नागपूरचे नाव कसे पडले? या शहराच्या नावामागे काय आहे कारण? जाणून घ्या रंजक माहिती

सुरुवातीच्या वसाहती आणि प्राचीन उत्पत्ती

नागपूरचा इतिहास प्राचीन काळापासून सुरू होतो, मानवी वसाहतींचे पुरावे इ.स. पू. ८ व्या शतकापासून आहेत. हा प्रदेश एकेकाळी विशाल मौर्य आणि सातवाहन साम्राज्यांचा भाग होता, ज्यामुळे त्यांच्या सांस्कृतिक आणि स्थापत्य प्रभावाचे काही अंश मागे राहिले आहेत.

देवगिरीचा उदय

१४ व्या शतकात, गोंड राज्याच्या राजवटीत नागपूरमध्ये लक्षणीय वाढ झाली. गोंड लोकांनी देवगिरी, सध्याचे नागपूर येथे त्यांची राजधानी स्थापन केली आणि एक समृद्ध, सांस्कृतिक आणि आर्थिक परिदृश्य निर्माण केले.

नागभूमी ते नागपूर

“नागपूर” हे नाव शहरातून वाहणाऱ्या नाग नदीमुळे पडले आहे. शहराच्या भूभागातून वाहणारा नाग नदीचा सर्परूप प्रवाह या प्राचीन संबंधाचा पुरावा आहे. तसेच हे नाव “नागभूमी”वरून पडले असावे, असेही मानले जाते; ज्याचा अर्थ “सापांची भूमी” असा होतो.

भारताचे भौगोलिक केंद्र नागपूर

नागपूरबद्दल एक मनोरंजक भौगोलिक तथ्य, म्हणजे ते भारताच्या अगदी मध्यभागी आहे. या अद्वितीय स्थानामुळे त्याला “झिरो माईल सिटी” असे टोपणनाव मिळाले आहे आणि प्रवासी व नकाशाकारांसाठी ते ऐतिहासिक महत्त्वाचे आहे. शून्य मैलाचा दगड म्हणजे “झिरो माइलस्टोन” असलेले ठिकाण नागपूरमध्ये स्थित आहे, येथून भारतातील अंतर मोजले जाते. सर्व प्रमुख महामार्ग आणि रेल्वे नागपूरमधून जातात.

भारताच्या स्वातंत्र्य चळवळीत नागपूरची भूमिका

भारताच्या स्वातंत्र्यलढ्यात नागपूरने महत्त्वाची भूमिका बजावली आहे. ‘असहकार चळवळ’ आणि ‘भारत छोडो चळवळ’ यांसारख्या प्रतिष्ठित घटनांचे साक्षीदार असलेले हे शहर सामाजिक आणि राजकीय उपक्रमांचे केंद्र होते.

नागपूरचे स्थापत्य वैभव

या शहरात प्राचीन आणि समकालीन वास्तूंचे मिश्रण असलेले स्थापत्य चमत्कारांचा खजिना आहे. भव्य दीक्षाभूमी स्तूपापासून ते मोहक फुटाळा तलावापर्यंत, प्रत्येक स्थळ शहराच्या ऐतिहासिक कहाण्या सांगत आहे.

संत्र्यांचे शहराचा वारसा

हे शहर संत्र्यांच्या लागवडीसाठी प्रसिद्ध आहे आणि “संत्रा शहर” म्हणून प्रसिद्ध आहे. नागपूरचा सांस्कृतिक वारसा आणि संत्र्यावरील प्रेम दूरदूरच्या पर्यटकांना आकर्षित करत आहे.