वयानुसार पुरुषांमध्ये अनेक शारीरिक बदल होतात. त्यापैकी एक म्हणजे प्रोस्टेट ग्रंथी वाढणे. ही समस्या बहुतेकदा ६० वर्षांनंतर पुरुषांमध्ये दिसून येते. मुंबईचे डॉ. एल. एच. युरोलॉजी असोसिएट डायरेक्टर, हिरानंदानी हॉस्पिटल, पवई डॉ. सुरेश भगत यांच्या मते, “प्रोस्टेट ही मूत्राशयाच्या अगदी खाली स्थित एक अक्रोडाच्या आकाराची ग्रंथी आहे. वयानुसार, त्याचा आकार वाढतो आणि मूत्रमार्ग आणि Bladder neckवर दबाव येतो, ज्यामुळे लघवीशी संबंधित अनेक समस्या उद्भवतात.”
डॉ. सुरेश भगत यांच्या मते, ६० वर्षांनंतर पुरुषांमध्ये प्रोस्टेट वाढणे सामान्य आहे, परंतु लवकर निदान आणि वेळेवर उपचार केल्यास, बहुतेक रुग्ण शस्त्रक्रियेशिवाय निरोगी जीवन जगू शकतात. वारंवार लघवी होणे, कमकुवत प्रवाह आणि लघवीनंतर थेंब येणे यासारख्या लक्षणांकडे दुर्लक्ष करू नका आणि त्वरित यूरोलॉजिस्टशी संपर्क साधा. या प्रकरणात, वेळेवर कारवाई करणे ही ही समस्या टाळण्यासाठी सर्वात प्रभावी मार्ग आहे. डॉ. सुरेश भगत यांच्या मते, प्रोस्टेट वाढण्याची सुरुवातीची लक्षणे ओळखणे महत्वाचे आहे जेणेकरून वेळेत उपचार करता येतील.
वारंवार लघवी होणे
वारंवार आणि अचानक लघवी करण्याची इच्छा होणे हे सर्वात सामान्य आणि पहिले लक्षण आहे. याचा झोप आणि दिनचर्या दोन्हीवर परिणाम होतो. कधीकधी लघवी थांबवणे कठीण होते.
लघवीचा मंद आणि कमकुवत प्रवाह
मोठ्या प्रोस्टेटमुळे मूत्रमार्गावर दबाव येतो, ज्यामुळे लघवीचा प्रवाह कमकुवत होतो आणि मंदावतो. ही समस्या कालांतराने वाढत आहे.
दबाव वाढणे
लघवीसाठी पोटावर दबाव आवश्यक असतो, जो अस्वस्थ करू शकतो. याशिवाय, लघवी सुरू करण्यात विलंब किंवा अडचण हे देखील प्रोस्टेट वाढण्याचे कारण असू शकते.
लघवी केल्यानंतर लघवीचे थेंब टपकणे
लघवी संपल्यानंतरही काही थेंब टपकतात. ते अस्वस्थ आणि लाजिरवाणे असू शकते. अशा लक्षणांकडे लक्ष देणे खूप आवश्यक आहे. भविष्यात याकडे दुर्लक्ष करणे हानिकारक ठरू शकते.
लघवीची गळती
कधीकधी मूत्राशयाच्या स्नायूंच्या आकुंचनामुळे लघवीची गळती नियंत्रित करता येत नाही. जरी हे लक्षण क्वचितच दिसून येते, तरी ते जीवनाच्या गुणवत्तेवर परिणाम करते. यासह, दोन्ही दरम्यान लघवीचा प्रवाह अनेक वेळा थांबतो आणि पुन्हा सुरू होतो. शौचालयात जाण्यासाठी जास्त वेळ लागू शकतो.
लक्ष आणि संरक्षण कसे ठेवावे
डॉ. भगत यांच्या मते, लवकर निदान केल्यास ही लक्षणे नियंत्रित करता येऊ शकते आणि गंभीर समस्या टाळू शकते. अशा प्रकारे जीवनशैलीत बदल करणे अत्यंत आवश्यक आहे. द्रवपदार्थांचे संतुलित सेवन करणे, कॅफिन आणि अल्कोहोल टाळणे आणि रात्री झोपण्यापूर्वी कमी पाणी पिणे हे बदल करू शकता.
डॉ. भगत यांच्या मते, बहुतेक प्रकरणांमध्ये जीवनशैलीतील सुधारणा आणि औषधे लक्षणे कमी करण्यासाठी आणि जीवनाची गुणवत्ता सुधारण्यासाठी प्रभावी आहेत. वेळेवर उपचार न केल्यास, वारंवार संसर्ग, मूत्राशयाचे नुकसान आणि मूत्रपिंडाच्या समस्या उद्भवू शकतात.
त्याच वेळी, एम्सचे माजी सल्लागार आणि साओल हार्ट सेंटरचे संस्थापक आणि संचालक डॉ. बिमल झजार म्हणाले की,”जर तुमचे कोलेस्ट्रॉल जास्त असेल तर तुम्ही प्राण्यांपासून मिळणारे अन्न खाणे टाळावे.”