Photos: चर्चेतला वाघ – आपल्या क्षेत्राची ‘सम्राज्ञी’, दरारा ठेवणारी ताडोबातील कुवानी वाघीण

ताडोबात प्रवेश केला तर झरी प्रवेशद्वारातून समोर गेल्यावर हमखास ती दर्शन देते. बांबूच्या रांजीमागे 'कुवानी' वाघीण आपल्या बच्च्यांसह उभी असते, पण पर्यटकांना पाहूनही न पाहल्यासारखे करत ती तिथेच अंगावर कोवळे ऊन घेत आडवी होते. पहिल्यांदाच येणाऱ्या पर्यटकाला अंदाजही येणार नाही इतकी ती निसर्गाशी एकरुप होते. मध्येच तिचे बछडे तिच्या अंगाखांद्यावर खेळत असतात. झरीतील 'कुवानी' या क्षेत्रातील एक ज्येष्ठ, धैर्यशील वाघीण म्हणून ओळखली जाते. अंदाजे १५ ते १६ वर्षे वयाच्या या वाघिणीने आतापर्यंत चारवेळा बछड्यांना जन्म दिला आहे. ताडोबाच्या अनेक क्षेत्रात तिचे बछडे मोठे होऊन त्यांचा अधिवास निश्चित करत आहे. रानगव्याच्या शिकारीसारख्या अतिशय धाडसी शिकारीचे तिचे अनेक किस्से प्रसिद्ध आहेत. आपले क्षेत्र तिने गेल्या १५ वर्षापासून अबाधित ठेवले आहे आणि म्हणूनच ती या क्षेत्राची साम्राज्ञी आहे. मानसिक आणि शारीरिकदृष्ट्या ती थकली आहे, पण तिचा दरारा अजूनही कायम आहे. नवीन आलेल्या नर वाघाने 'कुवानी'च्या दोन बछड्यांचा बळी घेतला होता आणि तिच्या दुसऱ्या दोन बछड्यांवर त्याचा आघात झाला होता. म्हणूनच ती 'कुवानी'ला सोडत नव्हती. तो मानसिक आघात तिच्याही शरीरावर दिसत आहे. सर्व छायाचित्रे - मकरंद परदेशी (हेही पाहा : चर्चेतला वाघ - मंदिरात नतमस्तक होणारा वाघ कधी पाहिलाय का?)