Ganesh Chaturthi: सिद्धिविनायक, दगडूशेठसह ‘ही’ आहेत भारतातील ११ प्रसिद्ध गणेश मंदिरे; या गणेशोत्सवात नक्की भेट द्या

भारतात आज सगळीकडे गणेश चतुर्थी साजरी केली जातेय. प्रत्येक राज्यात गणपतीची विविध प्राचीन आणि भव्य मंदिरे आहेत, जी भक्तांच्या विशेष श्रद्धेचे केंद्र आहेत. चला जाणून घेऊया भारतातील ११ प्रमुख गणेश मंदिरांबद्दल, जिथे दरवर्षी हजारो आणि लाखो भाविक भेट देण्यासाठी येतात. (पीटीआय फोटो) सिद्धिविनायक मंदिर, मुंबई हे गणेश मंदिर मुंबई, महाराष्ट्र येथे असून गणेशभक्तांमध्ये सर्वात प्रसिद्ध आहे. या मंदिराची स्थापना १८०१ मध्ये झाली असून येथे दररोज हजारो भाविक दर्शनासाठी येतात. बॉलीवूडपासून ते राजकीय जगतातील दिग्गज मंडळीही येथे आवर्जून येतात. (छायाचित्र स्रोत: siddhivinayak.org) दगडूशेठ हलवाई मंदिर, पुणे पुण्यातील दगडूशेठ हलवाई गणपती मंदिर हे महाराष्ट्रातील दुसरे मोठे गणेश मंदिर आहे. या मंदिराचा इतिहास १३० वर्षे जुना असून दरवर्षी गणेश उत्सवानिमित्त येथे भव्य उत्सवाचे आयोजन केले जाते. इथेही दरवर्षी दहा दिवसांच्या गणेशोत्सवात सेलिब्रिटी आणि मुख्यमंत्री सहभागी होतात. (छायाचित्र स्रोत: dagdushethganpati.com) रणथंबोर गणेश मंदिर, राजस्थान राजस्थानच्या सवाई माधोपूर जिल्ह्यात रणथंबोर किल्ल्यातील हे एक प्राचीन मंदिर आहे. हे जगातील एकमेव मंदिर आहे, जेथे श्रीगणेश आपल्या संपूर्ण कुटुंबासह उपस्थित आहेत. येथे त्रिनेत्र गणेशाच्या रूपात गणेशाची पूजा केली जाते. आपल्या मनोकामना पूर्ण होण्यासाठी भाविक येथे पत्रे लिहितात. (छायाचित्र स्रोत: ranthambhorenationalpark.in) खजराना गणेश मंदिर, इंदूर इंदूर, मध्य प्रदेश येथे स्थित, हे मंदिर खूप लोकप्रिय आहे आणि मराठा शासक अहिल्याबाई होळकर यांनी बांधले होते. मंदिरात गणेशाची मोठी मूर्ती आहे, ती पाहण्यासाठी भक्त दूरवरून येतात. येथे भाविक आपल्या समस्यांवर उपाय शोधण्यासाठी येतात. (छायाचित्र स्रोत: shreeganeshkhajrana.com) चिंतामण गणेश मंदिर, उज्जैनमध्य प्रदेशातील उज्जैन येथे असलेले चिंतामण गणेश मंदिर हे भगवान गणेशाच्या चिंतामण रूपाला समर्पित आहे. फतेहाबाद रेल्वे मार्गावर क्षिप्रा नदीच्या पलीकडे हे मंदिर बांधले आहे. हे मंदिर खूप प्राचीन आहे आणि येथे भाविक आपल्या चिंता दूर करण्यासाठी परमेश्वराची प्रार्थना करतात. (छायाचित्र स्रोत: chintamanganesh.com) मोती डुंगरी गणेश मंदिर, जयपूर जयपूरमधील मोती डुंगरीच्या टेकडीवर वसलेले हे गणेश मंदिर उत्तर