झालेली दिसते.