‘इंटरमिटेंट फास्टिंग’ म्हणजे काय? त्याचा शरीरावर कसा परिणाम होतो?

आजकाल लोक फिटनेस आणि आरोग्याबद्दल अधिक जागरूक होत आहेत आणि यामुळे इंटरमिटेंट फास्टिंग अधिकाधिक लोकप्रिय होत आहे. (छायाचित्र स्रोत: पेक्सेल्स) हे केवळ वजन कमी करण्यास मदत करत नाही तर शरीराला डिटॉक्सिफाय करण्यास, पचन सुधारण्यास आणि ऊर्जा वाढवण्यास देखील मदत करते. इंटरमिटेंट फास्टिंग करण्याचे फायदे आणि त्याचे शरीरावर होणारे परिणाम आपण सविस्तरपणे जाणून घेऊया. (छायाचित्र स्रोत: पेक्सेल्स) इंटरमिटेंट फास्टिंग म्हणजे काय? इंटरमिटेंट फास्टिंग ही एक आहार पद्धती आहे ज्यामध्ये काही तासांसाठी अन्न खाल्ले जात नाही आणि उर्वरित वेळेत निरोगी अन्न खाल्ले जाते. यामध्ये प्रामुख्याने खाण्याचा आणि उपवासाचा कालावधी निश्चित केला जातो. (छायाचित्र स्रोत: पेक्सेल्स) या फास्टनिंगमध्ये विविध प्रकारचे पॅटर्न आहेत, त्यापैकी सर्वात लोकप्रिय पॅटर्न खालीलप्रमाणे: १. १६/८ पद्धत - यामध्ये १६ तास उपवास केला जातो आणि ८ तासांच्या आत अन्न खाल्ले जाते. २. ५:२ आहार – यामध्ये, आठवड्यातून ५ दिवस सामान्य आहार घेतला जातो आणि २ दिवस कमी कॅलरीज (५००-६०० कॅलरीज) घेतल्या जातात. (छायाचित्र स्रोत: पेक्सेल्स) ३. ईट - स्टॉप - ईट - यामध्ये, आठवड्यातून एक किंवा दोनदा पूर्ण २४ तास उपवास केला जातो. ४. वॉरियर डाएट - यामध्ये २० तास उपवास आणि नंतर ४ तास खाणे समाविष्ट आहे. २० तासांच्या उपवासात, तुम्हाला फक्त कमी कॅलरी असलेले पदार्थ जसे की फळे, भाज्या आणि गोड नसलेले पेये खाण्याची परवानगी आहे. तर, उर्वरित ४ तासांत तुम्ही सामान्य अन्न खाऊ शकता. (छायाचित्र स्रोत: पेक्सेल्स) इंटरमिटेंट फास्टिंग करण्याचे फायदे वजन कमी करण्यास उपयुक्त इंटरमिटेंट फास्टिंग केल्याने चयापचय गतिमान होते, ज्यामुळे शरीर जास्त कॅलरीज बर्न करते. हे साठवलेल्या चरबीचे उर्जेमध्ये रूपांतर करण्याची प्रक्रिया वेगवान करते, ज्यामुळे वजन वेगाने कमी होते. (छायाचित्र स्रोत: पेक्सेल्स) मेंदूसाठी फायदेशीर उपवास करताना, ब्रेन डेरिव्हाइड न्यूरोट्रॉफिक फॅक्टर (BDNF) नावाच्या हार्मोनची पातळी वाढते, ज्यामुळे मेंदूच्या पेशींची वाढ होण्यास मदत होते. यामुळे स्मरणशक्ती आणि एकाग्रता (फोकस) सुधारते आणि अल्झायमर सारख्या आजारांचा धोका कमी होतो. (छायाचित्र स्रोत: पेक्सेल्स) शरीराला डिटॉक्सिफाय करा उपवास करताना, शरीर ऑटोफॅजी प्रक्रिया सक्रिय करते, ज्यामुळे खराब झालेले आणि मृत पेशी साफ होतात. यामुळे शरीर आतून निरोगी आणि उत्साही वाटते. (छायाचित्र स्रोत: पेक्सेल्स) तुमचे हृदय निरोगी बनवा अधूनमधून उपवास केल्याने वाईट कोलेस्ट्रॉल (LDL) आणि उच्च रक्तदाब नियंत्रित होतो, ज्यामुळे हृदयरोगाचा धोका कमी होतो. हे रक्ताभिसरण देखील सुधारते, ज्यामुळे हृदयविकाराचा झटका आणि स्ट्रोकचा धोका कमी होतो. (छायाचित्र स्रोत: पेक्सेल्स) साखर नियंत्रणात ठेवते जास्त वेळ न खाल्ल्याने शरीराला इन्सुलिनचा वापर अधिक प्रभावीपणे करता येतो. यामुळे रक्तातील साखरेची पातळी संतुलित राहते आणि टाइप-२ मधुमेहाचा धोका कमी होतो. (छायाचित्र स्रोत: पेक्सेल्स) पचनासाठी चांगले इंटरमिटेंट फास्टिंग केल्याने पचनसंस्थेला विश्रांती मिळते, ज्यामुळे अन्नाचे योग्य पचन होण्यास मदत होते. यामुळे गॅस, अॅसिडिटी आणि बद्धकोष्ठता यासारख्या समस्या कमी होऊ शकतात. याव्यतिरिक्त, ते निरोगी आतड्यांतील बॅक्टेरिया राखण्यास मदत करते. (छायाचित्र स्रोत: पेक्सेल्स) इंटरमिटेंट फास्टिंग करताना लक्षात ठेवण्याच्या गोष्टी उपवास करताना भरपूर पाणी प्या. उपवास संपल्यानंतर, निरोगी आणि संतुलित आहार घ्या. जेव्हा तुम्हाला खूप भूक लागते तेव्हा हलके निरोगी खा. जर तुम्हाला काही आरोग्य समस्या असतील तर डॉक्टरांचा सल्ला घ्या. (छायाचित्र स्रोत: पेक्सेल्स)