भारतातील प्रमुख तीर्थक्षेत्र आहे. हे १७६१ मध्ये सेठ जय राम पालीवाल यांच्या देखरेखीखाली बांधले गेले. हे मंदिर त्याच्या सुंदर वास्तुकला आणि भव्यतेसाठी ओळखले जाते. येथे दररोज हजारो भाविक दर्शनासाठी येतात. (छायाचित्र स्रोत: motidungri.com) डोडा गणपती मंदिर, बेंगळुरू बेंगळुरूच्या प्रसिद्ध मंदिरांपैकी एक डोडा गणपती मंदिर हे बेंगळुरू शहरातील दक्षिण बंगलोर भागात बसवानगुडी येथे आहे. येथील गणेशमूर्ती सुमारे १८ फूट लांब आणि १६ फूट रुंद आहे. त्याची खासियत म्हणजे काळ्या ग्रॅनाइटच्या एकाच खडकावर ही मूर्ती कोरण्यात आली आहे. (फोटो स्त्रोत: दोड्डा गणपती मंदिर/फेसबुक) उची पिल्लयार मंदिर, तिरुचिरापल्ली उची पिल्लयार मंदिर हे ७व्या शतकात बांधलेले हिंदू मंदिर आहे, जे भगवान गणेशाला समर्पित आहे. हे मंदिर त्रिची, तामिळनाडू, भारतातील रॉकफोर्ट हिलच्या माथ्यावर आहे. हे मंदिर त्याच्या विशेष वास्तुकला आणि उंचीसाठी प्रसिद्ध आहे आणि येथून शहराचे अद्भुत दृश्य दिसते. (फोटो स्त्रोत: उची पिल्लेर गणेश मंदिर/फेसबुक) कानिपकम विनायक मंदिर, चित्तूर आंध्र प्रदेशातील चित्तूर जिल्ह्यात असलेले हे मंदिर गणेशाला समर्पित आहे. त्याची स्थापना ११ व्या शतकात चोल राजा कुलोत्तुंगा चोल I याने केली होती. ते नंतर १३३६ मध्ये विजयनगर साम्राज्यात विस्तारले गेले. या मंदिराच्या मधोमध एक नदी वाहते आणि येथे एक अतिशय विशाल आणि अद्वितीय अशी गणपतीची मूर्ती आहे. (फोटो स्रोत: srikanipakdevasthanam.org) मनकुला विनयागर मंदिर, पुडुचेरीमनकुला विनयागर मंदिर हे भारतातील सर्वात प्राचीन मंदिरांपैकी एक मानले जाते. या मंदिराबद्दल प्रसिद्ध आहे की हे मंदिर फ्रेंच लोकांच्या आगमनापूर्वी १६६६ मध्ये बांधले गेले होते. या मंदिराशी निगडीत एक अनोखी कथा आहे. असे म्हणतात की पुद्दुचेरीमध्ये फ्रेंच राजवटीत या मंदिरावर आक्रमण करण्याचे अनेक प्रयत्न झाले आणि अनेकवेळा मंदिरातील गणपती मूर्तीचे समुद्रात विसर्जन करण्यात आले, परंतु प्रत्येक वेळी ती मूर्ती पुन्हा आपल्या जागेवर आली. (छायाचित्र स्रोत: manakulavinayagartemple.com) मधुर महागणपती मंदिर, केरळ भगवान गणेशाच्या प्राचीन मंदिरांपैकी एक म्हणजे मधुर महागणपती मंदिर. हे मंदिर केरळच्या कासारगोड जिल्ह्यात मधुर वहिनी नदीच्या काठावर वसलेले आहे. त्याचा इतिहास १० व्या शतकातील मानला जातो. सुरुवातीला येथे फक्त शंकराचे मंदिर होते, पण नंतर ते गणेशाचे मुख्य मंदिर बनले. (फोटो स्त्रोत: temple.dinamalar.com)