Diwali Cleaning Tips : दिवाळीपूर्वी नैसर्गिक पद्धतीने पूजेचे साहित्य चमकवण्याचे ‘हे’ सोपे उपाय

दिवाळीच्या स्वच्छतेत पूजेच्या साहित्याचाही समावेश दिवाळीच्या तयारीत फक्त घराच्या भिंती, पडदे किंवा फर्निचरच नाही, तर पूजेच्या साहित्याचीही स्वच्छता महत्त्वाची असते. तांब्याची, पितळेची व चांदीची भांडी या केवळ उपयोगाच्या वस्तूच नाहीत, तर ती वारसा आणि श्रद्धेची साक्ष देणारी पारंपरिक अशी मौल्यवान संपत्ती आहे. रासायनिक पावडरऐवजी नैसर्गिक उपाय अनेकदा बाजारात मिळणाऱ्या रासायनिक पावडरमुळे हात आणि भांडी दोन्हींवर विपरीत परिणाम होतो. त्यामुळे या दिवाळीत हातांचे संरक्षण करण्यासह भांड्यांची काळजी घेण्यासाठी घरगुती व नैसर्गिक उपायाचा अवलंब करावा, असा सल्ला दिला जातो. लाल माती, लिंबू व मिठाचा वापर तांबे किंवा पितळेचे भांडे नैसर्गिकपणे चमकवण्यासाठी लाल माती, लिंबू व मीठ यांचा संयोग अतिशय प्रभावी ठरतो. माती ऑक्सिडेशन कमी करते, लिंबाचे आम्ल मातीसह चिकट कचरा हटवते आणि मीठ सौम्य घासणीसारखे काम करते. लाल मातीची पेस्ट बनवण्याची पद्धत लाल माती, लिंबू व मीठ एकत्र करून पेस्ट तयार करावी. स्क्रबर किंवा लिंबाच्या सालीने भांड्यांवर गोलाकार घासावे. भांड्यांवर जमलेला तेलकट चिकट थर वा राप हलक्या ब्रशने स्वच्छ करावा. रीठा वापरून घाई न करता स्वच्छता रीठा म्हणजे नैसर्गिक सॅपोनीन्सयुक्त सोप. रीठाच्या फळांचा पाण्यामध्ये उकळून मिळालेला सौम्य नारळाच्या काथ्याने भांडी घासल्यास तेलकट थर सहज निघतो. उरलेले रीठा आणि साल यांचा नंतर बागेत खत म्हणून वापर करता येतो. एकदरीत हा शून्य कचराधारित उपाय आहे. चिंचेचा उपयोग जिद्दी डागांसाठी चिंचेमध्ये असलेले नैसर्गिक आम्ल आणि लिंबू व मिठाची जोड जिद्दी डाग दूर करते. उकळलेल्या पाण्यात चिंचेची पेस्ट, लिंबाचे तुकडे व मीठ टाका. मग त्या पाण्यात भांडी ५–१० मिनिटे बुडवून ठेवावीत. सौम्य उष्णता आणि आम्ल हे दोन्ही घटक डाग कमी करून, भांडी चमकवण्यास मदत करतात. सबिना पावडरने पारंपरिक पॉलिश मंदिरांमध्ये वर्षानुवर्षे वापरण्यात येणारी सबिना पावडर भांड्यांवर रासायनिक प्रक्रिया होऊ न देता, भांड्यांना पॉलिश करते. तुम्ही थोडी पावडर ओल्या कापडावर घेऊन, भांड्याच्या कोपऱ्या आणि कोपऱ्यांवर हलकेच घासावे. सर्वसामान्य, सुरक्षित व टिकाऊ उपाय तांब्याच्या, पितळेच्या व चांदीच्या भांड्यांसाठी हे सर्व उपाय रासायनिक पावडरपेक्षा सुरक्षित आहेत. जटिल नक्षी असलेल्या प्राचीन भांड्यांवरही याचा विपरीत परिणाम होत नाही. पर्यावरणपूरक आणि शाश्वत स्वच्छता ही या उपायांची वैशिष्ट्ये म्हणावी लागतील. (सर्व फोटो सौजन्य : फ्रीपिक)