नागपूर : महाराष्ट्र आरोग्य विज्ञान विद्यापीठाकडून आदिवासींमधील सूक्ष्म आजारांबाबत राबवल्या जाणाऱ्या संशोधन प्रकल्पाच्या प्राथमिक अहवालात आदिवासींच्या ३१.६ टक्के मुलांमध्ये तंबाखूचे व्यसन आढळले आहे. पूर्व विदर्भातील १८ आदिवासीबहुल गावात हे संशोधन करण्यात आले. आदिवासींमधील ९ आजारांवर सूक्ष्म अभ्यास करणारा हा देशातील सर्वात मोठा प्रकल्प आहे.
महाराष्ट्र आरोग्य विज्ञान विद्यापीठासह गोंडवाना विद्यापीठ, आदिवासी विभाग, लक्ष्मणराव मानकर ट्रस्ट यांच्या संयुक्त विद्यमाने सुरू या प्रकल्पात माॅडर्न मेडिसीन, आयुर्वेद, होमिओपॅथी, दंत शाखासह राज्यातील इतरही आरोग्य विद्यापीठाच्या अखत्यारित असलेल्या शासकीय व खासगी वैद्यकीय महाविद्यालय व त्यांच्या विद्यार्थ्यांचा समावेश केला गेला आहे. प्रकल्पात सगळ्या विभागातील एकूण ४२ चमूने नागपूर, गडचिरोली, चार जिल्ह्यातील १८ दुर्गम गावात हा अभ्यास केला.
हेही वाचा >>>काँग्रेसच्या सभास्थळाचे ‘भारत जोडो मैदान’ नामकरण; ४० एकर परिसरात मंडपासह व्यासपीठाची उभारणी
प्रकल्पाच्या नियोजनानुसार पूर्वी या १८ गावातील ८ हजार ३०६ जणांचे रक्त नमुने गोळा करण्याचे लक्ष होते. परंतु विविध कारणांनी प्रत्यक्षात ६ हजार ३८९ नमुने गोळा झाले. त्यात १ हजार ९२३ पुरुष, २ हजार ३१० महिला, २ हजार १५६ मुलांचा (१ ते १८ वयोगट) समावेश आहे. या सगळ्या नमुन्यांच्या एकूण ३३ प्रकारच्या विविध चाचण्या होत आहे. सोबत आरोग्य विद्यापीठाच्या जनुकीय प्रयोगशाळेत ‘सिकलसेल’सह इतरही चाचणी होत आहे. प्रकल्पाचा प्राथमिक अहवाल २६ डिसेंबरला मेडिकल रुग्णालयातील कार्यक्रमात जारी झाला. त्यानुसार एकूण नमुने घेतलेल्या लहान मुलांपैकी ३१.६ टक्के मुलांमध्ये तंबाखूचे व्यसन आढळले. तर एकूण पुरुषांपैकी ३७.५ टक्के जणांमध्ये तर महिलांपैकी ३० टक्के महिलांमध्ये तंबाखूचे व्यसन आढळले. येथील ३४.७ टक्के पुरुष आणि १२.२९ टक्के महिला मद्यपान करत असल्याचेही अभ्यासात पुढे आल्याची माहिती महाराष्ट्र आरोग्य विज्ञान विद्यापीठ, नाशिकच्या कुलगुरू व लेफ्टनंट जनरल (निवृत्त) डॉ. माधुरी कानिटकर यांनी दिली. या प्रकल्पाचे समन्वयक डॉ. संजीव चौधरी असून यशस्वीतेसाठी डॉ. दिलीप गोळे, डॉ. किरन टवलारे, डॉ. अजित सावजी, रवींद्र ठाकरे प्रयत्न करत आहे.
महिलांमध्ये उच्च रक्तदाबाचे प्रमाण अधिक
प्राथमिक निरीक्षणात नमुने घेतलेल्या आदिवासींपैकी २०.२ टक्के पुरुषांमध्ये तर २९.१८ टक्के महिलांमध्ये उच्च रक्तदाब आढळले आहे. तर सिकलसेलचा एसएस पॅटर्न १० टक्के पुरुषांमध्ये तर ४ टक्के मुलांमध्येही आढळल्याची माहिती या प्रकल्पाचे समन्वयक डॉ. संजीव चौधरी यांनी दिली.
आदिवासींमधील ९ आजारांबाबत हा सर्वात मोठा संशोधन प्रकल्प असल्याचे निदर्शनास आले आहे. आता ही सर्व माहिती एकत्र करून अहवाल तयार केला जाईल. त्यानंतर तो राज्यपालांच्या माध्यमातून राष्ट्रपतींना सादर होईल. अहवालानंतर या आदिवासींवर उपचारासाठी वैद्यकीय महाविद्यालयांच्या माध्यमातून सोय केली जाईल.– लेफ्टनंट जनरल (निवृत्त) डॉ. माधुरी कानिटकर, कुलगुरू, महाराष्ट्र आरोग्य विज्ञान विद्यापीठ, नाशिक.