C P Radhakrishnan vs B Sudershan Reddy: इंडिया आघाडीने उपराष्ट्रपती पदाच्या निवडणुकीसाठी सर्वोच्च न्यायालयाचे निवृत्त न्यायमूर्ती बी. सुदर्शन रेड्डी यांना उमेदवारी दिल्याचे जाहीर केले. इंडिया आघाडीने असे करताना तेलुगू भाषिक राज्यांमधील तेलुगू देसम पार्टीला चकवण्याचा प्रयत्न केला; मात्र त्याचा फारसा उपयोग होईल, असे दिसत नाही. याचे कारण म्हणजे तेलंगणा आणि आंध्र प्रदेशातील कोणतीही प्रादेशिक पक्ष विरोधकांच्या उमेदवाराला पाठिंबा देण्यास तयार नसल्याचे दिसून येत आहे. वाय. एस. जगनमोहन रेड्डी यांच्या नेतृत्वाखालील वायएसआर काँग्रेस पक्षाने सोमवारी एनडीएचे उमेदवार सी. पी. राधाकृष्णन यांना पाठिंबा जाहीर केला. तसेच त्यांनी पाठिंब्याचा निर्णय बदलणार नसल्याचेही स्पष्ट केले. “उमेदवार संयुक्त आंध्र प्रदेशातील आहे. त्यामुळे आम्ही पक्ष बदलणार नाही. आम्ही आमच्या निर्णयावर ठाम राहू. उपराष्ट्रपती हा संपूर्ण देशासाठी आहे; केवळ आंध्र प्रदेशासाठी नाही”, असे वायएसआरसीपीच्या एका वरिष्ठ नेत्याने दी इंडियन एक्स्प्रेसला नाव न सांगण्याच्या अटीवर सांगितले. वायएसआरसीपीचे तिरुपतीचे खासदार मड्डिला गुरुमूर्ती यांनी दी इंडियन एक्स्प्रेसला सांगितले की, संरक्षणमंत्री राजनाथ सिंह यांनी जगन यांना समर्थन मागण्यासाठी फोन केला. त्यानंतर पक्षाने राधाकृष्णन यांना पाठिंबा देण्याचा निर्णय घेतला.

उपाध्यक्षपदाच्या निवडणुकीत विरोधकांची रणनीती तेलुगू राज्यांमध्ये फोल ठरण्याची शक्यता आहे. विरोधकांनी माजी न्यायमूर्ती बी. सुदर्शन रेड्डी यांना उमेदवार जाहीर करून आंध्र प्रदेश-तेलंगणातील प्रादेशिक पक्षांना आकर्षित करण्याचा प्रयत्न केला; मात्र प्रत्यक्षात परिस्थिती याउलट दिसत आहे.

वायएसआरसीपीचा एनडीएला पाठिंबा आणि टीडीपीची भूमिका

आंध्र प्रदेशचे मुख्यमंत्री वाय. एस. जगनमोहन रेड्डी यांच्या वायएसआर काँग्रेस पक्षाने आधीच एनडीएच्या उमेदवाराला पाठिंबा जाहीर केला आहे. संसदेत वायएसआरसीपीचे ११ खासदार (लोकसभेत ४ आणि राज्यसभेत ७) असून, त्यांचा पाठिंबा एनडीएसाठी महत्त्वाचा आहे. जगन मोहन रेड्डी यांचे दिल्लीवरील अवलंबित्व आणि केंद्रासोबत सलोखा राखण्याची रणनीती लक्षात घेतली, तर त्यांचा हा पाठिंबा निश्चित होताच.
आंध्र प्रदेशचे माजी मुख्यमंत्री चंद्राबाबू नायडू यांचा तेलुगू देसम पक्ष एनडीएचा भाग आहे. लोकसभा निवडणुकीत भाजपा-जनसेना युतीसोबत लढलेल्या टीडीपीकडे १६ खासदार आहेत. साहजिकच उपाध्यक्षपदाच्या निवडणुकीत टीडीपी एनडीएसोबत राहणार यामध्ये शंका नाही. टीडीपीच्या एका शिष्टमंडळाने राधाकृष्णन यांची भेट घेतल्याचा फोटोदेखील शेअर केला.

