सॅम पित्रोदा यांनी इंडियन ओव्हरसीज काँग्रेसच्या अध्यक्षपदाचा राजीनामा दिला आहे. पित्रोदा अनेकदा आपल्या वक्तव्यांमुळे चर्चेत असतात. गेल्या काही काळापासून ते सातत्याने अशी विधाने करीत आहेत, ज्यामुळे काँग्रेस पक्षाची मोठी कोंडी होत आहे. पुन्हा एकदा सॅम पित्रोदा यांनी वादग्रस्त विधान करून पक्षाला अडचणीत आणले आहे. एका मुलाखतीदरम्यान सॅम पित्रोदा यांनी भारतातील विविधतेबद्दल बोलताना सांगितले की, भारताच्या पूर्वेला राहणारे लोक चिनी लोकांसारखे दिसतात, तर दक्षिणेत राहणारे लोक आफ्रिकनसारखे दिसतात. तर पश्चिम भारतातील लोक अरबांसारखे दिसतात आणि उत्तर भारतीय गोरे असल्यामुळे कदाचित ते गोरे दिसतात. निवडणुकीच्या काळात पित्रोदा यांनी केलेले हे विधान आता काँग्रेसच्या गळ्यातला काटा बनले आहे. आपल्या विधानांनी काँग्रेसला अडचणीत आणणारे सॅम पित्रोदा कोण आहेत ते जाणून घेऊ यात.
सॅम पित्रोदा यांचे पूर्ण नाव सत्यनारायण गंगाराम पित्रोदा
सॅम पित्रोदा यांचे पूर्ण नाव सत्यनारायण गंगाराम पित्रोदा आहे. त्यांचा जन्म टिटलागड, ओडिशा येथे एका गुजराती सुतार कुटुंबात झाला. पित्रोदा यांनी गुजरातमधील वल्लभ विद्यानगर येथून सुरुवातीचे शिक्षण पूर्ण केले. याबरोबरच त्यांनी वडोदराच्या महाराजा सयाजीराव विद्यापीठातून भौतिकशास्त्र आणि इलेक्ट्रॉनिक्समध्ये पदव्युत्तर शिक्षण घेतले. यानंतर ते १९६४ मध्ये अमेरिकेला गेले आणि तेथून त्यांनी इलेक्ट्रिकल इंजिनीअरिंगमध्ये मास्टर केले. त्यानंतर त्यांनी १९६५ पासून दूरसंचार क्षेत्रात नशीब आजमावले. १९८१ मध्ये पित्रोदा पुन्हा भारतात परतले.
हेही वाचाः आणीबाणी, बॉम्बस्फोट आणि तुरुंगातून लढवलेली निवडणूक; जॉर्ज फर्नांडिस कसे जिंकले?
पित्रोदा यांना भारतातील माहिती क्रांतीचे जनक मानले जाते
भारतात आल्यानंतर पित्रोदा यांनी देशातील दूरसंचार यंत्रणा आधुनिक करण्याचा विचार केला आणि त्याची सुरुवात केली. त्यांना भारतातील माहिती क्रांतीचे जनक मानले जाते. वर्ष १९८४ मध्ये तत्कालीन पंतप्रधान राजीव गांधी यांच्या निमंत्रणावरून त्यांनी दूरसंचार क्षेत्रातील संशोधन आणि विकासासाठी C-DOT म्हणजेच ‘सेंटर फॉर डेव्हलपमेंट ऑफ टेलिमॅटिक्स’ची स्थापना केली. पित्रोदा यांच्या कर्तृत्वाने राजीव गांधी खूपच प्रभावित झाले होते. त्यानंतर त्यांनी पित्रोदा यांना देशी आणि विदेशी दूरसंचार धोरणावर काम करण्यास सांगितले.
राजीव गांधींनी पित्रोदा यांची सल्लागार म्हणून नियुक्ती केली
पित्रोदा हे इंदिरा गांधी यांच्याशी तंत्रज्ञान डिजिटायझेशनच्या गरजेबद्दल बोलले. पित्रोदा यांच्यावर इंदिरा गांधींचा खूप प्रभाव होता. अशा रीतीने सॅम पित्रोदा यांची गांधी कुटुंब आणि काँग्रेसशी जवळीक वाढली आणि हा ट्रेंड अजूनही सुरू आहे. अमेरिकन नागरिकत्व मिळाल्यानंतरही पित्रोदा इंदिरा गांधींच्या निमंत्रणावरून भारतात आले आणि त्यांनी येथील नागरिकत्व घेतले. इंदिरा गांधींच्या निधनानंतर राजीव गांधींनी पित्रोदा यांची त्यांच्या सरकारमध्ये सल्लागार म्हणून नियुक्ती केली. या सरकारमध्ये त्यांनी दूरसंचार, पाणी, साक्षरता, लसीकरण, दुग्धोत्पादन आणि तेलबियांशी संबंधित सहा तंत्रज्ञान मोहिमांचे नेतृत्व केले. सॅम पित्रोदा २००५ ते २००९ या काळात भारतीय ज्ञान आयोगाचे अध्यक्ष होते. ते भारतीय दूरसंचार आयोगाचे संस्थापक आणि अध्यक्षही होते.
