चैतन्य प्रेम
३९७. भरती-ओहोटी
मुद्रातील अनेक लक्षणं अवधूताला योग्यातही आढळली. पण इतर अनेक बाबतींत समुद्र तोकडाच पडला!
३९६. व्यापकाची मर्यादा
अवधूताच्या चित्तावर समुद्राच्या गंभीरत्वाचे, निर्मळत्वाचे, सर्वसमावेशक व्यापकत्वाचे संस्कार झाले.
३९४. योगी आणि सागर
समुद्राची दोन लक्षणं अवधूत सांगतो. ती म्हणजे गांभीर्य आणि निर्मळपणा. या शब्दांचा शाब्दिक अर्थ आपल्याला समजतो.
३९२. शब्द आणि अनुभव
आध्यात्मिक चिंतनाच्या लेखन आणि वाचनासंदर्भात दोन प्रामाणिक प्रश्न आपण गेल्या भागात पाहिले.
३९१. शिकवण
अध्यात्माच्या वाटेवर जसे साधनरत योगी वाटचाल करीत असतात, तसेच भौतिक जगात भौतिक क्षेत्रातही काही ‘योगी’ आढळून येतात
३९०. ध्येयसमर्पित
जे मिळणार असेल ते मिळेलच, जे मिळणार नसेल ते कितीही धडपड केली तरी मिळणार नाही, हे योगी जाणून असतो
३८९. अदृष्टावर भार
प्रत्येक इंद्रियांचा जो जो विषय आहे तो तो भोगताना मन, चित्त, बुद्धी आणि अहंकडून जे जे आत्मसात केलं जात असतं तो तो ‘आहार’च आहे.
३८७. अजगर आणि योगी
माणूस सुखासाठीच धडपडतो, तरी त्याला सुख मिळतंच असं नाही. माणूस दु:ख टाळण्यासाठी धडपडतो, पण दु:ख टळतंच असं नाही.
३८५. मनें मना सावधान
आपण जगात जन्मलो आहोत, जन्मापासून या जगातच आपली शारीरिक, भावनिक आणि मानसिक जडणघडण सुरू आहे
३८४. बाळक लाविजे अभ्यासी!
खरा सत्संग लाभला की आत्मकल्याणाची प्रामाणिक इच्छा माणसाच्या मनात निर्माण होते
३८३. खरा परमार्थ
विशेष म्हणजे, जे आवडीचं आहे ते बरेचदा हिताचं नसतं आणि जे नावडीचं आहे ते हिताचं असतं.
३८२. शुभ आणि अशुभ
आपण न मागता दु:ख वाटय़ाला येतं. ते टाळण्याची कितीही धडपड केली तरी दु:ख कायमचं टळत नाही.
३८१. सुख आणि दु:खाचं माप
माणसाची सगळी धडपड सुखासाठी असते. या सर्व सुखांमध्ये कामसुख माणसाला अधिक भावतं.
३८०. योग, याग आणि त्याग
विषयमोहात फसून माणूस मरणाला कवटाळून आत्मघात करून घेतो, हे कपोत पक्ष्याच्या उदाहरणावरून अवधूत शिकला
३७९. सुख आणि सौख्य
हा देह इंद्रियांनी युक्त आहे आणि प्रत्येक इंद्रियाद्वारे विषयजनित ‘सुख’ घेता येतं, असं माणसाला वाटतं
३७८. अहं आणि सोहं
समीपता म्हणजे तो भगवंत सदोदित माझ्यासोबत आहे. सरूपता म्हणजे मी त्याचा अंश आहे, त्याच्यासारखाच आनंदरूप आहे.
३७७. व्युत्पत्ती, वृत्ती आणि आवृत्ती!
नामाचं माहात्म्य सांगत असताना मध्येच ध्यानाचं वर्णन कसं आलं, असं वाटू देऊ नका
३७६. ध्यान—लौकिक
जीवाला जर माझ्याशी एकरूप व्हायचं असेल म्हणजेच मद्रूप व्हायचं असेल, तर ध्यान हा एकमेव मार्ग आहे, असं भगवान कृष्ण उद्धवाला सांगतात.
३७५. नामलौकिक
राम’ म्हणजे सर्व चराचरांत कणाकणांत रममाण असलेलं परम तत्त्व. त्या परम व्यापक तत्त्वाच्या स्मरणाचा सहज उपाय म्हणजे रामनाम!
३७४. नावलौकिक
अवधूतानं आत्मज्ञानाच्या वाटेवर याच सृष्टीतले चोवीस गुरू केले. त्यांची माहिती तो यदुराजाला सांगत आहे
३७३. आत्मघातक आसक्ती
प्रजननासाठी आवश्यक कामभाव प्राणिमात्रांमध्ये ठरावीक काळी आणि ठरावीक काळापुरताच निर्माण होतो.
