मुघलांना रणांगणात पाणी पाजणाऱ्या मराठ्यांच्या ‘या’ शस्त्रानं गाजवल्या अनेक लढाया…

समरकंदहून भारतात आलेल्या मुघलांनी मराठा योद्ध्यांशी अनेक युद्धे केली पण ते छत्रपती शिवाजी महाराजांना कधीही पराभूत करू शकले नाहीत. छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या मृत्युनंतर, मुघलांना असे वाटले की मराठा साम्राज्य कमकुवत झाले आहे. (Photo: Indian Express) पण त्यांच्यासमोर महान मराठा योद्धा छत्रपती संभाजी महाराज उभे होते, जे शिवाजी महाराजांप्रमाणेच मुघलांसाठी एक आव्हान होते. हे 'छावा' चित्रपटात दाखवले आहे. 'छावा' चित्रपटातील विकी कौशलच्या अभिनयाचे सर्वत्र कौतुक होत आहे. (Photo: Vicky Kaushal/Instagram) चित्रपटात विकी कौशलने ज्या पद्धतीने महान मराठा योद्धा छत्रपती संभाजी महाराजांची भूमिका साकारली आहे त्याने सर्वांचे मन जिंकले आहे. संभाजी महाराजांची भूमिका साकारणारा विकी कौशल त्यांच्या भूमिकेत पूर्णपणे घुसला असल्याचे दिसून येते. या चित्रपटात विकी कौशल विविध शस्त्रांचा वापर करून मुघलांचा शिरच्छेद करताना दिसला. (Photo: Vicky Kaushal/Instagram) मराठ्यांनी युद्धभूमीवर अशी अनेक शस्त्रे वापरली जी शत्रूंसाठी घातक होती. मराठा मावळ्यांचे सर्वात आवडते शस्त्र 'दांडपट्टा' होते ज्याला 'पट्टा' असेही म्हणतात. (Photo: Vicky Kaushal/Instagram) चित्रपटात मुघलांशी झालेल्या युद्धात विकी कौशल दांडपट्टा या प्राणघातक शस्त्राचा वापर करतानाही दिसतो. हे प्राणघातक शस्त्र मराठा योद्ध्यांचे बलस्थान असल्याचेही म्हटले जाते. चला त्याबद्दल जाणून घेऊया (Photo: Vicky Kaushal/Instagram) दांडपट्टा हा तलवारीसारखा असतो. त्याचे 'हँडल' हे त्याला वेगळे बनवते. सामान्य तलवारींमध्ये हँडलकडे जाणारे हात उघडे असतात, तर दांडपट्टाचे हँडल पूर्णपणे झाकलेले असते. त्यामुळे युद्धादरम्यान शत्रूकडून हातावर हल्ला होण्याचा धोका कमी होतो. (Photo: Still From Movie Trailer) दांडपट्टा तलवारीची कमाल लांबी सुमारे ५ फूट होती आणि त्याच्या पात्याची लांबी ४ फूटांपर्यंत होती. त्याचे हँडल १ फूट लांब होते. त्याची पाती लवचिक आणि खूप तीक्ष्ण धार असलेली होती. (Photo: Still From Movie Trailer) हे छत्रपती शिवाजी महाराजांचे सर्वात आवडते शस्त्र होते. आतापर्यंत, अनेक छायाचित्रांमध्ये हे शस्त्र त्यांंच्या हातात दिसले आहे. तसेच इतिहास अभ्यासकांच्या मते त्यांच्याकडील पट्ट्याचे नाव यशवंत असे होते. (Photo: Rachel Parikh/Instagram) या शस्त्राच्या मदतीने मराठा योद्ध्यांनी अनेक युद्धे जिंकली आहेत. दांडपट्ट्यात मुघलांपासून राजपूतांपर्यंत सर्वजण पारंगत होते. पण शस्त्र वापरण्यात मराठा योद्ध्यांइतके कुशल कोणीही नव्हते. (Photo: Rachel Parikh/Instagram) मराठा योद्ध्यांकडे हे शस्त्र वापरण्याचे विशेष कौशल्य होते. सामान्य तलवारींच्या तुलनेत, या तलवारीचे पाते लांब आणि लवचिक होते, ज्याला वाकवण्यासाठी कौशल्य आवश्यक होते आणि फक्त मराठा योद्ध्यांकडेच ती योग्यरित्या वाकवण्याचे कौशल्य होते. (Photo: Indian Express) मराठे त्याला पट्टा म्हणत. ते चालवणाऱ्या कुशल व्यक्तीचे नाव पट्टेकरी असे जे १० मारेकऱ्यांच्या बरोबरीचे मानले जात असे. (Photo: Rachel Parikh/Instagram) इतिहासानुसार, जेव्हा मुघल सम्राट अफझल खानचा अंगरक्षक बंडा सय्यद याने प्रतापगडच्या लढाईत शिवाजी महाराजांवर तलवारीने हल्ला केला, तेव्हा त्यांचा मुख्य अंगरक्षक जीवा महाला यांनी सय्यदचा एक हात त्याच्या धडापासून तोडून दांडपट्ट्याने त्याला ठार केले. (Photo: Rachel Parikh/Instagram) छत्रपती शिवाजी महाराजांनी हा दांडपट्टा त्यांचे दुसरे सेनापती बाजी प्रभू देशपांडे यांनाही दिला होता, जे दांडपट्टा वापरण्यात तज्ज्ञ होते. त्यांना छत्रपती शिवाजी महाराजांनीही याचे प्रशिक्षण दिले होते. (Photo: Rachel Parikh/Instagram) १७ व्या आणि १८ व्या शतकात मुघलांविरुद्धच्या युद्धांमध्ये मराठा योद्ध्यांनी ही तलवार वापरली होती. (Photo: Still From Movie Trailer) आम्ही तुम्हाला सांगतो की, दांडपट्टा हे महाराष्ट्राचे राज्य शस्त्र आहे. गेल्या वर्षी छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या जयंतीनिमित्त महाराष्ट्राचे माजी मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांनी दांडपट्टा तलवारीला राज्याचे अधिकृत शस्त्र म्हणून घोषित केले होते. (Photo: Still From Movie Trailer)हेही पाहा - ‘छावा’प्रमाणेच ऐतिहासिक सत्य घटनांवर आधारित ‘हे’ ८ बॉलिवूड चित्रपट अजिबात चुकवू नका…