हेही वाचा

तेलंगणातही एनडीएला साथ

तेलंगणातील सत्ताधारी पक्ष भारत राष्ट्र समितीसुद्धा इंडिया आघाडीच्या उमेदवाराला साथ देईल, असे चित्र दिसत नाही. केंद्राशी असलेल्या त्यांच्या संबंधांमुळे आणि राज्यातील राजकीय समीकरणांमुळे ते विरोधकांपासून दूर राहण्याची शक्यता आहे. अशा वेळी विरोधकांचा तेलंगणातील मार्ग खडतर ठरू शकतो. महत्त्वाची बाब म्हणजे माजी न्यायमूर्ती बी. सुदर्शन रेड्डी हे मूळचे तेलंगणाचे आहेत. राजकीय समीकरणांनुसार रेड्डी यांना झुकते माप नसले तरी अद्याप बीआरएसने त्यांची भूमिका स्पष्ट केलेली नाही. बीआरएस पक्षाचे खासदार दासोजू श्रवण यांनी सांगितले की, पक्षप्रमुख के. चंद्रशेखर राव हे योग्य वेळी निर्णय घेतील. या पार्श्वूभूमीवर, “रेड्डी हे काँग्रेसचे उमेदवार आहेत. काँग्रेस हा आमचा मुख्य प्रतिस्पर्धी असून, तो राज्याच्या हिताविरुद्ध काम करत आहे. त्यामुळे आम्ही विरोधकांच्या उमेदवाराला पाठिंबा देण्याची शक्यता कमी आहे”, असे पक्षातील एका सूत्राने सांगितले. बीआरएसकडे लोकसभेत एकही खासदार नसला तरी राज्यसभेत चार खासदार आहेत.

संख्याबळानुसार एनडीए विरोधकांपेक्षा आघाडीवर आहे. त्यात वायएसआरसीपी आणि टीडीपीचा पाठिंबा मिळाल्याने एनडीएची बाजू आणखी मजबूत झाली आहे. अशा परिस्थितीत विरोधकांचा उमेदवार पराभवाच्या उंबरठ्यावर आहे की काय, अशी चर्चा होत आहे. रेड्डी हे आंध्र आणि तेलंगणातील वर्चस्व असलेले उमेदवार ठरतील, असा विरोधकांचा अंदाज असावा. मात्र, दोन्ही महत्त्वाच्या पक्षांचा पाठिंबा एनडीएला मिळाल्यामुळे विरोधकांचे तेलुगू कार्ड फसल्याचे दिसत आहे.

हेही वाचा

एनडीएला पाठिंबा देण्यामागची कारणे

  • आंध्र प्रदेशला केंद्राकडून मिळणारा निधी, विशेष पॅकेज आणि प्रकल्पांसाठीची मदत
  • एनडीएकडे आधीच बहुमत आहे. त्यामुळे विरोध पत्करून फायदा नाही.
  • सीबीआय आणि ईडी प्रकरणं आणि चौकशांच्या बाबतीत वायएसआरसीपी पक्षाला ताण नको
  • टीडीपीने भाजपा-जनसेना युती केल्याने एनडीएला पाठिंबा देणे महत्त्वाचे
  • विरोधकांच्या उमेदवाराला पाठिंबा देऊन, बीआरएसचा राजकीय फायदा नाही.

२०२६ च्या आगामी निवडणुकांच्या अनुषंगाने पाहता, आंध्र प्रदेश आणि तेलंगणातील राजकारणात भाजपाचा पाय तेवढा मजबूत नाही. मात्र, वायएसआरसीपी आणि टीडीपी पक्ष केंद्र सरकारसोबत राहिल्यास भाजपाला भविष्यात मोठा आधार मिळू शकतो.