Mahakumbh Mela 2025: तब्बल १४४ वर्षांनंतर घडून आलेल्या ‘या’ दुर्मिळ संयोगामुळे यंदाचा महाकुंभ मेळा विशेष आहे…

प्रयागराजमध्ये महाकुंभ मेळा २०२५ च्या आयोजनाला ऐतिहासिक महत्त्व आहे. हा महाकुंभ विशेषत: १४४ वर्षांनंतर होत आहे आणि यावेळी होणारा दुर्मिळ खगोलीय संयोग याला आणखी खास बनवतो. (Photo: REUTERS) महाकुंभ हा केवळ धार्मिक उत्सव नसून तो संपूर्ण समाजासाठी आध्यात्मिक प्रगतीची संधी आहे. हा महाकुंभ इतर कुंभमेळ्यांपेक्षा वेगळा आणि महत्त्वाचा का आहे हे आपण जाणून घेणार आहोत. (PTI Photo) कुंभमेळा आणि महाकुंभ यांचे पौराणिक महत्त्व हिंदू धर्मात, कुंभमेळा दर १२ वर्षांनी चार पवित्र स्थळांवर आयोजित केला जातो - हरिद्वार, उज्जैन, नाशिक आणि प्रयागराज (त्रिवेणी संगम). सूर्य, चंद्र आणि गुरु या ग्रहांच्या विशेष स्थितीमुळे या ठिकाणी या मेळ्यांचे आयोजन केले जाते. (PTI Photo) कुंभ म्हणजे 'कलश', आणि ज्योतिषशास्त्रानुसार बृहस्पति कुंभ राशीत प्रवेश करतो तेव्हा कुंभमेळा भरतो. पौराणिक कथेनुसार, याचा संबंध समुद्रमंथनाशी देखील जोडला गेला आहे, ज्यामध्ये अमृत मिळते असे म्हटले गेले आहे. (Photo: REUTERS) महाकुंभ 2025 चा विशेष योगायोग महाकुंभ २०२५ विशेष आहे कारण तो १४४ वर्षांनंतर होत आहे. दर १२ वर्षांनी एक सामान्य कुंभमेळा आयोजित केला जातो, परंतु १२ कुंभमेळ्यांनंतर (१२x१२=१४४ वर्षे) महाकुंभ आयोजित केला जातो. (Photo: REUTERS) यावेळी सूर्य, चंद्र, शनि आणि गुरु या ग्रहांचा दुर्मिळ आणि शुभ संयोग होत आहे. या वेळची खगोलीय स्थिती समुद्र मंथनाच्या काळाशी जोडलेली आहे, ज्यामुळे ते अधिक पवित्र होते. (Photo: REUTERS) गुरु मकर राशीत आणि सूर्य आणि चंद्र इतर शुभ स्थानी असताना महाकुंभाच्या काळात ग्रहांच्या स्थितीत विशेष बदल होतो. हा संयोग १४४ वर्षांतून एकदा येतो आणि तो शुभ, दिव्य आणि अद्भुत मानला जातो. (PTI Photo) या योगाच्या प्रभावामुळे महाकुंभात स्नान आणि उपासना केल्याने विलक्षण पुण्य प्राप्त होते. (Photo: REUTERS) महाकुंभात शाही स्नानाचे महत्त्व महाकुंभाचे सर्वात खास आकर्षण म्हणजे शाही स्नान, जे विशेष ग्रहस्थितींमध्ये आयोजित केले जाते. यावेळी लाखो भाविक त्रिवेणी संगमात स्नान करतात आणि पापांपासून मुक्ती मिळवण्यासाठी प्रार्थना करतात. (PTI Photo) शाही स्नानादरम्यान ग्रहांची स्थिती आणि धार्मिक मंत्रांचा जप भक्तांना आध्यात्मिक प्रगतीचा मार्ग दाखवतो. (Photo: REUTERS) या वर्षीचा महाकुंभ आणखीनच विशेष आहे कारण तो समुद्रमंथनाशी एकरूप झाला आहे. या मंथनामुळे पृथ्वीवर विशेष ऊर्जा अवतरते, त्यामुळे ही जत्रा अधिक पवित्र आणि दिव्य बनते. महाकुंभात स्नान केल्याने पापांचा नाश तर होतोच शिवाय माणसाला मोक्षप्राप्तीही होते. (Photo: REUTERS) महाकुंभाचे सामाजिक आणि सांस्कृतिक महत्त्व महाकुंभ हा केवळ आध्यात्मिक सोहळा नसून समाजातील विविध घटकांना एकत्र आणण्याचे कामही करतो. येथे विविध संत, महात्मे आणि साधू एकत्र येऊन चिंतन आणि मनन करतात, ज्यामुळे सामाजिक आणि सांस्कृतिक सौहार्दाची देवाणघेवाण होते. (PTI Photo) महाकुंभ आयोजित करणे हा केवळ भारतातीलच नव्हे तर परदेशातील भाविकांसाठीही एक महत्त्वाचा अनुभव आहे. (PTI Photo) आध्यात्मिक वाढीची संधी विशेषत: ऋषी, योगी आणि साधक जेव्हा त्यांच्या साधना आणि ध्यानात मग्न राहतात तेव्हा त्यांच्यासाठी महाकुंभ आयोजित केला जातो. (Photo: REUTERS) हा काळ समाजासाठी आध्यात्मिक प्रगती, प्रबोधन आणि धर्मप्रसाराचीही संधी आहे. महाकुंभात लाखो भाविक, संत आणि महात्मे सहभागी होतात आणि या काळात विविध धार्मिक आणि सांस्कृतिक कार्यक्रमही होतात. (PTI Photo)