Premium

अग्रलेख: निश्चलनीकरण २.०००

आर्थिक पैस नसलेली, पण नाटय़मयतेचा सोस असलेली मंडळी देशाचे महत्त्वाचे आर्थिक निर्णय सरसकट आणि धडाक्यात घेऊ लागली, की काय होऊ शकते याचा प्रत्यय दोन हजारांच्या नोटांसंबंधी रिझर्व्ह बँकेच्या – म्हणजे खरे तर सरकारच्याच – ताज्या निर्णयवजा निवेदनाने पुन्हा एकदा आला.

Public Interest Litigation has been filed in the Delhi High Court
( संग्रहित छायाचित्र)/ लोकसत्ता

सत्तेत असलेल्यांना प्रत्येक निर्णयाबद्दल कायदेमंडळ आणि जनतेला उत्तरदायी असावे लागते, हे मूलभूत तत्त्व नोटाबंदीच्या निर्णयप्रक्रियेत कधीही पाळले गेले नसल्याचा हा परिणाम..

या बातमीसह सर्व प्रीमियम कंटेंट वाचण्यासाठी साइन-इन करा

आर्थिक पैस नसलेली, पण नाटय़मयतेचा सोस असलेली मंडळी देशाचे महत्त्वाचे आर्थिक निर्णय सरसकट आणि धडाक्यात घेऊ लागली, की काय होऊ शकते याचा प्रत्यय दोन हजारांच्या नोटांसंबंधी रिझर्व्ह बँकेच्या – म्हणजे खरे तर सरकारच्याच – ताज्या निर्णयवजा निवेदनाने पुन्हा एकदा आला. आता या नोटा चलनातून येत्या सव्वाचार महिन्यांत बाद करण्याचा निर्णय जाहीर झाला आहे. यासाठी ३० सप्टेंबर २०२३ची मुदत देण्यात आली आहे. तोवर या नोटा विधिसंमत चलन (लीगल टेंडर) म्हणून राहतील, पण त्या मुदतीनंतर काय होणार, याविषयी प्रस्तुत निवेदनात अथवा बँकांना रिझर्व्ह बँकेने पाठवलेल्या पत्रात पुरेशी स्पष्टता नाही. विद्यमान सरकारच्या सवयीनुसार त्याबाबतही येथून पुढे खुलासे होत राहतील. ८ नोव्हेंबर २०१६ रोजी एका रात्रीत निश्चलनीकरणाचा, म्हणजेच एक हजार आणि पाचशे रुपयांच्या नोटा बाद ठरवण्याचा निर्णय पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी तडकाफडकी जाहीर केला. त्यानंतर सरकारी आणि सरकारधार्जिणी प्रत्येक व्यक्ती तो निर्णय किती योग्य होता हे सुरुवातीला उच्चरवाने सांगत होती. त्या दाव्याची धार आणि पट्टी वर्षांगणिक कशी क्षीण होत गेली, हे साऱ्यांनी पाहिलेच आहे. ‘लोकसत्ता’ने दुसऱ्याच दिवशी ‘संगत-विसंगत’ या विशेष संपादकीयातून निश्चलनीकरणाच्या निर्णयातील त्रुटी दाखवून दिल्या होत्या. तसेच, रुपये १००० आणि रुपये ५००च्या नोटा अचानक बाद ठरवल्यानंतर अर्थव्यवस्थेमधल्या तरलतेतील तूट भरून काढण्यासाठी २००० रुपयांची नोट चलनात आणण्याचा निर्णय आत्मघातकी ठरेल असे भाकीतही वर्तवले होते. तेव्हा २००० रुपयांच्या नोटांचा जन्मच हजार आणि पाचशे रुपयांच्या नोटांचे मृत्युविधान करून झाला होता. या नोटाही इतिहासजमा करण्याच्या निर्णयाची चिकित्सा करण्यापूर्वी, मूळ निर्णयातील त्रुटींचा आढावा समयोचित ठरावा.

मराठीतील सर्व संपादकीय बातम्या वाचा. मराठी ताज्या बातम्या (Latest Marathi News) वाचण्यासाठी डाउनलोड करा लोकसत्ताचं Marathi News App.

First published on: 22-05-2023 at 01:05 IST
Next Story
अग्रलेख : झूल आणि झुंज