National Handloom Day: जाणून घ्या हाताने विणल्या जाणाऱ्या ‘या’ आठ खास भारतीय साड्यांची परंपरा

भारताचा संपन्न वस्त्रोद्योग वारसा आणि कुशल कारागीरांचा सन्मान करण्यासाठी दरवर्षी ७ ऑगस्ट रोजी राष्ट्रीय हातमाग दिन साजरा केला जातो. १९०५ मधील स्वदेशी चळवळीपासून हातमाग हे केवळ वस्त्रनिर्मितीचं नव्हे, तर राष्ट्रीय अभिमान आणि सांस्कृतिक ओळखीचं प्रतीक बनले. शाही रेशमापासून ते शाश्वत कापसापर्यंत, भारतीय हातमाग हे परंपरा, कला आणि संस्कृतीच्या समृद्ध कहाण्या विणत राहतात. देशभरातील विविध पारंपरिक हातमागांचे जतन आणि प्रोत्साहन हे आपलं कर्तव्य आहे. (स्रोत: विकिमीडिया कॉमन्स) कांजीवरम (तामिळनाडू)"रेशीमची राणी" म्हणून ओळखली जाणारी कांजीवरम साडी ही तामिळनाडूची खास ओळख आहे. ठळक रंग आणि समृद्ध रेशीम वापरामुळे ही साडी दक्षिण भारतात विशेषतः वधू आणि सणांसाठी आवर्जून नेसली जाते. (स्रोत: विकिमीडिया कॉमन्स) बनारसी (उत्तर प्रदेश)मुघल शैलीने प्रेरित नाजूक जरीकाम आणि भरजरी नक्षीमुळे बनारसी रेशमी साडी खास ओळखली जाते. वाराणसी येथे विणली जाणारी ही साडी पैसली, फुलांच्या नक्षी आणि जाळीदार कामासाठी प्रसिद्ध असून, ती भव्य समारंभांसाठी अत्यंत लोकप्रिय आहे. (स्रोत: विकिमीडिया कॉमन्स) चंदेरी (मध्य प्रदेश)पारंपरिक बुट्ट्यांनी सजलेली, हलकी आणि थोडीशी पारदर्शक पोत असलेली चंदेरी साडी ही मध्य प्रदेशातील खास ओळख आहे. तिचं सौंदर्य आणि सहजतेने माळता येणारी रचना यामुळे ती औपचारिक तसेच कॅज्युअल प्रसंगांसाठी एक आकर्षक पर्याय ठरते. (स्रोत: विकिमीडिया कॉमन्स) पोचमपल्ली इकत (तेलंगणा)इकॅट रेझिस्ट-डाई तंत्रातून तयार होणाऱ्या सममित नमुन्यांसाठी प्रसिद्ध असलेली पोचमपल्ली साडी ही तेलंगणाची खास ओळख आहे. जीआय-टॅग प्राप्त असलेले हे विणकाम अचूक डिझाइन आणि कारागिरीचं प्रतीक मानलं जातं. (स्रोत: विकिमीडिया कॉमन्स) पटोला (गुजरात)डबल इकत तंत्राने तयार होणाऱ्या, नेमकेपणा आणि रंगसंपत्तीने नटलेल्या भौमितिक नक्षींसाठी पटोला साडी ओळखली जाते. एकेकाळी राजघराण्यांच्या खास पसंतीची असलेली ही साडी आज जागतिक स्तरावर संग्रहणीय वस्तू मानली जाते. (स्रोत: विकिमीडिया कॉमन्स) बलुचरी (पश्चिम बंगाल)पल्लूवर नक्षीदार पौराणिक दृश्यांची कथाकथन शैली दाखवणारी बलुचरी साडी ही पश्चिम बंगालच्या समृद्ध कलाकौशल्याची प्रतीक आहे. "परिधान करता येणारी महाकाव्ये" अशी ओळख असलेल्या या साड्या त्यांच्या सांस्कृतिक आणि कलात्मक मूल्यांसाठी प्रसिद्ध आहेत. (स्रोत: विकिमीडिया कॉमन्स) मुगा रेशीम (आसाम)नैसर्गिक सोनेरी चमक आणि अपवादात्मक टिकाऊपणासाठी प्रसिद्ध असलेला मुगा रेशीम हा फक्त आसाममध्येच आढळतो. वंशपरंपरागतपणे तयार केली जाणारी मुगा साडी ही दुर्मीळ, दीर्घायुषी आणि आसामी संस्कृतीचं अनमोल प्रतीक आहे. (स्रोत: विकिमीडिया कॉमन्स) इल्कल (कर्नाटक)कापूस आणि रेशमाच्या मिश्रणातून विणल्या जाणाऱ्या इल्कल साड्या त्यांच्या खास टोपे टेनी विणकाम तंत्र आणि ठळक रंगांच्या पारंपरिक सीमेकरिता प्रसिद्ध आहेत. लालसर किनारी आणि आरामदायक पोतामुळे या साड्या रोजच्या वापरासाठी तसेच सणावारासाठी आदर्श ठरतात. (स्रोत: विकिमीडिया कॉमन्स)