हेही वाचाः नोंदणी केलेली नसल्यास विवाह अवैध ठरतो का?
यूपीए सरकारमध्ये पंतप्रधान मनमोहन सिंग यांचे सल्लागार झाले
राजीव गांधींच्या हत्येनंतर सॅम पित्रोदा पुन्हा अमेरिकेत गेले आणि त्यांनी पुन्हा एकदा शिकागोमध्ये आपले काम सुरू केले. या काळात त्यांनी अनेक कंपन्या सुरू केल्या. १९९५ मध्ये त्यांना इंटरनॅशनल टेलिकम्युनिकेशन युनियन वर्ल्डटेल इनिशिएटिव्हचे अध्यक्ष बनवण्यात आले. २००४ मध्ये जेव्हा देशात काँग्रेसचे सरकार स्थापन झाले, तेव्हा तत्कालीन पंतप्रधान मनमोहन यांनी सॅम पित्रोदा यांना भारतात परत बोलावून राष्ट्रीय ज्ञान आयोगाचे अध्यक्ष केले. २००९ मध्ये यूपीए सरकारच्या काळात पित्रोदा यांची पंतप्रधान मनमोहन सिंग यांचे सल्लागार म्हणून नियुक्ती करण्यात आली होती.
सॅम पित्रोदा हे गांधी घराण्याच्या जवळचे मानले जातात
सॅम पित्रोदा हे गांधी कुटुंबाचे अत्यंत जवळचे मानले जातात. राजीव गांधींमुळेच पित्रोदा राजकारणात आले. इंदिरा गांधी आणि राजीव गांधी यांच्यानंतर त्यांचे राहुल गांधींबरोबरचे नातेही खूप खास होते. पित्रोदा यांनाही राहुल गांधींचे राजकीय गुरू मानले जाते. यामुळेच भाजपाने पित्रोदा यांची राहुलचे काका म्हणत टिंगल केली आहे. २०१७ मध्ये पित्रोदा यांची इंडियन ओव्हरसीज काँग्रेसचे अध्यक्ष म्हणून नियुक्ती करण्यात आली.
सॅम पित्रोदा हे त्यांच्या वक्तव्यामुळे चर्चेत राहिले
त्यांच्या या वक्तव्यामुळे निर्माण झालेल्या गदारोळानंतर सॅम पित्रोदा यांनी इंडियन ओव्हरसीज काँग्रेसच्या अध्यक्षपदाचा राजीनामा दिला आहे. निवडणुकीच्या काळात पित्रोदा यांनी केलेल्या वक्तव्यामुळे काँग्रेस अडचणीत आली आहे. त्याचवेळी विरोधकांना काँग्रेसवर हल्लाबोल करण्याची आणखी एक संधी देण्यात आली. याआधीही पित्रोदा यांनी अनेकदा अशी विधाने केली आहेत, ज्यामुळे ते चर्चेत राहिले.
गेल्या वर्षी २०२३ मध्ये ते म्हणाले होते की, मंदिराच्या उभारणीने देशातील बेरोजगारी, आरोग्य आणि शिक्षण यांसारख्या समस्या सुटणार नाहीत. मंदिराच्या उभारणीतून कोणालाही रोजगार मिळणार नाही, असे ते म्हणाले होते. नुकतेच एका मुलाखतीदरम्यान त्यांनी भारताचे वैविध्यपूर्ण देश म्हणून वर्णन केले आणि सांगितले की, भारताच्या पूर्वेला राहणारे लोक चिनी लोकांसारखे दिसतात. पाश्चिमात्य लोकांना अरब आवडतात. उत्तरेकडील लोक गोरे दिसतात आणि दक्षिणेकडील लोक आफ्रिकनसारखे दिसतात. यापूर्वी पित्रोदा म्हणाले होते की, अमेरिकेत वारसा कर आकारला जातो. म्हणजेच एखाद्या व्यक्तीच्या मृत्यूनंतर त्याच्या मालमत्तेचा काही भाग त्याच्या नातेवाईकांना दिला जातो, तर मोठा हिस्सा सरकारकडे असतो. २०१९ च्या लोकसभा निवडणुकीदरम्यान भाजपाने काँग्रेसवर हल्ला चढवताना १९८४ च्या शीख दंगली तत्कालीन पंतप्रधान राजीव गांधी यांच्या सांगण्यावरून झाल्याचं म्हटलं होतं. याला उत्तर देताना पित्रोदा म्हणाले होते की, १९८४ मध्ये जे काही झाले ते झाले. भाजपावर निशाणा साधत ते म्हणाले की, गेल्या पाच वर्षांत पंतप्रधानांनी काय केले यावर बोला. याशिवाय सॅम पित्रोदा यांनीही अनेकदा असे केले होते, ज्याने काँग्रेसला बरबाद केले होते. या विधानांचे भांडवल करण्यात भाजपाने कोणतीही कसर सोडली नव्हती, आता पुन्हा एकदा त्यांनी आपल्या वक्तव्याने पक्षाला अडचणीत आणले आहे.