Photos : सॅनिटरी पॅड्समुळे महिलांमध्ये वाढतोय कॅन्सरचा धोका? संशोधनातून समोर आली धक्कादायक बातमी

महिला वर्गाकडून मोठ्या प्रमाणावर वापरल्या जाणार्या सॅनिटरी नॅपकिन्सबाबत एका अभ्यासात महत्त्वाचे खुलासे झाले आहेत. भारतात मोठ्या प्रमाणावर उपलब्ध असलेल्या सॅनिटरी पॅडमध्ये कर्करोगाला कारणीभूत ठरणारी रसायने आढळून आल्याचे एका नवीन अभ्यासात सांगण्यात आले आहे. भारतातील चारपैकी जवळपास तीन किशोरवयीन महिला सॅनिटरी नॅपकिन्स वापरतात. या पार्श्वभूमीवर ही एक अतिशय चिंताजनक बाब आहे. पर्यावरण एनजीओ टॉक्सिक्स लिंकचे कार्यक्रम समन्वयक आणि अन्वेषक डॉ अमित म्हणाले की, अगदी सहज उपलब्ध असलेल्या सॅनिटरी उत्पादनांमध्ये इतकी हानिकारक रसायने सापडणे धक्कादायक आहे. यामध्ये कार्सिनोजेन, रिप्रॉडक्टिव्ह टॉक्सिन्स, एंडोक्राइन डिसरप्टर्स आणि एलर्जन सारख्या विषारी रसायनांचा समावेश आहे. एनजीओने केलेल्या या अभ्यासात भारतभर उपलब्ध असलेल्या दहा ब्रँडच्या पॅड्सची चाचणी करण्यात आली. या सर्व नमुन्यांमध्ये थॅलेट्स आणि अस्थिर सेंद्रिय संयुगे आढळून आले. या दोन्ही प्रदूषक रसायनांमध्ये कर्करोगाच्या पेशी निर्माण करण्याची क्षमता असते. टॉक्सिक्स लिंकला असे आढळून आले की विश्लेषित केलेल्या काही पॅडमध्ये त्यांची एकाग्रता युरोपियन नियमन मानकांपेक्षा तीनपट जास्त आहे. या प्रकरणात सर्वात चिंतेची बाब म्हणजे सॅनिटरी पॅड्सद्वारे हानिकारक रसायने शरीराद्वारे शोषली जाण्याची शक्यता खूप जास्त आहे. टॉक्सिक्स लिंकच्या कार्यक्रम समन्वयक, डॉ आकांक्षा मेहरोत्रा म्हणाल्या की योनी, श्लेष्मल त्वचेच्या रूपात योनी सामान्य त्वचेच्या तुलनेत जास्त रसायने स्राव आणि शोषू शकते. संरक्षणासाठी स्वच्छ आणि सुरक्षित मार्गांचा अवलंब करण्याऐवजी, भारतीय महिलांना सॅनिटरी पॅड वापरण्यास सांगितले जात आहे. मात्र या सॅनिटरी पॅड्समध्ये असणाऱ्या कार्सिनोजेन्ससह या हानिकारक रसायनांचा समावेशामुळे महिलांच्या विश्वासाला मोठा धक्का बसला आहे. युरोपीय देशांमध्ये याबाबत अतिशय कडक नियम आहेत. मात्र सॅनिटरी पॅडची रचना, निर्मिती आणि वापर याबाबत भारतात कठोर मानक नाहीत. तथापि, हे पॅड्स बीआयएस मानकांच्या अधीन असले तरी, या रसायनांवर कोणतेही विशिष्ट प्रिस्क्रिप्शन नाही. ताज्या राष्ट्रीय कौटुंबिक आरोग्य सर्वेक्षणात असे दिसून आले आहे की १५-२४ वयोगटातील सुमारे ६४ टक्के महिला सॅनिटरी पॅड वापरतात. अधिक श्रीमंत सोसायट्यांमध्ये पॅडचा वापर जास्त असल्याचा अंदाज आहे. दरम्यान, २०२१ मध्ये भारतीय सॅनिटरी पॅड्सची बाजारपेठ ६१८.४ दशलक्ष डॉलर मूल्यापर्यंत पोहोचली. आयएमएआरसी ग्रुपच्या मते, ही बाजारपेठ २०२७ पर्यंत १.२ बिलियन डॉलरपर्यंत पोहोचण्याची अपेक्षा आहे. सर्व फोटो : Freepik