कोण होते फिल्ड मार्शल सॅम माणेकशॉ? ‘सॅम बहादूर’ चित्रपट पाहण्यापूर्वी जाणून घ्या…..

फिल्ड मार्शल सॅम माणेकशॉ यांच्या जीवनावर आधारित आणि विकी कौशल अभिनीत मेघना गुलजार दिग्दर्शित बहुप्रतिक्षित बायोपिक 'सॅम बहादूर' १ डिसेंबर रोजी प्रदर्शित झाला आहे. माणेकशॉ हे पहिले भारतीय सैन्य अधिकारी होते ज्यांना फील्ड मार्शल पदोन्नती मिळाली होती. (एक्स्प्रेस संग्रहित फोटो) सॅम होर्मुसजी फ्रामजी जमशेदजी माणेकशॉ(Sam Hormusji Framji Jamshedji Manekshaw), ज्यांना सॅम बहादूर (Sam Bahadur) म्हणूनही ओळखले जाते असे. त्यांची चार दशके आणि पाच युद्धांची प्रतिष्ठित लष्करी कारकीर्द होती, ज्याची सुरुवात दुसऱ्या महायुद्धात ब्रिटिश भारतीय सैन्यात सेवेपासून झाली. (एक्स्प्रेस संग्रहित फोटो) या फोटोमध्ये माणेकशॉ १५ जानेवारी१९७३ रोजी दिल्ली छावणी येथे आर्मी डे परेडमध्ये सलामी घेताना दिसत आहेत. फील्ड मार्शल भूतकाळातील ६१ घोडदळांची एक तुकडी म्हणून आपल्या बॅटनसह सलामी देत आहे.. (एक्स्प्रेस संग्रहित फोटो १९६९ मध्ये ते भारतीय लष्कराच्या ८ व्या चीफ ऑफ स्टाफच्या पदावर गेले. त्यांच्या नेतृत्वाखाली, भारतीय सैन्याने१९७१च्या भारत-पाकिस्तान युद्धादरम्यान पाकिस्तानविरुद्ध यशस्वी मोहिमा राबवल्या, परिणामी डिसेंबर १९७१ मध्ये बांगलादेश मुक्त झाला. (एक्स्प्रेस संग्रहित फोटो) या फोटोमध्ये पंतप्रधान इंदिरा गांधी २४ ऑक्टोबर १९७१ रोजी नवी दिल्ली येथील दिल्ली विमानतळावरून रवाना होण्यापूर्वी लष्कर, नौदल आणि हवाई दलाच्या तीन प्रमुखांसोबत दिसत आहेत. (एक्स्प्रेस संग्रहित फोटो) माणेकशॉ यांचा जन्म अमृतसरमधील पारशी कुटुंबात झाला. त्याचे पालक गुजरातच्या किनार्यावरील वलसाड या छोट्याशा गावातून पंजाबमध्ये स्थलांतरित झाले. (एक्स्प्रेस संग्रहित फोटो) ४ फेब्रुवारी १९३४ रोजी सॅम माणेकशॉ इंडियन मिलिटरी अकादमीमधून पदवीधर झाले आणि ब्रिटीश इंडियन आर्मी (जे नंतर स्वातंत्र्यानंतर भारतीय सैन्य बनले) मध्ये सेकंड लेफ्टनंट म्हणून नियुक्त झाले. (एक्स्प्रेस संग्रहित फोटो) फोटोमध्ये फील्ड मार्शल सॅम माणेकशॉ १५ जानेवारी, १९७३ रोजी नवी दिल्लीतील लष्करप्रमुखांचे कार्यालय त्यांच्याकडे सोपवल्यानंतर जनरल गोपाल गुरनाथ बेवूर यांना त्यांच्या खुर्चीकडे घेऊन जाताना दिसत आहेत. (एक्स्प्रेस संग्रहित फोटो) माणेकशॉ यांच्या लष्करी कारकिर्दीत ब्रिटिश काळ आणि दुसरे महायुद्ध तसेच १९४७ मध्ये भारताच्या स्वातंत्र्यानंतर पाकिस्तान आणि चीनसोबत झालेल्या तीन युद्धांचा समावेश होता. त्यांनी अनेक रेजिमेंटल, कर्मचारी आणि कमांड असाइनमेंट देखील सांभाळल्या. (एक्स्प्रेस संग्रहित फोटो) फोटोमध्ये माणेकशॉ चंदीगडमध्ये पंजाबचे तत्कालीन राज्यपाल शंकर दयाळ शर्मा यांच्यासोबत दिसत आहेत (एक्स्प्रेस संग्रहित फोटो) १९४७ मध्ये फाळणीच्या आव्हानांना तोंड देताना, माणेकशॉ यांनी नियोजन आणि प्रशासनात आपले कौशल्य दाखवले. त्यानंतर, त्यांनी १९४७-४८ मध्ये जम्मू आणि काश्मीरमधील ऑपरेशन्स दरम्यान वापरण्यासाठी आपले युद्ध कौशल्य वापरले. ( (एक्स्प्रेस संग्रहित फोटो) २४ फेब्रुवारी२००७ च्या या फाईल फोटोमध्ये, तत्कालीन राष्ट्रपती, एपीजे अब्दुल कलाम, वेलिंग्टनमधील लष्करी रुग्णालयात फील्ड मार्शल सॅम माणेकशॉ यांना अभिवादन करताना. (एक्स्प्रेस संग्रहित फोटो) सॅम माणेकशॉ यांचे २००८ मध्ये वयाच्या ९४ व्या वर्षी निधन झाले. (एक्स्प्रेस संग्रहण छायाचित्र)